Carnaval evolueert en is Immaterieel Erfgoed

De Nederlandse Carnavalsstichting Het Groot Gevolg heeft als streven om carnaval op de Unesco Immaterieel Cultureel Werelderfgoedlijst te krijgen. In januari schreven zij op hun site dat de aanmelding bij het kenniscentrum voor Immaterieel Erfgoed Nederland is afgerond, wat inhoudt dat Het Groot Gevolg en de Carnavalscultuur in Nederland nu deel uitmaken van het netwerk Immaterieel Erfgoed.
Volgens hun site bestaan er twee lezingen over het ontstaan van carnaval. De ene versie rept over dat de oorsprong van carnaval een katholiek feest voorafgaand aan de vastenperiode (40 dagen voor Pasen) is. De andere versie vertelt over dat het zou zijn begonnen als een lentefeest waarbij met vruchtbaarheidsrituelen Koning Winter verdreven moest worden.
Veelal houden mensen zich niet zo bezig met waar de oorsprong van het carnaval ligt maar gaat het om het feest an sich. In een groot deel van Nederland word het jaarlijks gevierd en naar mijn weten is er elk jaar ook een thema dat centraal staat. Zelf heb ik niets met het carnaval, maar er zijn vele andere mensen die jaarlijks hier hun plezier in vinden en er van genieten om even los te zijn van het gewone dagelijkse leven.

Daar ik het leuk vind om zo nu en dan eens voorstellingen of optredens bij te wonen die uit mijn belangstellingszone liggen besloot ik om naar de Bonte Carnavalsmiddag te gaan waar Karin Bloemen zou aantreden. Tot mijn verrassing zag ik dat er voor de eerste keer in de geschiedenis van de stad Enkhuizen een Prinses Carnaval was gekozen in plaats van een Prins Carnaval. Het thema van dit jaar in mijn stad is het thema ‘laat gelijkheid tot bloei komen’. Toch een historisch moment zou ik zo zeggen als je weet dat dit feest al heel lang gevierd wordt en in Over d’n Dam de eerste Prinses Carnaval van Nederland al in het seizoen 1999/2000 werd geïntroduceerd.

Carnaval is nog een groot mannenbolwerk in deze stad als je kijkt naar de Raad van Elf en de oud-prinsen. Dit jaar wordt er opnieuw een prins of prinses gekozen op de elfde van de elfde. Waarschijnlijk kiest men weer voor een vrouw om zo de samenstelling van de raad wat gelijkmatiger te krijgen. Tegen een oud-buurman van mij, die betrokken is bij de carnavalsvereniging, sprak ik uit dat ik verrast was dat er deze keer een prinses aan het hoofd van de Raad van Elf staat. ‘Volgend jaar een transgender?’, vroeg ik. ‘Echt niet’, zei hij. ‘Komt nog wel, over een aantal jaren’, zei ik. Carnaval gaat langzaamaan mee met de tijdgeest.

Schrijver: Jet Rood
13 februari 2024