Albert Verwey: 'Eurèka!'
['Eurèka!']
'eurèka!' riep de Heer.- Rondom hem stonden
De zieltjens naar zijn beeld, met slaaprige ogen,
Bedrukt omdat zij nog niet lachen konden
En zich verveelden met Jehova's pogen.-
Doch thans...zie wijn! God had den wijn gevonden!
Van vreugde ontroerd bracht hij een kelk omhoog en
Greep ziel na ziel en goot in aller monden
't Lachwekkend deel, voor ieder afgewogen.
Zij lachten - allen lachten - bijna allen -
Want gans ontdaan van zoveel vrolijkheid
Liet God veel druppeltjens bij zijden vallen-
Zodat hij velen ganslijk heeft vergeten-
Zij lachen nooit - een enkle lacht altijd -
En ik drink bij wat God had toegemeten.-
Albert Verwey werd in 1865 geboren te Amsterdam in een hervormd ouderlijk nest. Hij deed de HBS. Ooit kwam hij de dichter Willem Kloos tegen en met hem en enkele anderen stichtte hij het baanbrekende, hoogstvernieuwende tijdschrift 'De Nieuwe Gids'. Kloos ontmoette Verwey in 1881, toen hij 22 jaar was en Verwey 16 jaar. Er ontstond een homo-erotische relatie, waar Verwey overigens openlijk een gedicht over schreef, Kloos was veel schuwer in dat opzicht. Dit gedicht 'Hemel- en Aard-droom' is negentig jaar tegengehouden door Kloos. Toen Albert Verwey in 1890 verloofde en later trouwde met de betoverend mooie Kitty van Vloten, braken de stoppen door bij Willem Kloos. Zijn verdriet was ondraaglijk en hij schreef felle wanklanken over Verwey, hij was des duivels. Hij verbrak de vriendschap, stortte psychisch in, zoop als een beest, deed zelfmoordpogingen en werd uiteindelijk opgenomen in twee psychiatrische klinieken, waarna hij nooit meer dezelfde is geworden, al leverde zijn intense lijden nog wel enkele weergaloze topgedichten op. Verwey was dus een belangrijke dichter/schrijver binnen de beweging der Tachtigers. Hij was ook geleerde en criticus. Samen met Kitty kreeg hij vier dochters en drie zonen. Zij woonden in Noordwijk-aan-Zee. In 1905 startte hij het tijdschrift 'De Beweging', belangrijk voor aanstormende dichters. In 1924 werd hij hoogleraar Nederlands te Leiden, dat bleef hij tot 1935. Verder schreef hij veel essays over literatuur en hij werd internationaal alom hoog gewaardeerd. Als prozaschrijvers waardeerde hij het werk van Jacobus van Looy en Arthur van Schendel. Ook was hij een groot Vondel-liefhebber. Hij vond de klank en de betekenis van de poëzie het belangrijkste. Dat al het leven is ontstaan uit klank zal hij misschien geweten hebben. De oerklank vind je ongeveer terug in een beblazen Nautilusschelp. Heb ik van sjamaan Joska Soos geleerd. Dat hij een zeer erudite mens is geweest zie ik vooral in een foto van hem op late leeftijd, oud, maar toch jong gebleven en fris, mild en liefdevol. Een knappe man bovendien en keurig in de kleren, gezien zijn status logisch. Apart dat deze man een affaire met Kloos had gehad. Hij stierf in 1937 te Noordwijk-aan-Zee. Een jaar later stierf Kloos. Dolblij was ik toen ik ooit 'Dichtspel' kocht, een dikke pil vol Verwey-poëzie. Toch wil ik wel helemaal eerlijk zijn en verklappen dat lang niet al zijn lyriek echt boeiend is, veel valt af door langdradigheid en saaiheid, vooral de aanleidingen zijn vergezocht en platvloers, hij hield zichzelf dus niet permanent aan zijn heilige poëtische stelregels. Typisch verward professorschap.
Geplaatst in de categorie: literatuur
\'Eurèka!\'
267
Geef je reactie op deze inzending: