De lesbische Jodin, die Anne Frank verraadde

(voor Ans van Dijk (1905 - 1948))

Je bent geboren op 24 december 1905 in Amsterdam. Jouw Joodse ouders waren Aron van Dijk en Kaatje Blik. Je was een moeilijk kind en vanaf jouw vijfde was je in behandeling bij een kinderarts. Je was lesbisch gefrustreerd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verraadde je 200 Joden en hun helpers, waarvan er 133 overleden. Verder was jij de enige vrouw, die na de oorlog is geëxecuteerd.

Je was moeilijk opvoedbaar. Op jouw 14-de overleed jouw moeder, wat jouw vader niet kon verwerken en waardoor hij in een psychiatrische inrichting belandde. Daarna kwam je in een verzorgingstehuis terecht. In 1927 trouwde je met Bram Querido. Dit huwelijk duurde acht jaar en pas in 1940 vond de officiële scheiding plaats. Op 30 juni 1944 is Bram in concentratiekamp Blechhammer overleden. Na het huwelijk met Bram werd je smoorverliefd op Miep Stodel. Later kreeg je een verhouding met Mies de Regt. Voor de oorlog begon jij een hoedenwinkel, 'Maison Evany', aan de Nieuwendijk 151, terwijl jij boven de winkel woonde.

In november 1941 stopte jij met jouw hoedenzaak, omdat de Joden geen zaken meer mochten leiden. Jouw minnares Mies en jouw andere, lesbische vriendinnen vonden het prima, dat jij voor de SD (Sicherheitsdienst) werkte en ondergedoken Joden verraadde. Je deed ook alsof je persoonsbewijzen kon leveren. Je verraadde zelfs jouw eigen broer en zijn familie.

Pieter Schaap was zeer gevreesd vanwege hardhandigheid en martelingen om informatie te vergaren. Jij hielp twee Joodse vriendinnen aan een schuiladres in de Marco Polostraat, waar jij ook was ondergedoken. Deze 'vriendinnen' lappen jou erbij en op 1e paasdag 1943 arresteert Pieter Schaap jou. Je besluit om voor de Duitsers te gaan werken en zij geven jou een woning in de Jekerstraat 46-2. Je veinst een hulp voor onderduikers te zijn, maar in feite verraad je de Joden aan de SD, die hen meteen naar concentratiekampen laat vervoeren. Jij en jouw vriendin Mies de Regt krijgen voor iedere aangegeven Joodse onderduiker 7,50 gulden. Andere vriendinnen gaan ook meedoen voor het geld.

De grootste verrader en misdadiger was Pieter Schaap, die in opdracht van Willy Lages werkte. Willy Lages was de allergrootste misdadiger, die de dans wist te ontspringen en in 1971 in vrijheid in Duitsland overleed. In de zomer van 1944 werkte je samen de Joodse collaborateur Branca Simons, met wie je in Zeist via een verzetsman enkele onderduikadressen achterhaalde, waardoor er 40 mensen werden opgepakt, waarvan 12 Joden. De meesten overleefden het niet.

De schrijver Gerard Kremer junior en de journalist Sytze van der Zee zijn ervan overtuigd, dat jij Anne Frank en de anderen in het achterhuis hebt verraden. Begin augustus 1944 hoorde de vader van Kremer jou een adres aan de Prinsengracht aan de SD doorbellen. Het nazi-gebouw waarin jij vaak verbleef, grensde aan de tuin, die dit met het achterhuis van Anne verbond. Mogelijk heb jij beweging waargenomen of zelfs Anne vluchtig achter een raam gezien. Jij kende Anne vanwege jouw hoedenzaak, waar ze geregeld kwam.

Op 20 juni 1945 ben je in het huis van Mies de Regt in Rotterdam gearresteerd. Otto Frank zou het geweten hebben, dat jij dé verraadster was, maar omdat jij Joods was, heeft hij die wetenschap bewust verzwegen. Het ging zijn voorstellingsvermogen terecht ver te boven. Bovendien moet het hem dubbelgebroken hebben.

Je gaf de ondergedoken Joden door aan rechercheur Pieter Schaap van het Bureau Joodse Zaken van de Amsterdamse politie en aan de SD. Je bent op 14 januari 1948 met een arrestatiewagen vanaf het Huis van Bewaring aan de Amstelveenseweg naar Fort Bijlmer gebracht, waar je om 9 uur 's ochtends door twaalf soldaten van de marechaussee bent doodgeschoten. Je wilde niet geblindoekt worden. Je werd op de valreep nog rooms-katholiek. Een laatste poging om jouw hachje te redden. Je werd 42 jaar. Je bent in de laagste klasse van de Noorderbegraafplaats begraven. De pastoor was tijdens de executie flauwgevallen en hij mocht niet bij de begrafenis aanwezig zijn.