Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Monoloog tegen de literaire vertaling

Op de middelbare school zat ik jaren achter elkaar met een jongen in de klas die de achternaam Abel Marein droeg. Als ik hem vroeg wat zijn achternaam betekende kon hij geen antwoord geven. “Wat betekent jouw achternaam?”, vroeg hij dan aan me. Dus ik legde uit wat naar mijn mening de filosofie achter mijn achternaam was. De filosofie achter de betekenis van mijn achternaam haalde ik toendertijd uit verhalen van mijn ouders. “Een eerlijke arbeidersnaam” volgens de schrijver van De Aanslag, maar dat wist ik toen nog niet.
Zijn achternaam betekende dus niets, althans niet op een manier die in het Nederlands kan worden uitgedrukt. Het is net als met een gedicht, als iemand me vraagt ‘wat bedoel je hiermee’, zeg ik keurig dat als ik dat kon vertellen, ik het niet als gedicht hoefde op te schrijven.
Vertalen is een lastige kwestie, en in sommige gevallen onvermijdelijk, maar in de meeste gevallen is het onmogelijk om een goede vertaling te maken en vaak is het ook nog onhandig. Bij het interpreteren van een (vertaald) gedicht bijvoorbeeld, kan je je afvragen wiens gedicht je aan het interpreteren bent: dat van de dichter of dat van de vertaler. Vaak zijn vertalers van literaire werken zelf ook literair actief (bijv. J.P.Rawie) en zij geven snel blijk van een indirecte interpretatie door middel van woordkeus, stijl, etc. In feite is iemand die zo’n vertaald gedicht wil interpreteren, dus bezig een interpretatie te interpreteren. Daarbij komt dat een gedicht een “vertaling”is van een impressie van een auteur, namelijk ontastbare gedachten naar woorden en witregels op papier.
Het voorgaande geldt ook voor proza, alleen is proza niet altijd een “vertaling”van een auteursimpressie. Wel kijk je bij de vertaling van een literair werk altijd naar een tweede versie van dat literaire werk. Alleen al daarom zouden we teksten in de originele “taal” moeten lezen. Met woordenboek indien nodig, dan is de lezer niet gebonden aan de interpretatie van de vertaler, maar kan hij zelf beslissen welke woorden hij op welke manier interpreteert.

Schrijver: V. Timber, 8 februari 2007


Geplaatst in de categorie: taal

1.8 met 5 stemmen 890



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)