Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Wat is er toch mis met de psychiatrie in Nederland?

Sinds 1992 organiseer ik gespreksgroepen over het christelijke geloof. Daar komen af en toe ook mensen op af die in een psychiatrische inrichting hebben gezeten. Omdat de gesprekken in die groepen vnl. gaan over de vraag wat je in de praktijk van alledag doet met je geloof, gaat het vooral over de concrete ervaringen van mensen. Het is onvermijdelijk dat daarbij soms ook de ellende in de inrichtingen ter sprake komt.

Nu heeft één groepslid, met wie ik bevriend ben geraakt, rond 1994 een crisis in zijn persoonlijke leven meegemaakt waardoor hij opgenomen werd. Jarenlang was ik contactpersoon voor hem in de periode waarin hij in verschillende GGZ-instellingen verbleef. Twee keer per week kwam ik bij hem op bezoek. In die tijd heb ik verschillende mensen leren kennen daar, zowel bewoners als personeelsleden. Veel dingen zijn me daarbij opgevallen, en het waren zeker geen plezierige zaken.

ISOLEERCELLEN
Zo werd mijn vriend enkele jaren geleden acht weken achter elkaar in een isoleercel vastgehouden. Dat gebeurde ook nog in december en januari. Kennelijk mogen sommige mensen tegenwoordig oud en nieuw vieren in de isoleer. Dergelijke situaties waren in de psychiatrische inrichting, waarin hij verbleef, niet ongewoon. In de tachtiger jaren van de vorige eeuw verbleef een depressieve jonge vrouw maanden lang in een isoleercel van een Friese inrichting. Ze raakte daardoor zó getraumatiseerd, dat ze een tijdje later bij haar eigen woonplaats voor de trein sprong.

Dat dergelijke situaties vaker voorkomen, bleek ook tijdens het debat afgelopen september in de Tweede Kamer over het fixatie- en isoleerbeleid in zorginstellingen. Daarbij werd nadrukkelijk ter sprake gebracht dat "de isoleercel voor sommige bewoners kennelijk een eindstation geworden is". Zij hebben dan niet eens meer een eigen kamer waarnaar ze na hun periode in de isoleer terug kunnen keren. Het gebeurt soms dat mensen maanden achtereen geïsoleerd worden, in enkele gevallen zelfs langer dan een jaar.

Mijn vraag is dan ook: hoe zorgvuldig is de wetgeving op dit gebied en hoe zorgvuldig wordt er in de praktijk mee omgegaan? Wettelijk is er in Nederland helemaal geen maximumtermijn aan het isoleren van een bewoner. De termijn die in de wetgeving hierover (“Middelen en Maatregelen”) wordt genoemd, kan nl. eindeloos worden verlengd.
In de Tweede Kamer is door de PvdA dan ook voorgesteld om de isoleercel dan maar helemaal te verbieden. Het is immers helemaal geen behandeling en werkt vaak traumatiserend.

PSYCHOFARMACA DOEN VAAK MEER KWAAD DAN GOED
Een ander punt van terugkerende kritiek op de GGZ heeft betrekking op het overmatige gebruik van psychofarmaca. Uit de documentatie die ik hierover heb doorgenomen, weet ik dat het voorkomt dat psychofarmaca in inrichtingen aan de patiënten worden opgedrongen. Bij weigering om ze in te nemen worden soms strafmaatregelen in het vooruitzicht gesteld. Weigering kan zelfs leiden tot isolatie. Dergelijke dingen kómen gewoon voor, ook als het om mensen gaat die vrijwillig zijn opgenomen. Ik vind dat gewoon niet kunnen. Let wel: het gaat dan uitdrukkelijk níet om mensen die door het lint gaan, maar om vrijwillig opgenomen patiënten die gewoon geen zin hebben om middelen te slikken waarvan zij niet weten welke uitwerking ze hebben. Verschillende mensen hebben mij verzekerd dat hun te verstaan is gegeven "Dan zullen we ze u onder dwang moeten toedienen". Dat is af en toe de praktijk. Wettelijk kan dat niet, maar het gebeurt wél.

