Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

De suïcidale depressieperiode van Arthur Japin

(voor Arthur Japin)

"Vanaf elke brug kijk ik hoe snel het water stroomt. Hoe koud zou het zijn? Hoelang zou het duren?"
"Wanneer alle zekerheden wegvallen, blijft er in elk geval één die altijd op jou wacht. Dit is, denk ik, wat Joost [Zwagerman] indertijd bedoelde met zijn 'troostgedachte'. De dood als geheime toevlucht, iemand met wie jij zonder dat anderen er weet van hebben op jouw beurt overspelig bent."
"Niet omdat het te hard is, doet leven pijn, maar omdat ik er te zwak voor ben."

uit 'Geluk, een geheimtaal', 2019, Arthur Japin

"Ik zeg dat 'ie niet zo gefreakt moet doen en dat alleen Amerikaanse scholieren tegenwoordig nog zelfmoord plegen, dat zelfmoord kortom hopeloos uit de tijd is."

uit 'Gimmick', 1989, Joost Zwagerman

Je bent geborem als Arthur Valentijn Japin op 26 juli 1956 in Haarlem. Jouw moeder was Annie Japin-van Arnhem. Jouw vader was Bert Japin. Hij was o.a. een toneelrecensent. Jouw ouders hadden een gewelddadig huwelijk. Op jouw twaalfde jaar schreef jij jouw eerste verhaal. Dat ging over twee astronauten, die tijdens hun ruimtereis allemaal vreemde wezens ontmoeten. Je won er een prijs mee. Jij was dertien jaar, toen jouw vader zelfdoding pleegde. Je dook in de creatieve fantasiewereld om te overleven. Tot overmaat van ramp werd jij als kind/schooljongen gepest en gekwetst. Tot jouw zestiende jaar ben je psychisch en fysiek mishandeld. Je leefde in een somber isolement. Naast het wrange feit dat jij geslagen werd, hebben de jeugdige onverlaten brandende peuken op jouw gezicht uitgedrukt. Je moet verschrikkelijk eenzaam zijn geweest, zo zonder jouw beschermende vader en met die altijd dreigende terreur van die criminele pestkoppen. Bovendien was jij uiterst fijngevoelig en kwam die ellende dubbel en dwars aan.

"Zaterdag is in Haarlem overleden de auteur en journalist Bert Japin. Hij verzorgde o.m. voor de radio een rubriek over de Nederlandse taal. De heer Japin heeft in Utrecht Nederlandse taal- en letterkunde gestudeerd, en hij werd na een journalistieke loopbaan leraar Nederlands, eerst in Dordrecht en later in Haarlem. De specialiteit van Bert Japin was de speurdersroman." (De Telegraaf, 12-8-1969) Dit bericht stond naast het bericht van de moord op de actrice Sharon Tate. Voor zijn speurdersroman 'De Laatste Druppel' won jouw vader de Belgische Reinaert-prijs. Hij was enige jaren boekrecensent voor De Telegraaf/De Courant Nieuws van de Dag. Na het gymnasium (alpha-stroming) in Haarlem ging jij naar The School of Dramatic Arts in Londen. Daarna studeerde jij twee jaar Nederlandse taal- en letterkunde in Amsterdam. Je ging vervolgens naar de Kleinkunstacademie aan de Lindengracht. Nu zit dat aan de Jodenbreestraat 3, tegenover het Rembrandthuis. Op 15 mei 2008 pleegde de acteur Youssef Idilbi zelfdoding door van het dak van de Theaterschool te springen. Hij werd 32 jaar.

