Hans Werkman: Protocol
Yvonne komt met twee gespannen borsten tentamen doen. Ik ben met haar alleen en decreteer de vragen, ik de vorst en zij de slavin, zoals ik dacht. Maar neen, ze heeft behalve haar halflege brains haar goedgevulde beauty meegenomen. Ze heeft bedacht er rond voor uit te komen, want ook een leraar heeft geen hart van steen. Ik neem haar op en stel de eerste vraag, de tweede vraag, de derde. Maar heer Gijsbrecht en Vos Reynaerde komen half en vaag tot leven en het abel spel gaat slecht. Breero, die rokkenjager, kent ze beter. Eerst loopt Jan Luyken goed, maar later traag. Het wordt dàn min dàn plus, ik kon het weten: haar past geen stijve renaissancekraag. Ik kijk weer op en zie: ze heeft haar torens nu halverwege in de strijd gegooid. Eén tafel tussen ons, zij leunt naar voren, slim vosje, onschuldig azend op haar prooi. Ik vraag als leraar verder, zoek haar ogen, maar ik verdwaal als man en vind verward twee blanke glooiingen, twee zachte bogen, die pijltjes schieten in mijn vlezen hart. Ik voel de ogen van die kleine donder. Ze heeft mijn afdwaling geregistreerd en glimlacht, hopend op het cijferwonder, niet wetend dat ze mij daardoor bekeert. Ik laat mij niet verleiden door Yvonne! Ondanks de spanning, trekkend in mijn lijf, verleidt haar diepe gleuf mij tot een onvoldoende. Keihard geef ik haar een vijf.
Johannes (Hans) Werkman is geboren in 1939 te Uithuizermeeden. Hans was de derde zoon in een schoenmakersgezin met vier kinderen. In zijn geboortedorp was de dichter Willem de Mérode van 1907 tot 1924 schoolmeester geweest. Mijn moeder zat op de lagere school in dezelfde klas als hij. Hij ging naar de kweekschool en hij behaalde de aktes MO-A en MO-B.
Van 1957 tot 1970 werkte hij in het basisonderwijs te Breezand, Ommen en Kampen. Van 1970 tot 1997 was hij leraar Nederlands aan het Baudartiuscollege te Zutphen en het Johannes Fontanuscollege te Barneveld. Op die laatste school zat ik een jaar bij hem in de klas voor Nederlandse les. Het was het enige vak dat me interesseerde en ik wilde hem vaak met mijn literatuurkennis betrappen of aanvullen. Er hingen reuzefoto's van bekende schrijvers in de klas. Via hem nam ik een abonnement op het tijdschrift 'Woordwerk'. Later gaf hij me de bundel 'Lichtgeraakt' van Jaap Zijlstra cadeau. Ook bezocht hij me een keer in mijn flat te Amersfoort, waar hij toen woonde en nog woont.
In 1977 werd er een hartoperatie bij hem gedaan. Dat was door de hartchirurg Denton Cooley in Houston, Amerika. Hij schreef hier twee boeken over: 'Het hart op tafel' (1979) en 'Dagboek open hartoperatie' (1981).
Vanaf 1997 is hij full-time schrijver. Hij schrijft literatuurkritieken voor het Nederlands Dagblad en hij was redacteur van het tijdschrift 'Woordwerk', een protestants-georiënteerd tijdschrift, dat later opging in 'Liter'.
Tot 2001 was hij redacteur van 'Liter'.
Hans schreef meer dan vijftig boeken. Voor 'De wereld van Willem de Mérode' (1983) ontving hij de Henriëtte de Beaufortprijs van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde.
In 1984 verscheen zijn dichtbundeldebuut 'Duizend bunder nieuwe klei' bij Kok Kampen. Daarvoor publiceerde hij o.a. in Maatstaf, het Hollands Maandblad, Restant en Woordwerk.
In 1985 verscheen 'De Appelweg', in 1987 'De klokkepaardjes' en in 1989 'Vijfentwintig kwatrijnen' (in eigen beheer).
In 1989 verzorgde hij de uitgave van de Verzamelde Gedichten van De Mérode. Hij geldt als dé De Mérode-expert!
Hij maakt samen met Willem Jan Otten de bloemlezing 'De gedroomde zoon', 100 gedichten van De Mérode.
In 1995 verscheen zijn biografie van B. Nijenhuis 'Spitten en [niet] moe worden'.
In 2004 verscheen de bundel 'Stel mij vast'.
Hij promoveerde aan de Vrije Universiteit van Amsterdam op het proefschrift 'De haven uitgraven. De wereld van J.K. van Eerbeek, schrijver (Meindert Boss, 1898-1937).
Hans is getrouwd met Nelie Rietveld; ze kregen vijf kinderen.
Pseudoniemen van hem zijn: Johannes(!) Grashuis en Noortje Cox.
Naast poëzie schrijft hij verhalen, romans, kinderboeken, kritieken, beschouwingen, dagboeken en biografieën.
Hij is de literaire paus van de protestants-christelijke literatuur.
Ook schreef hij biografische schetsen over Nel Benschop, Ida Gerhardt, Bé Nijenhuis en Jo van Dorp-Ypma. Van de laatste las ik 'Daar ligt Jeruzalem', maar die ligt allang op de vuilnishoop.
In 2011 verscheen 'Bitterzoete overvloed', een geheel herziene uitgave over het leven van de homoseksuele dichter Willem de Mérode. Dit mag toch wel zijn grootste levenswerk worden genoemd.
Ook verscheen er in 2011 de bundel 'Kartelrand. Ballade van de Hurtigruten' (in eigen beheer), n.a.v. een scheepsreis in de winter langs de Noorse kust, samen met zijn vrouw.
Hij verzorgde ook het museum van De Mérode. Veel voorwerpen uit zijn eigen De Mérode-collectie leende hij daarbij uit, nou ja, dat was dan zeker het leeuwendeel van de tentoonstelling, want hij kan bijna Hans de Mérode genoemd worden.
'Bernlef de blinde streek hieromtrent over pluimen en vee en hoorde jaarlijks het ruisen van de lucht, mijn overgrootvader molk aan deze horizon, overgrootmoeder zocht eieren, plukte riet, alles loopt, groeit, vliegt en bestaat al lang uit waarachtige alledaagsheid'
Geplaatst in de categorie: literatuur
Hans Werkman
131
Geef je reactie op deze inzending: