Zo'n mooie, artistieke vrouw gewetenloos vermoord

(voor Käthe Loewenthal (1878 - 1942))

Je bent geboren als Käthe Frida Rosa Loewenthal op 27 maart 1878 in Berlijn. Jouw vader was de oogarts/hygiënist Wilhelm Loewenthal en jouw moeder was Clara. Jij was de oudste van vijf dochters. Jouw zussen waren Gertraud (1880 - 1898), Agnes (1882 - 1933), Hedwig (1883 - 1941) en Susanne (1886 - 1975). Jullie woonden in Genève, Lausanne, Parijs, Belgrano en Berlijn. Jouw vader werkte daar in de universiteiten. In 1890 verhuisden jullie naar Bern. Jij was Joods en jij was bevriend met een protestantse domineesfamilie, waarbij je in huis ging wonen. Je werd in 1890 protestants. Je ontdekte de schilderijen van de Berner, symbolistische schilder Ferdinand Hodler en je ontmoette hem. Van 1892 tot 1895 ging je naar de Hogere School in Berlijn. Van 1895 tot 1897 kreeg jij les van Hodler.

In 1898 pleegde jouw literair hoogbegaafde zus Gertraud zelfdoding. Ze had na het overlijden van jouw vader het roer van jouw moeder overgenomen, omdat jouw moeder psychisch was ingestort. Ze werd 18 jaar. Jij was qua schilderkunst door het Berner Oberland beïnvloed. Jij reisde o.a. naar Parijs, waar jij de schilder Leo Freiherr von König ontmoette. Je ging net als hij rond 1902 naar Berlijn, waar jij in zijn particuliere schilder- en tekenschool les kreeg. Daarna studeerde je aan de kunstacademie van Wilhelm Feldman in Zeven, waar in 1141 een belangrijk, Benedictijner klooster kwam te staan. Koningin Christina van Zweden en Hertogin van Bremen had in Zeven haar Königin-Christine-Haus. Zij had een afkeer van het huwelijk, zij sliep 3 à 4 uur per nacht en zij kamde nooit haar haren. De hofdame Ebba Larsdotter Sparre was haar beste vriendin, met wie zij ook het bed deelde. Vanaf 1902 was jij bevriend met de elegante schilderes Erna Raabe-Freiin von Holzhausen (1882 - 1938). Erna en jij hadden een liefdesrelatie met elkaar. Heinrich Wilhelm Trübner schilderde Erna in 1901 in een zwarte jurk op een bruin paard.

In 1905 verhuisde jij naar München, waar jij van jouw opdrachten leefde. In 1909 ging jij naar Tübingen en in 1910 naar Stuttgart, waar je in een studio-appartement van de Württembergische Malerinnen-Verein woonde. Je was lid van deze vereniging. Je bewoog jezelf in de cirkel rondom Adolf Richard Hölzel en je perfectioneerde jouw schilderkunst aan de Kunsthochschule. Adolf was een abstracte modernist, die volgens mij beter als realist door had kunnen gaan. Zie zijn 'Der Liebesbrief' en 'Sitzende Frau im Simultankontrast', al meer abstract, maar nog steeds indrukwekkend. Vanaf 1914 werkte je als een zelfstandige schilderes en had je succes met jouw portretten. Je schilderde ook stillevens en landschappen vanuit een antroposofisch perspectief. Vanaf 1914 had jij een atelier op de Ameisenbergstrasse 32 in Stuttgart. Je had een appartement op nummer 35 van die straat. Susanne trouwde met kapitein Alfred Ritscher, met wie zij zoon Dietrich en dochter Ingeborg kreeg. In 1934 zijn Susanne en Alfred gescheiden.

Van 1912 tot 1935 was jij geregeld enkele zomerweken op het Baltische eiland Hiddensee, waar jouw zus Susanne een oud vissershuisje had. Susanne was ook een schilderes. Jij maakte daar vele zeegezichten en zee- en kustlandschappen. Je exposeerde in München en Stuttgart en van 1924 tot 1932 exposeerde je op de Stuttgarter Secession. Na de machtsovername van de nazi's in 1933 kon je niet meer exposeren. In oktober 1933 pleegde jouw zus Agnes zelfdoding in de bergen van Griekenland. Zij werd 50 of 51 jaar. Agnes was een fotografe, die ook Rabindranath Tagore had geportretteerd, en haar dochter was Gertraud en haar zoon was Wulf. Tot 1935 wist je in het geheim te blijven werken. Totdat je een totaalverbod om nog te schilderen kreeg. Je werd gesteund door de kunstenaarsfamilie Dondorf. In 1935 verbleef je voor de laatste keer in Zwitserland, waar men jou adviseerde om te blijven, maar jij wilde jouw geliefde vriendin Erna Raabe niet in de steek laten en dus keerde naar Stuttgart terug. Erna werd ernstig ziek en jij verzorgde haar tot haar overlijden in 1938.

In 1941 werd je gedwongen om vanuit jouw appartement op de Ameisenbergstrasse 35 naar een Joods appartement/Judenhaus in Stuttgart-Kaltental te verhuizen. Jij ondersteunde jouw huishoudster Marie Nothdurft enkele jaren met geld en eten. Als jouw ex-huishoudster verborg zij ruim 200 kunstwerken van jou, vooral pastels en aquarellen. In 1941 werd jouw zus Hedwig in het Getto Riga vermoord. Jij was lid van de Hiddensoer Künstlerinnenbund, met Elisabeth Andrae, de Joodse Clara Arnheim, die op 28 augustus 1942 in het concentratiekamp Theresienstadt werd vermoord, Elisabeth Büchsel, de Joodse Julie Wolfthorn, die op 26 december 1944 in Theresienstadt is overleden, en Katharina Bamberg. Jij exposeerde samen met hen in de Blaue Scheune in het dorp Vitte op Hiddensee, in 1920 opgericht door de schilderes/schrijfster Henni Strassmann, getrouwd met de rechtsgeleerde Karl Lehmann, met wie zij twee kinderen kreeg, de archeoloog Karl en Eva Fiesel, een taalkundige en expert in de Etruskische talen en antiquiteiten. Eva is op 23 december 1891 in Rostock geboren. In 1915 trouwde zij met Ludolf Fiesel en in 1921 werd hun dochter Ruth geboren. In 1926 zijn Eva en Ludolf gescheiden. Van 1931 tot 1933 doceerde Eva aan de Universiteit van München. In 1934 ging zij met de 13-jarige Ruth naar Amerika. Eva was onderzoeksassistente aan de Yale University en gastprofessor aan het Bryn Mawr College. Op 18 februari 1937 pleegde Henni Lehmann in Berlijn zelfdoding, wellicht nadat ze vernam, dat Eva door leverkanker zou overlijden, wat op 27 mei 1937 in New York City gebeurde. Eva werd 45 jaar.

In februari 1942 werd jij vanuit jouw Judenhaus naar een verzamelkamp in Lauterstein gebracht, een voormalig Joods bejaardentehuis, en van daar naar het Izbeca Getto, een doorgangskamp, vlakbij Lublin in Polen, waar jij op 26 april 1942 werd vermoord. In 1943 werden jouw meeste kunstwerken door een bomaanslag vernietigd, net als de werken van Oskar Schlemmer en Willi Baumeister. Jij werd 64 jaar. Jouw zus Susanne was de enige van jouw familie, die de Holocaust overleefde.