Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

De schrijver van het meesterwerk 'Hedda Gabler'

(voor Henrik Johan Ibsen (1828 - 1906))

Je bent geboren op 20 maart 1828 in de havenstad Skien, Noorwegen. Jouw ouders waren Knud Ibsen en Marichen Altenburg. Je kwam uit een welgestelde koopmansfamilie. Jouw vaderlijke voorouders waren kapiteins van Deense afkomst. Jouw moeder was de dochter van de reder Johan Andreas Altenburg en Hedevig Christine Paus. Op jouw zevende ging jouw vader failliet en verkeerden jullie in grote armoede. Deze armoede, de schande en de maatschappelijke uitsluiting hebben een blijvende, intense indruk op jou gemaakt.

Na de verkoop van jullie huis in het centrum van Skien verhuisden jullie permanent naar het kleine zomerhuis 'Venstop' buiten Skien. Daarna verhuisden jullie naar Snipetorp. Op jouw vijftiende moest je de school verlaten en ging je naar Grimstad, waar je leerling-apotheker werd en toneelstukken en gedichten begon te schrijven. Op jouw achttiende had je een liaison met een huishoudster en jullie kregen samen een jongen, waarvoor je moest betalen, ook al zag je hem nooit. Je ging naar Christiania en naar Oslo, waar je naar de universiteit wilde gaan, maar tenslotte koos je toch voor de schrijfkunst en op jouw 22-ste verscheen jouw eerste toneelstuk 'Catilina'.

Het volgende toneelstuk 'De grafheuvel' kreeg weinig aandacht en de vele toneelstukken daarna waren niet succesvol, maar je bleef volhouden. Je was vooral beïnvloed door de toneelschrijver/dichter Henrik Wergeland en de Noorse volksverhalen, verzameld door Peter Christen Asbjornsen en Jorgen Moe. Je was jarenlang werkzaam bij Det Norske Theater in Bergen, waar je meewerkte aan ruim 145 toneelstukken. In 1858 werd je de creatieve directeur van het Christiania Theater.

Op 18 juni 1858 trouwde je met Suzannah Thoresen. Je had haar ontmoet op de literaire salon van haar stiefmoeder, de schrijfster Anna Magdalene Kragh. Op 23 december 1959 werd jullie zoon Sigurd geboren, die schrijver/advocaat werd en zelfs premier van Noorwegen. Jullie leefden in grote armoede, wat jou uitermate dwars zat, ook omdat je als toneelschrijver immers keihard werkte. In 1864 verhuisde je van Christiania naar Sorrento, een zelfopgelegde ballingschap. Pas na 27 jaar keerde je naar Noorwegen terug. In 1867 verscheen jouw succesvolle toneelstuk 'Peer Gynt', waar de componist Edvard Grieg later prachtige muziek bij maakte.

Je was sterk geraakt en beïnvloed door het schrijfwerk van de Deense filosoof Soren Kierkegaard, waar 'Peer Gynt' een gevolg van is, net als 'Brand'. In 1868 verhuisde je naar Dresden, waar je lange tijd aan 'Keizer en Galilea' werkte, wat in 1873 verscheen. In 1875 verhuisde je naar München en diverse werken kregen er snoeihard van langs, o.a. 'Het poppenhuis' en 'Geesten', waarin je predestinatie aankaartte. 'De wilde eend' uit 1884 werd wel op waarde geschat. '

In 1890 verscheen jouw werkelijk hoogst briljante en indrukwekkende toneelstuk 'Hedda Gabler', over de generaalsdochter Hedda, die getrouwd is met de oersaaie, braafburgerlijke historicus Jorgen Tesman. Ze ontmoet haar ex-geliefde Eilert Lövborg, die met Thea scharrelt, op wie ze stinkend jaloers is. Hedda weet de alcoholist Eilert opnieuw verslaafd te maken en na een bordeelbezoek steelt Jorgen het verloren manuscript van Eilert, wat hij aan Hedda geeft, die het uit wraak op Eilert verbrandt. Ze geeft Eilert een pistool, waarmee hij zichzelf doodt. Jorgen en Thea gaan via losse aantekeningen het boek van Eilert herstellen, waarbij ze verliefd op elkaar worden. In feite is Eilert door zijn prostituée doodgeschoten en de rechter Brack chanteert Hedda met stilzwijgen, zolang ze maar aan zijn seksuele behoeften wil voldoen. Zwaar getergd door spleen en machtsmisbruik schiet Hedda zichzelf door haar rechterslaap.

In 1900 raakte je door een hersenbloeding halfzijdig verlamd en in 1901 raakte je geheel verlamd. Op 23 mei 1906 ben je in Christiania (Oslo) overleden. Je werd 78 jaar. Jouw laatste woord was 'Integendeel!'. Je bent begraven op de begraafplaats Onze Verlosser in het centrum van Oslo.

Schrijver: Joanan Rutgers, 7 april 2017


Geplaatst in de categorie: idool

4.5 met 2 stemmen 1.171



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)