De beeldschone koningin van de Oekraïense schrijfkunst

(voor Lesja Oekrajinka (1871 - 1913))

Je bent geboren op 25 februari 1871 als Larysa Petrivna Kosatsj in Novograd-Volynsky. Je ouders waren intellectuelen. Je moeder Olena Pchilka was schrijfster en uitgever, je vader Petro Antonovych Kosach was een hoge ambtenaar, die werkte aan de vooruitgang van de Oekraïense cultuur. Je moeder was dominant en er werd thuis alleen Oekraïens gesproken en geen Russisch. Je leerde Russisch, Pools, Bulgaars, Frans, Duits, Engels, Grieks en Latijn. Je las de wereldliteratuur in de originele taal. Op je achtste begon je gedichten te schrijven en op je dertiende verscheen je eerste gedicht in een tijdschrift, onder de naam Lesya Ukrainka, wat je moeder had bedacht. Dit gedicht heette 'Hoop', wat je schreef na de arrestatie en verbanning van je tante Elena Antonovna Kosach, met wie je bevriend was. Ze werd beschuldigd van deelname aan de moord op een politiechef.

In 1879 verhuisde je naar Lutsk, terwijl je vader in het dorpje Kolodjazhni een huis bouwde. Je was als kind ook een begaafde pianiste, maar op je twaalfde moest je daar mee stoppen, omdat je bottuberculose had en pijn leed. Je broers en zussen waren; Olha, Oksana, Mykhaylo en Isydora. Door je tuberculose kreeg je thuis onderwijs. Vanaf mei 1882 woonde je in Kolodjazhni. In oktober 1883 werden er enkele botten uit je linkerhand weggehaald. Je deelde je literaire activiteiten met je broer Mykhaylo. Op je zeventiende had je samen met hem de literaire kring Pleyade opgericht, die de Oekraïense literatuur bevorderde en klassieke wereldliteratuur vertaalde. Je oom Mykhaylo Drohomanov, een geleerde historicus, stimuleerde jouw intellect ook. Je werkte samen met de componist Mikola Lysenko Vitalijovic en de dichter/schrijver Mihajlo Starytsky.

Je vertaalde Heinrich Heine en in 1893 verscheen je eerste dichtbundel 'Op Vleugels van Liederen'. Je vroege poëzie is beïnvloed door Taras Shevchenko. Je schreef over je eenzaamheid, de sociale vervreemding en je liefde voor de (nationale) vrijheid. Je streed tegen het tsarisme en na een arrestatie hield de tsaristische politie je in de gaten. Vanaf je tienertijd ging je vaak naar het buitenland voor operaties en diverse behandelingen. Je woonde lange tijd in Italië, Oostenrijk, Zwitserland, Duitsland, Bulgarije, de Krim, de Kaukasus en Egypte. Je indrukken verwerkte je in je schrijfwerk.

Je correspondeerde met de schrijfster Olha Kobylianska. Je schreef ook korte verhalen, toneelstukken, literaire kritiek en sociaal-politieke essays. Je schreef vooral tegen iedere vorm van onderdrukking. In 1889 verscheen je bundel 'Gedachten en Dromen'. In 1901 overleed je zielsverwant Serhiy Merzhynsky. Het dramatische gedicht 'De Bezetenen' schreef je tijdens een nacht bij zijn sterfbed in Minsk. In 1902 verscheen de bundel 'Echo's'. In 1903 overleed je broer Mykhaylo.

In 1907 trouwde je met de musicoloog/etnograaf Klymert Kvitka, een goede vriend van de familie. Klymert schreef alle Oekraïense volksliederen op, die jij als jong meisje had geleerd. Je hanteerde een perfecte, poëtische vorm en je maakte diepe, filosofische gedachten. Vanaf je huwelijk woonde je aan de huidige Yaroslav Val straat in het centrum van Kiev. In 1907 bezocht je Kolodjazhni voor het laatst. Naast Heine vertaalde je; Homerus, Dante, Gogol, Adam Mickiewicz, Ivana Franka, Shakespeare, Lord Byron, Victor Hugo en Ivan Toergenjev. In 1909 overleed je vader. Aan het einde van je leven woonde je in Egypte en Georgië, in een huis in Surami, nu een museum. In Surami staat een imposant fort uit de 12-de eeuw, wat jij zeker bezocht hebt.

Je overleed op 1 augustus 1913 in Surami. Je werd tweeënveertig jaar en je bent begraven op de Baikove begraafplaats in Kiev.

Je was een leidende figuur in de modernistische beweging en een feministische activiste. Bovendien de belangrijkste schrijfster van de Oekraïense literatuur. Sinds 1949 is er een museum-landgoed voor jou in en rond het witte herenhuis in Kolodjazhni, waarin jij opgroeide.

Lesja Oekrajinka Kly Klyment Kvitka Mihajlo Starytsky

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

5.0 met 4 stemmen 136