Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Ontzag voor kennis

Wat is ontzagwekkender dan het heelal?

Wordt dit ontzag groter als ik over het heelal nadenk?
Als ik iets begrijp, verliest het meestal zijn geheimzinnigheid.

Ik ben een leek, een leek op alle terreinen. Ik kan mezelf nergens een kenner noemen.

Ik weet dat het heelal gevuld is met kwantumdeeltjes, althans dat heb ik gelezen in door kenners geschreven boeken. Hoe kenners het heelal zien, is in een groots model vormgegeven. Dat model is vastgehaakt aan waarnemingen uit de natuur: telescopen, microscopen en deeltjesversnellers zijn de hulpmiddelen. Ingewikkelde wiskundige vergelijkingen zijn de taalcomponenten waarmee kenners van het heelalmodel elkaar begrijpen.

Mensen die iets goed begrijpen lijken belangrijker dan mensen die in het ontzag blijven steken. Mensen met ontzag, zoals ik, kijken ’s avonds naar National Geographic hoe kenners en documentairemakers het heelalmodel begrijpelijk maken met beeldmateriaal. Maar die documentaires zijn sterk vereenvoudigde voorstellingen. Zij die de ingewikkelde kennis begrijpen, vliegen de wereld over naar congressen om met andere kenners van gedachten te wisselen. En ze bekleden belangrijke posities in bedrijven en aan universiteiten.
Bovenal worden ze geraadpleegd door leken en andere geïnteresseerden. Ze zijn gezaghebbend in hun vakgebied en vaak ver daarbuiten.

Domkoppen hebben niets te vertellen. Ze praten vaak honderduit maar wat ze zeggen is leger dan het vacuüm van een natuurkundige. Slimme domkoppen onderscheiden zich door niet te praten als ze ergens weinig verstand van hebben.

Ik als leek zou er verstandig aan doen nergens over te schrijven. Het beste dat ik kan proberen is mijn ontzag te delen. Maar National Geographic draagt meer ontzag over dan ik ooit zou kunnen.

Belangrijk zijn is belangrijk in de maatschappij. Je kunt stellen dat je de slag gemist hebt als je op je dertigste nog niet belangrijk bent.
Popmuzikanten moeten stadions met fans vullen, wetenschappers moeten congressen bezoeken en geciteerd worden in vakliteratuur, schrijvers moeten een aantal boeken hebben uitgegeven en net als andere kunstenaars opdrachten krijgen.
Op je dertigste moet je in staat zijn om ontzag te creëren bij leken en domkoppen.

Ik ben een leek, misschien zelfs een domkop, want ik schrijf, ik schrijf over niets.
Bovendien zoek ik naar andere waarden dan belangrijk zijn en moeilijke dingen begrijpen. Misschien komt dat omdat ik de slag gemist heb.

Hoewel ik inzie dat het knap is dat natuurkundigen zinvolle dingen kunnen zeggen over de eerste nanoseconden van het bestaan van het heelal, dat is 14 miljard geleden, probeer ik mijn ontzag te bewaren voor de ideeën, niet voor de personen die ze bedacht hebben. Ik zie ideeën als een cumulatief effect van jarenlange inspanningen. En het meeste ontzag heb ik voor het bestaan zelf, waar denkende wetenschappers een onderdeeltje van zijn.

In zijn boek ‘Volmaakte Symmetrie’ zegt Heinz R. Pagels dat je het kwantumheelal kunt beschouwen als een kosmische computer. Materiele dingen, de kwantumdeeltjes, zijn de hardware, natuurwetten de software. Hij vraagt zich af of denkende wezens de kosmische computer kunnen begrijpen, omdat ze er zelf een onderdeel van zijn.
Pagels’ antwoord is ‘ja’.

Pagels zegt dat het begrijpen van wetenschappers invloed moet hebben op de manier hoe ze tegen de wereld aankijken. Het begrip komt in hun persoonlijk wereldbeeld terecht, dat losstaat van wetenschappelijke resultaten die voor iedereen gelden en te controleren zijn.

Zoiets geldt voor alle mensen. Voor belangrijke mensen, leken en domkoppen.