In 1979 speelde jij in een toneelstuk en was Lex Jansen één van de toeschouwers. De liefdesvonk sloeg over en jullie kusten elkaar op de bevroren vijver achter de Kleinkunstacademie. In 1982 ben je afgestudeerd en begon je acteerrollen te spelen voor de filmwereld, de televisie en de radio. Je speelde o.a. bij Toneelgroep Centrum en je zong bij de Nederlandse Opera. In 1987 stopte je met acteren en werd je een full-time schrijver. Lex was 17 jaar leraar in het onderwijs en hij werd twaalf-en-een-half jaar de uitgever van De Arbeiderspers. Hij volgde daarmee de flamboyante, markante en bevlogen Martin Ros op. Jij bent pas gaan schrijven toen je een liefdesrelatie met Lex kreeg. Via een merkwaardig verhaal van een vriend van jullie kwam je op het idee voor jouw debuutroman 'De zwarte met het witte hart'. Het lijkt nog zo kort geleden, dat die roman verscheen. Sindsdien is het hard bergopwaarts gegaan met jouw literaire carrière. Homoseksuele schrijvers zijn vaak als stroop voor bepaalde erudiete, gestudeerde en artistieke vrouwen. Zo kleefden o.a. Rosita Steenbeek en Susan Smit aan jou vast. De lieftallige, bloedmooie, maar wat literair onduidelijke Susan beschrijft een interview met jou in haar boek 'Wijze mannen'. Inmiddels woon je in de binnenstad van Utrecht, samen met Lex Jansen en de schrijver Benjamin Moser.

In september 2000 ging jij naar New York om daar aan de universiteit les te geven. In Amerika verscheen jouw debuutroman bij uitgeverij Alfred A. Knopf op Park Avenue. De titel is 'The Two Hearts of Kwasi Boachi' en het werd rond die tijd door de schrijver Benjamin Moser gelezen en meteen een knaller gevonden. Ben (1976, Houston) werkte op het kantoor van jouw Amerikaanse uitgeverij. Hij heeft geschiedenis gestudeerd en zijn moeder had een boekwinkel. Jullie werden verliefd op elkaar en het was alweer bij een vijver, maar deze keer in Prospect Park, dat jij een blijvende geliefde kuste. Jullie gingen zelfs met elkaar naakt te water in die vijver. Eind 2000 verhuisde Ben naar Londen, waar hij bij de uitgeverij Harvill ging werken. Zijn zus Laura woonde daar ook. Jij bezocht hem natuurlijk geregeld. Op een mooie dag stond Ben bij jou in Utrecht voor de deur en zijn jullie ergens gaan dineren. Toen Lex arriveerde, was het meteen duidelijk dat de driehoeksverhouding body en stabiliteit kreeg.

Ben schreef een biografie over de Braziliaanse schrijfster Clarice Lispector en later over Susan Sontag. Voor zijn interviews reisde hij naar Amerika en hij werd verliefd op de jonge dichter Matthew uit Ithaca. Hij beleefde wat jij met hem hebt beleefd. Je moedigde het zeker wel aan, maar innerlijk gebeurde er van alles. Plotsklaps werd je in een vreselijke depressie gestort en werden jouw oude, traumatische wonden blootgelegd. Je worstelde opnieuw met de zelfdoding van jouw vader en de pijn over zijn plotselinge heengaan kwam weer terug. Verder speelde je ook nog in een toneelstuk van de homoseksuele Shakespeare de rol van iemand, die totaal uitgelachen wordt, wat jouw schrijnende wonden extra ver opende. Je voelde weer duidelijk hoe jij als schooljongen genadeloos werd vernederd en kapotgemaakt, terwijl je dat al was. Die intens gemene leeftijdsgenoten spiegelden jouw weerloze, glasachtige gevoelswereld. Je bent ruim drie jaar zwaar depressief geweest. Net als jouw vader wilde je niet meer leven. Je kon op die manier helemaal aanvoelen wat hij moet hebben gevoeld. Dat heeft je extra veel met hem verzoend.

"Ben jij niet bang dat je op een dag, net zoals je vader...?' Toen Joost [Zwagerman] hiernaar vroeg, nog maar een paar jaar terug, wimpelde ik het zo van harte weg dat het hemzelf geloof ik haast geruststelde."
"Ik vertel hem nu dat ik nog steeds uit ieders leven wil verdwijnen, liefst en vooral uit het mijne. Maar je kunt me niet alleen laten', zegt Lex. We liggen naast elkaar en kijken naar de tempel van Zeus, die oplicht in de Atheense nacht. 'Daarom ben ik er nog. Ik wil jou en Ben geen verdriet doen."
"Er is zoveel moed voor nodig. Maar goed, dat geldt voor verder leven ook."
"Zowel met Joost als met Wim heb ik uitgebreid over dat onderwerp gesproken. Ik heb ze verteld dat mijn vaders daad voor mij, op mijn twaalfde, heel goed is geweest. Dat was ook zo. Het was een nieuw begin. Ik ben hem er dankbaar voor geweest. Nog steeds. Dankbaar dat hij ruimte voor mij heeft gemaakt."

