Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Het tragedie van Antoine Bodar

In 'Kruispunt' (KRO-NCRV) was op 20 november 2022 een zeer indrukwekkend profiel van de priester-presentator Antoine Bodar te zien. In 26 minuten wordt een vluchtig, maar indringend portret van Antoine geschetst. Het begint uiteraard met zijn geboorte op 28 december 1944 in Den Bosch, in een katholiek gezin. Hij was op jonge leeftijd al vroom, hij was misdienaar en hij wilde priester worden. Hij was bang voor zijn vader, die veel afwezig was. Hij heeft de streken van zijn moeder. Als dromer is hij van school gestuurd, maar later ging hij toch maar aan de Universiteit van Leiden studeren, waar hij nog later docent kunstgeschiedenis werd. Rond zijn 19-de kreeg hij zijn eerste, grote depressie/crisis en wilde hij uit zijn leven stappen. Op school hadden de Jezuïeten tegen hem gezegd, dat hij te dom was om priester te worden. Die ondoordachte en valse uitspraak was moordend voor hem, want dan had het leven voor hem geen zin meer en was alles betekenisloos. Of hij daadwerkelijk een poging tot zelfdoding heeft gedaan, wordt niet gezegd, maar hij kwam wel in het Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam terecht, waar zijn vader hem heeft opgehaald en thuisgebracht. Zijn tante was een psychologe en zij was de enige, die nabij hem was. Hij zegt met diepe ontroering en een pijnlijk gelaat: 'Mijn vader was doodstil. Mijn moeder zei: 'Jongen, wat heb jij ons aangedaan!'. De huisarts zei: 'Wat ben jij laf!'. En dat zeiden ze allemaal tegen een jongeman, die diep in de put zat en zo depressief was, dat hij zelfdoding wilde plegen. Het is verschrikkelijk hoeveel verdriet die mensen hem hebben gedaan. Het verdriet van deze voor Antoine enorm traumatische ervaring is in de documentaire nog steeds goed zichtbaar. Bijna onhoorbaar hoor je hem nog zeggen: 'Dat was wel pijnlijk!'.

Je ziet Antoine op de twee woonlocaties van een groot deel van zijn leven, in zijn vrij sobere kamer in Rome en in zijn bovenwoning in Amsterdam, met een riante bibliotheek. In die laatste woning is een soort glazen balkon, waar Antoine heel dramatisch in staat, alsof het het balkon van een mindere paus betreft. Hij werd destijds uit zijn ouderlijk huis gezet en pas na jaren is het contact met zijn ouders enige mate hersteld, zonder affectie. Hij kreeg o.a. een liefdesrelatie met Christiaan Vogelaar, maar op zijn 40-ste wilde hij alsnog priester worden en heeft hij met de homoseksuele bisschop van Rotterdam Philippe Bär gepraat. De conservatieve Antoine ondervond veel weerstand binnen een deel van de roomse kerk en hij moest dan ook 7 jaar op zijn priesterwijding wachten. Hij is door bisschop Henny Bomers van Haarlem tot priester gewijd. Toen ik in 1984 als postulant bij de Benedictijnen in Egmond-Binnen intrad, werd op diezelfde dag de abt door bisschop Bomers gewijd. Er zijn wat raakvlakken, want ik heb bisschop Bär eens van door het raampje van de keuken naar de refter nadrukkelijk bestudeerd. Ook als priester bleef het moeilijk voor Antoine. Hij spreekt voor zijn criticasters als hij zegt: 'O ja, die Bodar is dan wel priester met zijn vrome smoel, maar hij heeft natuurlijk een vriend in de kast zitten!'. Zijn lieve vriendin Rosita Steenbeek zegt: 'Hij is eigenlijk heel zuiver. Hij zei 'Ik wilde priester worden, het is anders gelopen, ik heb 2 grote liefdes gehad', dat verdoezelt hij niet. Hij is kwetsbaar en hij is een groot trooster. Hij kan verdriet, drama en frustraties echt meevoelen, omdat hij het zelf ook kent.'.

Antoine had moeite met het kerkbestuur van de Sint-Jan in Den Bosch, waardoor hij zijn herderlijke ambt daar neer moest leggen. Het viel ook niet met zijn drukke bestaan te combineren. We zien even een vrouw (ook niet echt mijn type) en een meneer van het vroegere kerkbestuur, Herman Lerou, in beeld. Toch is Antoine wel geregeld de mis in de Sint-Jan blijven doen en heb ik eens toevallig bij hem de eucharistie gevierd. Zijn blik kan echt dwars door jouw ziel heengaan en tevens met jouw ziel versmelten. Uit grote liefde voor de mensen wordt hij als het ware de ander. Hij draagt de ander met zich mee. Zijn deerniswekkende gelaat spreekt boekdelen. Hij is vervult van de Christusgeest en net als Christus Jezus draagt hij het lijden van de anderen. Rosita ontmoette hem in de Roxy en zij noemt hem absoluut kwetsbaar. Daar sluit ik mij bij aan, want toen ik hem eens aanraakte, voelde ik hoe fragiel en broos zijn lichaam is, zijn wezen is. Hij zou elk moment in elkaar kunnen storten en toch strijdt hij manmoedig voort. De Heilige Geest stuurt hem, doet hem bewegen. Bovendien heeft hij een mooie, curieuze en uitgebreide woordenschat. De klank van zijn stem is warm, rap en uniek. Rosita en Antoine wonen in Rome dicht bij elkaar, tegenover elkaar aan het Piazza Navona. Ze lopen geregeld bij elkaar naar binnen. Op een keer vertrok Antoine pas om half 10 's ochtends van haar terras, na 5 flessen Prosecco. Antoine noemt homoseksualiteit 'ongeordende liefde', exact volgens de roomse leer. Rosita ontkracht vaak zijn mening over zichzelf, wanneer hij zegt: 'Ik ben niet normaal!'. Dan zegt zij: 'Heel veel mensen zijn zoals jij, dus is het wel normaal!'.

