Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Pianotranscripties (I)

Met Franz Liszt begint in de negentiende eeuw een nieuw pianogenre. Het is wat wij noemen de pianotranscriptie.Een transcriptie is een bewerking van een bestaand muziekstuk voor een ander instrument dan waar het oorspronkelijk voor bedoeld was. Dat bestaande stuk kan van alles zijn: liederen, complete symfonieën, stukken voor strijkkwartet, ouvertures, orgelstukken,koralen en bedenkt u zelf maar meer. En een transcriptie kan weer voor elk instrument of een andere bezetting zijn. Leopold Stokofski maakte orkestbewerkingen van orgelstukken van Bach. Korte (of lange)pianostukken kunnen voor elke andere bezetting worden getranscribeerd. Sonates van Scarlatti voor accordeon (wijlen Harry Mooten) en voor blokfluitensemble (Loeki Stardust). Fuga's van Bach klinken voor saxofoonkwartet of voor de Swingle Singers. Kent u ze nog? Er zijn werkelijk ontelbaar veel mogelijkheden!

Koordirigenten maken arrangementen, een werkwijze die heel dicht tegen de techniek van de transcriptie ligt. Misschien iets vrijer in opvatting? Ik weet het eigenlijk niet! We denken aan het Ave Maria van Schubert. Oorspronkelijk een lied, maar ook voor gitaarorkesten,mandolineorkesten, accordeonorkesten, strijkjes, en vul maar aan wat er allemaal met dat arme Ave Maria gebeurd is! Arme? Helemaal niet die prachtige melodie. Misschien deed Schubert dat zelfookwel, want hij had geen piano, wel een gitaar! En daar moest hij het mee doen! Denk nu eens aan het draaiorgel
met z'n Verdi-aria's, Carmenmuziek, "Koning Voetbal" (Willy Schootemeyer, Nederlands meest gespeelde componist), Balletmuziek. Bedenkt u wel: er is niets nieuw onder de zon!
Hoewel ik de transcriptie en het arrangement zeker niet af wijs, en daar zelf prachtige voorbeelden van weet, zit er vanzelfsprekend ook veel kaf onder het koren!

Grote componisten hebben zich met transcripties bezig gehouden. Ik schreef al eerder dat Franz Liszt daarmee begonnen is. Hij had grote pianistische vaardigheden, een onbeperkte fantasie en een componerende schoonzoon, die zijn vak eveneens goed verstond. Zijn naam is Richard Wagner, en deze zal best druk op zijn schoonvader uitgeoefend hebben om heel veel pianotranscriptie te maken van het werk van zijn schoonzoon! Even voor de duidelijkheid: Liszt was de schoonvader van Wagner!

Liszt schreef niet minder dan 336 grote en kleine pianotranscripties van muziek van anderen.
Je kunt je afvragen waarom Liszt en al die anderen ná hem:
Godofski, Rachmaninof, Busoni, en in onze tijd Frederic Meinders en Rian de Waal, twee Nederlandse pianisten dat nog steeds doen. En natuurlijk al die anderen die hetzelfde doen!

(wordt vervolgd)

Schrijver: Wim Brandse, 17 mei 2009


Geplaatst in de categorie: muziek

3.0 met 4 stemmen 296



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)