uit 'Geluk, een geheimtaal', 2009, Arthur Japin

Matthew kwam ook een tijd met de drie heren samenwonen, maar hij paste niet bij hun, vooral omdat hij veel minder open over zijn homoseksualiteit is. Jij herinnerde je die botte smeerlappen, die jou op de pijnbank hebben gelegd, nadat je al zoveel pijn om het overlijden van jouw net zo diepgevoelige vader had. Je schrijft: 'Ik doe alles wat ze vragen, gewoon om te voorkomen, dat ze weer een peuk in mijn gezicht uitdrukken.'. En: 'Als ik er niet bij kan horen, dan maar niet.'. Jouw depressie is niet van enkele jaren, maar van alle jaren nadien, alleen weet je er vaak een mooie draai aan te geven of verdwijn je in een volgend, literair project. Zo maak je van de modder goud en weet je riant en glorieus te leven. Samen met Ben en Lex, die uitgeverij Magonia is begonnen, aan de Minrebroederstraat 10B te Utrecht. 'Ik heb met Lex en Ben de veiligheid gecreëerd die ik als kind heb gemist', zeg je. Dat kan zo zijn, maar dat is ook wel veel buitenkantgeplamuur. Een wezenlijk trauma los je pas op door er helemaal doorheen te gaan, met adequate begeleiding, psycho-analytische en fysieke hulpverlening. Anders blijft het een schijnbaar schone, maar onderhuids rottend proces. Alle pogingen om het leven zoveel mogelijk permanent te blijven versieren en te behagen, gaan zich dan vroeg of laat wreken en zeker in het hiernamaals/volgende leven. De eeuwigheid is nu.

Afgezien van jouw zwaarmoedige. rode draad in jouw dagboekfragmenten (2008 - 2018) komen er verbijsterend veel populaire en droogkloterige namen in voor, wat jouw erudiete, gerespecteerde en gevierde positie binnen de Nederlandse literatuur meteen dramatisch doet kelderen. Zo schrijf je o.a. over de popmuziekprofessor Leo Blokhuis, de met antidepressiepillen opgekrikte pianopingelaar en valse zanger Mike Boddé, de knorrepotopa Frits Bolkestein, de quasi-poëtische, oeverloze zwamneus Nico Dijkshoorn, de mislukte slagroomtaart André van Duin, de middeleeuwse mafketel/pretletter Jon van Eerd, de steenrijke sulletjes en cultuurverkrachters Joop en Janine van den Ende, de narcistische verfkliederaar Jeroen Krabbé, het hysterisch-dronken olifantje Sara Kroos, de rechtse, kille kikker Jeroen Pauw, de verwende, bepoederde tuttekutjes Beatrix, Irene en Margriet en de pedante pianomol Pieter van Vollenhove. Een beetje schrijver met ballen hoeft zichzelf niet omhoog te trekken met enterhaken richting kleinburgerlijke watjes voor het massapubliek. Beleefdheid kent ook zo zijn grenzen, overmoedige gentleman van marsepein en marshmallows.

Schrijver: Joanan Rutgers, 29 december 2019


Geplaatst in de categorie: psychologie

Er is nog niet op deze inzending gestemd. 298



Er zijn 2 reacties op deze inzending:

Naam:
Joanan Rutgers
Datum:
29 januari 2020
De dichter/journalist/presentator Wim Brands pleegde op 4 april 2016 zelfdoding. Hij werd 57 jaar.
Naam:
Scherzo
Datum:
30 december 2019
Goed doorwrocht stuk, Joanan. Famous last words.
Achteraf blij hem niet te hebben ontmoet en de hand geschud tijdens signeersessie. Wie is die Wim trouwens, hij komt een beetje uit het niets te voorschijn...

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)