Veel geneesmiddelen, die in de GGZ worden verstrekt, vertonen zó veel bijverschijnselen, dat het gebruik ervan in veel gevallen nauwelijks verantwoord is. Zeer opmerkelijk is bv. dat het effect van de nieuwe generatie zgn. “SSRI's” (waartoe ook veel geroemde antidepressiva zoals seroxat en prozac behoren) door neutrale onderzoekers 'klinisch niet relevant wordt geacht'. Vaak kun je net zo goed placebo's geven. Kennelijk vinden de hoge verkoopcijfers van veel psychofarmaca hun oorsprong veel meer in de goede, peperdure marketing ervan dan in de resultaten van gedegen onderzoek. Om met heer Bommel te spreken: "Dat geeft te denken!"

DUBIEUZE DIAGNOSTIEK
Verder is er alle reden om ernstige twijfels te koesteren aan de juistheid van de psychiatrische diagnostiek. Zoals uit diverse onderzoeken is gebleken zit men er in veel gevallen gewoon naast bij het vaststellen van een psychiatrisch ziektebeeld. Als telkens weer blijkt dat een aantal normale proefpersonen, die zich bij wijze van experiment in een psychiatrisch ziekenhuis hebben laten opnemen, steevast als 'psychotisch', 'schizofreen' en 'borderliner' worden gekarakteriseerd, is dat een regelrechte aanfluiting voor het hele systeem van de psychiatrische diagnostiek. Het is en blijft een zeer arbitrair gebeuren.

Zo lieten enkele studenten zich vrijwillig opnemen om te kijken hoe ze zouden worden gediagnosticeerd. Om ervoor te zorgen dat deze volkomen normale studenten geen voorkeursbehandeling zouden krijgen, werd de leiding van die instelling daar niet van op de hoogte gebracht. Rara wat gebeurde er? Zoals te verwachten was werden er allemaal psychiatrische afwijkingen bij hen geconstateerd - hoe kan het ook anders. Deze studenten hielden een dagboek bij om vast te leggen wat ze allemaal meemaakten in die inrichting. De verpleegkundigen die dat zagen, rapporteerden toen dat ze last hadden van 'schrijfgedrag' - alsof het om de uiting van één of ander soort gekte ging. Over projectie gesproken...

STIGMATISATIE
Erger is nog, dat een psychiatrisch etiket altijd als een stigma gaat werken, dat zowel binnen de hulpverlening als daarbuiten een geweldig negatief effect heeft op het leven van de betrokkene. Júist omdat ieder mens in feite anders is en uniek, én omdat die diagnoses minder zeker zijn dan wordt gesuggereerd, zou het de voorkeur verdienen als men daar veel voorzichtiger mee omging. Van de mensen, die ik via mijn werk heb leren kennen en ooit opgenomen zijn geweest in een psychiatrisch ziekenhuis, wéét ik dat het hen vrijwel nooit meer lukt om na ontslag nog betaald werk te krijgen. Daarvoor zijn de vooroordelen t.o.v. ex-psychiatrische patiënten veel te groot. Het gevolg daarvan is weer dat er onder die categorie héél veel zelfmoorden plaats vinden.

Ik denk dat het geringe succes van de psychiatrische hulpverlening niet alleen te maken heeft met het feit dat er te weinig geld en te weinig mensen beschikbaar zijn. Ik geloof eerder dat er een cultuuromslag noodzakelijk is, een verandering in de manier van denken. Zoals het ook in de verpleeghuiszorg mogelijk is gebleken om de bewoners te verzorgen zónder te fixeren, zo moet het ook mogelijk zijn om mensen in de instellingen voor de geestelijke gezondheidszorg te verplegen zónder te isoleren en zónder hen routinematig grote hoeveelheden psychofarmaca toe te dienen. Anders laadt men de verdenking op zich dat de psychiatrie een verkapt opberginstituut is om tijdelijk of zelfs voor altijd van lastige individuen af te zijn.

