Incestueus vermoord door een clowneske wreedaard

(voor Aglaja Veteranyi (1962 - 2002))

Jij bent geboren op 17 mei 1962 in Boekarest, in een Roemeense familie van circusartiesten. Jouw ouders waren de clown Tandarica Veteranyi en de acrobate Josefina Tanasa, geboren op 4 februari 1940 in Jassy, in een arbeidersgezin. Zij deed eerst met haar broer optredens in het Roemeense staatscircus en daarna met jouw vader. Jullie werden vervolgd door het regime van Nicolae Ceausescu. In 1966 wisten jullie via Bratislava en Wenen naar Zwitserland te vluchten, met de hulp van Rolf Knie senior, een Zwitsers circusdirecteur en olifantentemmer. Van 1941 tot 1992 beheerde hij samen met zijn broer Fredy het Zwitserse Nationale Circus Knie. Jouw moeder was wereldberoemd door haar 'Zopfhang'. Zij werd aan haar haren onder de circuskoepel getrokken, waar zij op grote hoogte met ballen jongleerde en fakkels afvuurde. Nadat jullie bij Circus Knie werkten, gingen jullie bij wereldwijde circussen triomferen, in Europa, de VS, Afrika, Brazilië en Argentinië. Ondertussen werden jouw oudere zus en jij door jullie alcoholistische vader seksueel misbruikt. De vrije kinderen in jullie werd door hem als jonge katten in een zak verzopen. Verder werden jullie ook nog door hem geslagen.

Jouw moeder kreeg een ongeval op Gran Canaria en vanaf 1977 woonde zij als alleenstaande moeder kort in Althenrein en jarenlang in Rorschach. Jij werd na de vlucht uit Roemenië gedwongen om als artieste en danseres op te treden. In 1977 gingen jullie in Zwitserland wonen. Jij was een analfabeet, ook al sprak jij Roemeens en Spaans. Jij was nooit naar een reguliere school gegaan, vanwege het vele reizen. Je hebt jezelf de Duitse taal eigen gemaakt. Verder voltooide jij een acteeropleiding aan de Schauspiel Gemeinschaft op de Zeltweg 5 in Zürich. Later gaf jij daar les. Sinds 1982 woonde jij in Zürich en was jij schrijfster en actrice. Van 1988 tot augustus 2001 leidde jij samen met de columnist/schrijver/uitgever Christian Seiler (1961, Wenen) de Schauspiel Gemeinschaft in Zürich. In 1992 heb jij de performancegroep Die Wortpumpe opgericht, samen met de leraar/schrijver René Oberholzer (1963, Sankt Gallen) en Gabriele Clara Leist (1962). In 1996 heb jij de performancegroep Die Engelmachine opgericht, samen met de acteur/schrijver/spreker Jens Nielsen (1966, Aarau).

In 1999 verscheen 'Ein Tanz des Todes: Geschenke' bij Peter Petrej in Zürich, met houtsneden van de kunstenaar Jean-Jacques Volz (1928 - 2020), die in Schaffhausen woonde. Peter Petrej heeft sinds 1993 een antiquariaat op de Sonneggstrasse 29 in Zürich. In 1999 verscheen jouw autobiografische roman 'Warum das Kind in der Polenta kocht' bij Deutsche Verlags-Anstalt in Stuttgart. In 2002 verscheen postuum 'Das Regal der letzten Atemzüge' bij Deutsche Verlags-Anstalt. Vanaf de herfst van 2001 zat jij in een mentale crisis. Op 3 februari 2002 heb jij jezelf in het meer van Zürich verdronken. De kindertrauma's brachten jou in ademnood. Jouw oude wonden gingen weer volop bloeden en jij stikte erin. Er was geen verweer meer. Het dodelijke geweld won. De eenzame duisternis dekte jou toe. Als zeer schrale vertroosting. Jij werd 39 jaar en jij bent in de begraafplaats Manegg in Zürich-Wollishofen begraven. Daar zijn ook de schrijver Friedrich Glauser en de schrijfster/visionair/zieneres Clara Kern begraven. Clara publiceerde o.a. 'Das Geheimnis des Fegfeuers' (1933), 'Wo sind die Meinen?' (1950) en 'Jesus bei den Kranken' (1952).

