Regering van het volk - Abraham Lincoln
Er wordt de laatste jaren door sommige nieuwlichters naar mijn idee zo ongelooflijk gewauweld. Men zou er parbleu van in de war kunnen raken!
Zoals over onze democratische staatsinrichting. Het is daarom hoog tijd om een en ander eens op een rij te zetten.
Op een rijtje krijgen is voor mij een levenslange bezigheid, daarom probeer ik tegelijkertijd voor u en mijzelf te verhelderen. Scheelt toch weer niet waar...
Denkend aan democratie sluiten uw gedachten waarschijnlijk, en in ieder geval naar mijn veronderstelling, aan bij beroemde verwachtingen van Abraham Lincoln.
En wel die hij in de 'Gettysburg Address', Pennsylvania, 19 november 1863, hoopvol over democratie verwoordde:
"The government of the people, by the people, for the people." -
‘De regering van het volk, door het volk, voor het volk’.
Heel idealistisch deze definitie, of zoals hij zei 'a new freedom', en ook optimistisch, vol vertrouwen in de mens. Lincoln ging er, ‘verlicht’ als hij was, met deze heilsspreuk vanuit:
dat wij ons een gezamenlijkheid kunnen/willen voelen ‘van’ het volk ;
dat wij practisch en organisatorisch samen in staat zijn tot gezamenlijke wilsvorming - ‘door’ het volk ;
dat wij dan ook nog in staat zijn zulke beleidsuitkomsten te maken dat zij in ons aller voordeel zijn – ‘voor’ het volk.
Drie centrale punten, naar mijn idee als eergisteren verwoord, voor vandaag ijzersterke gezichtspunten voor drie opeenvolgende beschouwingen. Nu de eerste:
in hoeverre is onze regering van ons?
Morgen stemmen we in verkiezingen voor een Nederlandse volksvertegenwoordiging. Wij noemen deze verkiezingen democratisch o.a. omdat elke burger het recht heeft een gelijkwaardige stem uit te brengen. En wel op partijen en personen die om uw stem te verwerven in vrijheid met en tegen elkaar strijden om uw vertrouwen.
De Grondwet kent geen partijen, dus formeel gezien stemt u voor personen.
Zij komen met hun voorstellen ideetjes programma’s over de toekomst, hun charmes goede intenties uitstraling. Via vele kanalen zelfs bij u thuis. U heeft stemrecht omdat u een Nederlands paspoort heeft.
Artikel 2 van de Grondwet bepaalt wie Nederlander is. De Grondwet gebruikt de term ‘Volk’ alleen in de zin: “De Staten Generaal vertegenwoordigen het Nederlandse volk.”
De wet legt daarmee vast wie van ‘het volk’ deel uitmaakt. Zonder de wet bestaat er misschien geen volk of vele volkeren op dit gebiedje bij de zee.
Nogal willekeurig allemaal, zoals bij voorbeeld elke grensbewoner je kan vertellen. In de praktijk blijkt ‘volk’ een door wettelijke bepalingen ingevuld/vervangen begrip.
De Nederlandse Staat, daar gaat het om: een door wetsregels omschreven gebied waar de macht verdeeld is over verschillende instellingen: de wetgevende, de rechterlijke en uitvoerende machten.
De volksvertegenwoordiging die wij kiezen maakt in samenwerking met de door haar gedulde of gewilde ministers de wetten.
De rechterlijke macht: rechters spreken recht met behulp van en gehouden aan die wetten. De uitvoerende macht zijn administraties en organen die wetten uitvoeren. De dijken op wettelijk peil houden.
Trias politica: drie vaste gescheiden machtscentra, drie soorten overheid, in de samenleving.
Volksvertegenwoordigers bepalen welke personeel ingevulde regering er zit. Samen worden zij geacht onze volkssoevereiniteit gestalte te geven in een constitutionele monarchie. We hebben een koningin vooral om ons naar buiten anders dan 100% democratisch te vertonen. En misschien ook nog omdat ‘we’ of sommigen van ons, Nederlandse burgers, niet zo ontzettend op onszelf, op elkaar vertrouwen.
Uiteindelijk begint en eindigt het verhaal van de soevereiniteit met het alleenrecht om geweld te gebruiken, voor en binnen de staat, de burgers, en degenen die bij voorbeeld als inwonenden juridisch een relatie met dit gebied en haar bewoners hebben. Binnen het kader van de Grondwet(constitutie) en binnen de constitutionele grenzen gemaakte wetten: wij delegeren onze wetgevende vermogens en wensen. Maar niet met carte blanche. Er is een staatsinrichting van blijvende duur die ons zekerheden en voorspelbaarheid biedt. En die alleen door revolutie of bezetting ‘echt ineens’ te veranderen is.
De scheiding van de in beginsel politieke machten, de Grondwet, de effectieve uitoefening van constitutioneel vastgelegde vrijheden als die van vrijheid van vereniging, drukpers, meningsuiting, beweging, onderneming etc staan voor een gevestigde orde die enerzijds beschutting biedt omdatr zij moeilijk te verannderen is.
Anderszijds bieden bestaande vormen en de er aan gekoppelde continue massale als het ware zelfsturende activiteiten politici weinig eigen beslisruimte.
Politici die als waarlijk volksvertegenwoordiger hun verkiezing willen waarmaken hebben het vaak moeilijk om zelfs de kleinste beloften aan "het Volk" waar te maken. In de praktijk zijn dat veelal toezeggingen aan en inspanningsverplichtingen naar specifieke individuen organisaties of groepen.
"Het volk" bestaat daarmee in de werkelijkheid doorgaans niet, behalve misschien in oorlogs- of rampsituaties. Ook dan is het een kunstmatige constructie. Een term hooguit voor de op een territoir ooit steevast gevestigde en van enig sentiment incidenteel aan elkaar hangende bevolking.
Als we tenminste geestelijk gezond bezig zijn.
Geplaatst in de categorie: filosofie
volkssoevereiniteit
889
Geef je reactie op deze inzending: