Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Drijfveren van een verborgen lesbienne

(voor Willemina Vermaat (1873 - 1967))

Je bent geboren op 17 mei 1873 in Zetten. Je ouders waren Johannes Vermaat en Geertruida Hubers. Je was hun tweede kind. Je zussen heetten Johanna en Geertruida Margaretha, met de roepnamen Hanna en Truus. Je had nog een zus en een broer. Je vader was leraar aan het Eerste Christelijke Gymnasium. Hij was nauwelijks betrokken bij het gezinsleven. Op je elfde overleed je moeder aan tuberculose. Ze werd veertig. Een zus van 24 overleed ook aan tuberculose. Daarna werd je opgevoed door een buitengewoon strenge tante uit Wamel. Je kon nooit voldoen aan de strenge eisen van het protestantisme en je leed als kind aan ondraaglijke angsten en depressies. Je jeugd was een hel. Na het overlijden van je moeder en zus nam je vader ontslag wegens algehele overspannenheid. Hij ging privé les geven. In Zetten werd je beïnvloed door de dominees Heldring en Pierson.

Op je twintigste was je in opleiding voor lerares en leed je aan anorexia nervosa. Je ging naar een ziekenhuis in Arnhem, waar je bijna bent overleden. Dat was meerdere keren het geval, waardoor je 'Het wonder van Zetten' werd genoemd. Je woonde aan de Loseweg 55 in Apeldoorn. Jij werkte bij de batikfirma Wegerif-Gravestein in de Kalverstraat, waar allerlei stoffen bedrukt werden. Dat zware werk hield je niet lang vol en je werd weer ziek. Je was drie maanden lerares in Kootwijk en blij toen dat achter de rug was.

In 1907 debuteerde je met het verhaal 'Oude vrijster' in 'Ons Tijdschrift'. In 1908 verscheen je eerste boek 'De Profundis'. Op je 33-ste genas je van je ziekte, vooral door de hulp van je neef en vriend dominee J.H. Gerretsen. In 1910 verscheen 'Elze', over je persoonlijke levensstrijd. In de eerste wereldoorlog hielp je oorlogsgewonden en vluchtelingen. Je was lid van de pacifistische beweging van de pedagoog Kees Boeke.

In 1923 verscheen je beroemdste boek 'Gods gevangene', zeer gewaardeerd door de homoseksuele dichter Willem de Mérode, waarmee je bevriend was, net als met Roel Houwink, Jo Ypma, Hendrik van Randwijk, Bert Bakker en Klaas Heeroma, beter bekend als Muus Jacobse. In 'Gods gevangene' schreef je fijngevoelig over homoseksualiteit, met als doel de vergeestelijking daarvan. Het is gebaseerd op het leven van Anton Kaak. Houwink noemde de geaardheid van Willem 'ganselijk ontspoord'. Velen vonden je roman weerzinwekkend. Vanaf 1924 woonde je samen met Hanna en Truus in de bossen bij Beekbergen, in het nieuwgebouwde landhuis, de Neumshutte. De Mérode logeerde vaak en graag bij jou. De bossen van Gelderland waren je zeer lief.

Je hele leven stond in het teken van de overwinning van Christus op alle geestelijke en fysieke nood. Je werd geïnspireerd door de schrijver Joseph Wittig, de Möttlingerbeweging, de Oxfordbeweging en de Christengemeenschap, waar je in 1939 lid van werd. Je bent ook beïnvloed door Selma Lagerlöf en vooral door Madame de Gasparin. Je bleef ook lid van de Hervormde Kerk. Je produceerde ruim veertig romans en novellen. Na de gevangenistijd van Willem logeerde hij een tijd bij jou, voordat hij naar Eerbeek ging, waar hij aan de Ringweg een boerderijkamer huurde bij mevrouw Doom, waar hij op 21 mei 1939 overleed.

Je loog nooit, zelfs niet toen de Duitse soldaten je vroegen of je onderduikers had. Je zei gewoon 'ja!', wat de Duitsers gelukkig als een grap beschouwden, waardoor ze verdwenen. Je was nooit getrouwd en je hoofdthema was het pijnlijke mysterie van het lijden. Voor jou was dat de vergeestelijking van je homoseksualiteit.

In 1953 verscheen je autobiografie 'Het heilig wonder van mijn leven'. In 1963 debuteerde je als dichteres met 'De Koningsmantel'. In 1964 overleden Hanna en Truus. Je verhuisde naar Blaricum, waar je op 20 maart 1967 overleed. Je werd drieënnegentig jaar. Je bent bij je zussen in Beekbergen begraven, op de begraafplaats Koningsweg. Dominee Jan Buskes was daar bij aanwezig.
In 2009 is er een buste van jou in hartje Beekbergen geplaatst.

Schrijver: Joanan Rutgers, 15 februari 2014


Geplaatst in de categorie: idool

3.3 met 3 stemmen 68



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)