Als domme leek vraag ik mij soms af: berooft de wetenschap het leven van zin?
Los van het feit dat wetenschap het geloof ondermijnt: wetenschap drukt ook de zin van het leven naar de achtergrond. Voor velen verarmt de zin tot economie en gemak, tot genot en lust.
Maar natuurkundigen roepen: “De schoonheid van het heelal blijft ook als we hem begrijpen.” Biologen roepen: “Ook al zijn we niet meer dan luxueus ingestelde apen, we moeten het leven voor elkaar veilig en leefbaar maken.” En klimatologen: “We kunnen onze kinderen niet opschepen met een verpest klimaat.”

Toch zou je er bang van worden om je met wetenschap in te laten. Helaas, als je eenmaal op die trein zit, dendert hij voort. Ondertussen zitten we vrijwel allemaal op dezelfde trein.

Uit een beantwoorde vraag ontstaan meerdere nieuwe. Antwoorden bevredigen de nieuwsgierigheid onvoldoende. Zoeken naar definitieve antwoorden moet niet het doel zijn, het gevolg daarvan is frustratie. Wetenschappelijk onderzoek is een stap-voor-stap proces. Soms ontstaan slechts vragen, maar een enkel idee kan ineens talloze onduidelijkheden verhelpen. Geduld is het motto.
Wetenschappelijk ingestelde mensen pronken graag met hun gave dat ze niet [te] snel toewerken naar een antwoord, dat ze omwille van de objectiviteit eigen meningen en gewenste uitkomsten opzij kunnen zetten.

De werkelijkheid die zo ontstaat, moet geaccepteerd worden.
Op de voortdenderende trein zitten alleen passagiers met enkeltjes naar een onbekende bestemming.

Ik vind het zinvol om tijd over te houden om stukjes te schrijven die nergens overgaan. Ik verdien er geen geld mee. Ik vertel niemand iets dat verder helpt.
Ik ben geïnfecteerd door de wetenschap. Ik ben er ziek van. Om wetenschap van nivo te kunnen beoefenen moet ik terug naar de studiebanken.

Het fascinerende van wetenschap maakt haar nog niet compleet. In de deeltjesfysica bestaat het idee van symmetrie: bijvoorbeeld materie en anti-materie zijn in evenwicht. Wetenschap moet ook voldoen aan symmetrie. Tegenover kennis moet spiritualiteit (anti-kennis) staan. Ze mogen niet met elkaar vermengen, want dan annihileren ze elkaar en staat de denker of de gelovige met lege handen.

Asymmetrische kennis uit zich door gedachten over onderwerpen die niet tot zijn terrein behoren. Wetenschap moet niet proberen een antwoord te vinden op de vraag waarom we hier zijn en welke zin het leven heeft. Wetenschap moet ook niet trachten de spirituele houding van natuurvolken en antieke volken in haar eigen licht te begrijpen.
Spiritualiteit op haar beurt moet het achterwege laten om, gebruikmakend van de wetenschappelijke methode, aan te tonen hoe zinvol het leven is.

De wetenschapsinfectie maakt mij ziek, omdat ik me laat meeslepen door zinverklaringen van wetenschappelijke aard. Maar het besef dringt door: de zin van het leven is niet te bewijzen.

Nietsnutten proberen de zin van het leven te bewijzen.


Zie ook: http://denkwater.web-log.nl

Schrijver: Willem Houtgraaf, 14 mei 2007


Geplaatst in de categorie: wetenschap

2.1 met 12 stemmen 843



Er zijn 2 reacties op deze inzending:

Naam:
Rina van Dijk
Datum:
28 mei 2007
De lever weet niet van het bestaan van de long. De long niet van het bestaan van de nier. Toch maken deze organen deel uit van het lichaam en kunnen ze zonder elkaar niet bestaan.
Zo is het best mogelijk dat de mens deel uitmaakt van een veel groter lichaam en zich daar totaal niet van bewust is.
Naam:
Jan Stas
Datum:
26 mei 2007
Email:
jean.g.stasskynet.be
De zin van het leven bewijzen, dat zal waarschijnlijk pas kunnen nadat wij wedergeboren zullen zijn.Zo snel mogelijk de zin van het leven leren BEGRIJPEN lijkt mij meer aangewezen.

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)