Jouw vriend Werner Morlang zei: 'Aglaja's einde lijkt terug te wijzen op een moeizaam begin, gebrek aan veiligheid, wanorde en vroeg verdriet in overvloed, jeugdtrauma's die in toom worden gehouden door dit 'werkpaard', zoals zij zichzelf graag noemde, dat zulke extreme eisen stelde aan haar vitale energie dat haar niet-genezen wonden uiteindelijk openbarstten, met fatale gevolgen. Was het de angst om afscheid te moeten nemen van haar anarchistische, kinderlijke aard die leidde tot wat zij het 'breekpunt' in haar innerlijke verwonding noemde?'. De literatuurwetenschapper/literair criticus/vertaler/publicist Werner Morlang (1949 - 2015) promootte jou met recensies en nawoorden. Hij wist met name veel over de schrijver Robert Walser. Hij was getrouwd met de filologe/lerares Ruth Känel. In het tijdschrift 'Du' schreef hij columns over 'excentriekelingen en speciale gevallen van de wereldliteratuur'. Jouw vriend en mentor was Hannes Becher. Hij onderzocht en corrigeerde jouw schrijfwerk. Hannes heeft in 1950 de Toneelschool van Zürich opgericht. Vanaf 1986 regisseerden de regisseur/acteur/spreker/theaterdocent Christian Seiler en jij daar.

In 2000 won jij de Adelbert-von-Chamisso-Preis, de Kunstpreis Berlin 2000 en de speciale prijs van kanton Zürich voor 'Warum das Kind in der Polenta kocht', wat begint met 'Ich stelle mir den Himmel vor. Er ist so gross, dass ich sofort einschlafe, um mich zu beruhigen.'. Het gaat over twee jonge zussen in een Roemeense circusfamilie. Om hun zorgen over hun moeder te vergeten, vertellen de zussen elkaar verhalen. Hoe harder het leven wordt, hoe gruwelijker de verhalen worden, zoals dat over het kind dat levend in de polenta wordt gekookt (jij dus!). Jullie zwervende leven maakte jullie tot verschoppelingen, tot zigeuners, met een nog grotere labiliteit. De film 'Why the Child Boils in Polenta' van Krisztina Deak won op het Monte Carlo Television Film Festival in 2013. Jij schreef vol lof over de Russische schrijver/dichter Daniil Charms, die op 2 februari 1942 in de psychiatrische inrichting van de Kresty-gevangenis in Leningrad overleed. Vermoedelijk door ondervoeding. Hij werd 36 jaar. In de zomer van 2001 gebruikte jij een met schrift bedekte trouwjurk bij een voorstelling in de James Joyce Pub in Zürich. Op de trouwjurk stonden jouw eigen teksten, die jij voordroeg, zoals 'Kind Het kind valt uit het oog van de moeder Het kind verbrijzelt Elke scherf wordt een kind genoemd'.

Jouw roman 'Die Pan Flute' bleef ongepubliceerd. In 2004 verscheen de bundel kort proza 'Vom geräumten Meer, den gemieteten Socken und Frau Butter'. In 2018 verschenen 'Café Papa' en 'Wörter statt Möbel'. De nalatenschap van de schrijver Jörg Steiner (1930 - 2013) bevat kaarten van jou, waarop jij heel fantasierijk woord en beeld combineert. Jörg was getrouwd met de galeriehoudster Silvia Schluep, met wie hij de dochters Rachel en Sarah kreeg. Haar galerie was op Seevorstadt 57 in Biel. De schilderes/dichteres/kunstlerares/binnenhuisarchitecte Hanna Strittmatter-Mehr heeft veel van jou nagelaten aan het Schweizerisches Literaturarchiv (SLA), Hallwylstrasse 15 in Bern. Onder anderen foto's, correspondentie, persoonlijke spullen en filmbeelden. Hanna was getrouwd met de kunstenaar Emil Josef Mehr, met wie zij 3 zonen kreeg. Zij was lid van jouw schrijfgroep 'Ohrenhöhe'. De moeilijke relatie tussen kinderen en ouders is een rode draad in jouw werk, die tussen een moeder en kind is altijd zeer fragiel en bedreigd. Jouw moeder overleed op 10 februari 2020 in Sankt Gallen en zij is in de Centrale Begraafplaats in Rorschach begraven. Als kind was jij steeds bang dat jouw moeder zou verongelukken. Ondertussen raakte jij geestelijk verongelukt.

Aglaja Veteranyi

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

Er is nog niet op deze inzending gestemd. 15