Schrijver: Hendrik Klaassens, 20 november 2008


Geplaatst in de categorie: ziekte

3.8 met 10 stemmen 503



Er zijn 6 reacties op deze inzending:

Naam:
Hendrik Klaassens
Datum:
1 januari 2009
Email:
klaassens38zonnet.nl
Dag Iris,
Dank je voor je lovende reactie. Het is waar dat de psychiatrie de afgelopen 100 jaar nauwelijks vooruitgang heeft geboekt. Zo worden sinds de negentiger jaren weer veel patiënten 'behandeld' met electroshocks, hoewel die methode daarvoor in onbruik was geraakt omdat er onnodig veel leed door werd veroorzaakt. Gelukkig wordt daarbij tegenwoordig wel verdoving toegepast. De resultaten van deze methode zijn echter dubieus.
De tweede generatie anti-depressiva, w.o. de SSRI's (serotonine heropname-remmers), leken in de tachtiger jaren voor een doorbraak te zorgen in de behandeling van depressies. Later bleek echter dat SSRI's veel mensen aanzetten tot zelfmoord.
Uit recente publicaties blijkt verder, dat het in veel psychiatrische instellingen gewoonte is om mensen te laten 'stikken' in de isoleercel. Noodknoppen, waarmee patiënten de verpleging kunnen waarschuwen, zijn dan uitgeschakeld en men kijkt nauwelijks naar de geïsoleerden om. Een recent onderzoeksrapport daarover is te vinden op www.ypsilon.org/download/?noGzip=1&id=8579857
De enige die er de afgelopen decennia op vooruit is gegaan, is inderdaad de farmaceutische industrie. De afgelopen weken heb ik veel artikelen en onderzoeken doorgenomen naar de bijwerkingen van psychofarmaca. De komenden weken zal ik daar een artikel over schrijven.
Naam:
Iris
Datum:
27 december 2008
Dit is een bijzonder interessant artikel, geschreven met kennis van zaken. Wanneer men over de moderne psychiatrie goed gaat nadenken dan moet men vaststellen dat ze in veel gevallen slechter is dan degene van meer dan 100 jaar geleden. Ze is er in niets op vooruit gegaan, integendeel.
Alleen de farmaceutische industrie heef er schandalig veel bij gewonnen.
Naam:
christien damman
Datum:
22 november 2008
Een goed artikel!
Naam:
Fran
Datum:
21 november 2008
Zeer moedig, Hendrik, om dit alles aan te kaarten/aan te klagen!
Naam:
Hendrik Klaassens
Datum:
21 november 2008
Dag Elisabeth,
Ik ben het volledig met je eens. Van antidepressiva als seroxat en prozac is bekend dat ze mensen kunnen aanzetten tot zelfmoord. Zo hebben in de VS al honderden zelfmoord gepleegd na het slikken van die middelen. Toch blijven ze gewoon in de handel. Onbegrijpelijk.

Uit onderzoek naar de lange termijn-effecten van psychofarmaca komt het volgende beeld naar voren :
- Langdurig gebruik ervan bekort het leven van de gebruiker vaak met enkele jaren;
- Ook werkt het langdurig gebruik een terugval bij schizofrenie en andere ernstige stoornissen in de hand;
- Patiënten lopen een verhoogde kans op een chronische psychische aandoening;
- Door een combinatie van bovengenoemde factoren bevorderen psychofarmaca dus ook de stigmatisering van (ex)psychiatrische patiënten.

Er is gedegen onderzoek gedaan naar de werking van neuroleptica gedurende de afgelopen 50 jaar. Dat onderzoek is in het Nederlands vertaald onder de titel "De zaak tegen antipsychotische medicijnen: een registratie over 50 jaar van meer kwaads dan goeds". Die titel spreekt boekdelen.
Naam:
elisabeth
Datum:
20 november 2008

Helaas worden er nog steeds te veel mensen onnodig in de isoleercel geplaatst en gefixeerd.
Dit gaat om mensen die het niet meer zien zitten en vrijwillig kiezen voor opname.
Ik vind dat er veel te snel naar antidepressiva word gegrepen. De bijwerkingen zijn veel erger dan de kwaal.
Van een aantal middelen is zelfs bekend dat deze zelfmoordneigingen opwekken met name bij jongeren.
Ik vind dit erg zorgwekkend.
En dan nog de foute diagnose die gesteld wordt! In één woord is het schrijnend voor de patiënt want zo'n stempel krijg je er nooit meer af en draag je je hele leven met je mee.

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)