Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Als Jood werd je werk bij voorbaat geminacht

(voor Hirsche Isaac Grünewald (1889 - 1946))

Je bent geboren op 2 september 1889 in Stockholm. Je vader Barnhard Grünewald was een antiekhandelaar en je moeder was Sofia Loew. Je zat op het Catherine Gymnasium en het Södra Latijnse Gymnasium. Daarna studeerde je drie jaar aan de Kunstacademie, waar Karl Nordström, Anders Zorn, Nils Kreuger en Richard Bergh jouw leraren waren. Enkele medeleerlingen waren Leander Engström, Edward Hald, Einar Jolin, Einar Nerman en Arthur Percy. Van 1908 tot 1911 studeerde je aan de Academie Matisse in Parijs.

In 1911 trouwde je met Sigrid Maria Hjerten, die ook bij Henri Matisse studeerde. Sigrid leed aan een chronische depressie. Op 26 november 1911 werd jullie zoon Iván Maüsche geboren, die later ook een kunstschilder werd. In 1912 richtte jij de modernistische kunstenaarsgroep 'De Acht' op, samen met Sigrid, Einar Jolin, Leander Engström, Gösta Sandels, Nils von Dardel, Thor Bjurström en Birger Simonsson. In 1918 was er een grote expositie van modernistische en expressionistische schilderijen. Jij toonde 290 kunstwerken, Sigrid 170 en Leander Engström 65. Het grote publiek was razend enthousiast.

Je had een atelier in het havengebied Stadsgarden. Naast schilder was je ook een productieve en provocerende schrijver, docent en debater. In 1915 maakte je de film 'Is de dans van verval?', waarin je samen met Sigrid en twee andere koppels in 19 minuten de Boston wals en de One-Step danste. Deze moderne dans werd door conservatieve preutsen neergesabels en als te gewaagde hofmakerij neergezet. Jij reageerde fel en je stelde dat deze Zweden iets van een hogere temperatuur wel konden gebruiken.

In 1920 verhuisde je naar Fontenay-aux-Roses. Je werkte mee aan de inrichting van het Zweedse Koninklijke Theater voor de opera 'Samson en Delilah'. Na 1921 woonde je in Montparnasse, in hetzelfde huis als van Gösta Adrian-Nilsson en Fernand Léger. In 1931 werd dit jouw vaste woonhuis. Je portretteerde o.a. prins Eugen van Zweden, koningin Ingrid van Zweden, de Zweedse chemicus Theodor Svedberg, in 1926 een Nobelprijswinnaar, de operette-zangeres Naima Wifstrand en de schrijfster Ulla Bjerne.

Tussen 1910 en 1926 was jij het belangrijkste doelwit van het anti-semitisme in de Zweedse pers. Sigrid's kunstwerken werden in de pers vaak bespot, omdat ze een vrouw was en jouw kunstwerken, omdat je een Jood was. Sigrid had levenslang psychische problemen en ze was intens eenzaam. In 1932 stortte ze in. Haar verwoestende geestesziekte werd zichtbaar in haar werk. In de jaren dertig werd Sigrid voor langere tijd in het Beckomberga Psychiatrisch Ziekenhuis in Stockholm opgenomen. Haar diagnose luidde schizofrenie. In 1937 werd ze voorgoed opgenomen. Je had vele minnaressen gehad. Sigrid en jij zijn gescheiden en jij hertrouwde met de kunstschilderes Martha Grundell, die 19 jaar jonger was. In 1940 werd jullie zoon Björn geboren. In 1941 schilderde je 'De oude dekstoel', met de naakte Martha in een dekstoel.

Martha en jij woonden in een villa in Saltsjöbaden, wat je 'Salt Lake hiel' noemde. Het is nu bekend als Grunewald Villa. Het heeft 15 kamers en 3 keukens en de hoektoren heeft 4 verdiepingen, met bovenin een rond scheepsstuur alsof het een stuurhut betreft. Je kijkt inderdaad uit op de zee. Martha's moeder Mattis Hahr-Grundell was ook een kunstenares. Martha studeerde aan de Hogere School voor Kunst en Design en de Kunstacademie in Stockholm. Ze maakte studiereizen naar Italië, België, Nederland en Parijs. Ze schilderde vooral landschappen, bloemen en figuren.

Op 22 mei 1946 zijn Martha en jij overleden bij een vliegtuigongeluk in Oslo. Martha werd 38 jaar en jij werd 56 jaar. Jullie zijn begraven op de Joodse begraafplaats in Solna. Sigrid overleed op 24 maart 1948, na een mislukte lobotomie. Ze werd 62 jaar.

Schrijver: Joanan Rutgers, 18 november 2016


Geplaatst in de categorie: idool

5.0 met 3 stemmen 63



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)