Antoine wil geen tierelantijnen op zijn kamer in Rome. Ook al slaat hij de wijn niet over, zijn priestergewaad staat voor een groot deel toch voor een merkwaardige boetedoening, alsof hij zichzelf straft om wie hij in wezen is. Dat hij een zeer complexe persoonlijkheid heeft, is duidelijk, maar het lijkt erop alsof hij na jaren van de vrijheid te hebben genoten, opnieuw het juk van het priesterschap heeft opgenomen, al zal hij dit zelf nooit zo willen beamen. Of zit hij gevangen in zijn depressieve inslag, die nog steeds met hem meereist. Op de universiteit van Leiden voelde hij zich bemind en populair. Dat was de gelukkigste tijd van zijn leven. Depressie is aangeboren en kan zelfs met eerdere levens te maken hebben, maar dat terzijde, die Jezuïeten van vroeger hebben er flink ingehakt bij Antoine, toen ze hem afwezen als toekomstige priester. Die vreselijk sadistische opmerking over wat hij het liefste wilde worden, heeft hem bijna het leven gekost. Het heeft zijn depressieve aard acuut suïcidaal gemaakt. Maar de Phoenix Antoine heeft uiteindelijk van die arrogante, pijnlijk stekende Jezuïeten gewonnen door alsnog voor het priesterschap te gaan, al had dat niet echt gehoeven en had hij zonder die positie ook wel zijn boodschap kunnen verkondigen. Hij had al televisie-ervaring. Maar goed. Antoine heeft zijn homoseksualiteit vergeestelijkt en daar is niks mis mee, maar daarmee heeft hij wel zijn lichaam en de behoeften van zijn lichaam ondergewaardeerd en zelfs afgezworen. Het celibataire leven is één van de grootste fouten van de roomse leer en heeft al voor ontzettend veel ellende gezorgd. Aan de andere kant is het misschien een eenzaam juk, wat ruimte biedt voor veel meer andere verlichtingszaken. Het kan ook een veilig gevoel geven, want je hoeft daardoor nooit meer zo intens gekwetst te worden. Iedereen weet dat je niet op seks uit bent, wat de toenadering tot mensen wel vergemakkelijkt. Er is een serene rust over je gekomen. Je bent weer diegene van voor de ontdekking van de seksualiteit. Ongestoord en ten diepste jezelf.

Antoine verbrak zijn liefdesrelatie met Christiaan Vogelaar na het bezoek van paus Johannes Paulus II aan Nederland. Ik weet nog hoe ik samen met de oude pater Helmich en de Noorse broeder Ole naar Utrecht ging en hoe de paus daar vlak langs onze zetels liep. Pater Helmich stond te dansen op zijn stoel, terwijl hij nauwelijks iets kon zien met zijn dikke brillenglazen. Antoine vond het vreselijk, wat die paus allemaal in het progressieve Nederland te verduren kreeg. Het zal hem medegemotiveerd hebben om de knoop door te hakken en voor een tweede leven te kiezen. Desondanks zag ik in die documentaire een gebroken man in de draaistoel zitten, die vocht tegen zijn tranen en het leed wat hem is aangedaan. Hij was ten diepste afgewezen om wie hij ten diepste is. De vrolijke kant van de homofiel in hem is geamputeerd. Hij heeft er nog wel voldoende van meegekregen en aan geroken, maar tenslotte heeft de donkere kant van de homofiel in hem het gewonnen en is hij op blote knieën en alsmaar ja-knikkend in het harnas van het roomse regime gestapt. Daarmee deed hij in feite wat zijn geestelijke beschadigingenmakers (ouders, Jezuïeten, huisarts) van hem wilden, namelijk heel aangepast in de pas gaan lopen en zijn homoseksuele gevoeligheden verzwijgen en de nek omdraaien. Zij hebben hem zelfhaat aangeleerd en hij is er via een blinde vlek in zichzelf ingetuind.

We gaan het, denk ik, niet meer meemaken, maar het zou van een grote klasse getuigen, wanneer Antoine gaat inzien, dat zijn schijnbare beschutting bij de roomse antiekelingen een door anderen en zichzelf opgedrongen en onnodige zelfverloochening is.

Schrijver: Sir Joanan Rutgers
22 november 2022


Geplaatst in de categorie: psychologie

4.7 met 7 stemmen 241



Er zijn 2 reacties op deze inzending:

Naam:
Jan Jacob Krediet van den Bos
Datum:
2 december 2022
Voor mij is de kern de brutaliteit van velen met name gelovigen zich te bemoeien met de seksualiteit van anderen, en uiteindelijk is ontkenning van seksualiteit het ergste voor de persoon zelf en voor de wereld. De heer Antoine Bodar pijnigt zichzelf elke dag, elke minuut op het gebied waar hij de lust heeft gekend, de lust die hij tot last heeft gemaakt, waartoe de seksualiteit, zie het Hooglied, totaal niet voor bedoeld was, wat zou ik die man gewoon in mijn armen willen sluiten en troosten, want zijn verdriet komt wel bij mij binnen, dank voor uw verhaal, groet van janjkrediet@hotmail.com; www.janjacobkrediet.nl
Naam:
Karel Jong
Datum:
22 november 2022
Boeiende beschouwing. Mooie mix van informatie en persoonlijke betrokkenheid.

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)