Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Aan de wieg van de klaviermuziek (2)

Het hoogtepunt van de Engelse virginaalmuziek wordt gevonden in het werk van John Bull, William Byrd, Peter Philips, Orlando Gibbons en Giles Farnaby.
De beroemdste uitgave van hun muziek is "The Fitzwilliam's Virginal Book", een verzameling klaviermuziek van 1560 tot 1612. Aanvankelijk baseerden deze componisten hun melodieën op die van de kerk. Later ontwikkelt zich dat tot melodieën van dansen en volksliederen, die op meesterlijke wijze worden gevarieerd. Men noemt deze variatiewerken ook wel "Grounds", waarmee bedoeld wordt dat de uitgangsmelodie als basis dient en het gehele stuk door in de bas ligt.

Opmerkelijk in deze werken is het uitbeeldende karakter daarin, de groeiende ontwikkeling van kleurrijke harmonieën en zeker ook het gebruik van versieringstonen.
In deze muziek ontwikkelt zich voor het eerst een heel eigen klavierstijl, het type melodie gaat zich onderscheiden van het vocale.

Van veel virginaalcomponisten is weinig bekend, de informatie over hun levensloop is gebrekkig.
Peter Philips schijnt vanaf 1590 in België te hebben gewoond, waar hij als organist aan de Brusselse kathedraal was verbonden. Tot zijn dood in 1633 heeft Peter Philips veel achtenswaardige posten bekleed. Zijn belangrijkste werk is zijn klaviermuziek, beïnvloed als deze is door zijn grote Noordnederlandse collega Jan Pieterszoon Sweelinck. Bovendien is Philips de componist van een aantal prachtige motetten en madrigalen.

John Bull (1543-1623) was werkzaam als organist aan de Chapel Royal. Hij kreeg van Elisabeth I de licensie om als enige in Engeland muziek uit te geven. Hij componeerde een groot aantal motetten en anthems, bovendien meer dan 120 stukken voor virginaal.

Giles Farnaby (1560-1620) is voor wat zijn levensloop betreft volstrekt onbekend gebleven. In de vermaarde verzameling "Fitzwilliam's Book" komt een aantal prachtige klavierwerken voor van zijn hand.

Orlando Gibbons (1583-1625) is niet oud geworden. In zijn korte leven was ook hij organist van de Chapel Royal, organist van Westminster Abbey en hofvirginalist bij de Engelse koning. Gibbons liet veel kerkmuziek na, maar ook veertig stukken voor virginaal.

De Engelse Virginalisten hebben de belangrijkste bijdrage aan de ontwikkeling van de klaviermuiek geleverd. Eigenlijk hebben zij het genre doen geboren worden.
Wanneer in de eerste helft van de zeventiende eeuw de tonen van het virgiaal verstommen neemt de Franse klavecimbelmuziek de traditie over. Dat gebeurt met componisten als Louis Couperin en Jean-Jacques Champion de Chamboniëre. Het Franse klavecimbel heeft veel voor op het virginaal. De klank is groter en de stemming standvastiger.

De Engelse Virginalisten hebben echter de voedingsbodem gelegd waarop de rijke geschiedenis van de klaviermuziek kon voortbouwen.

Schrijver: Wim Brandse, 11 november 2009


Geplaatst in de categorie: muziek

4.2 met 5 stemmen 330



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)