Sappho en Sint-Franciscus ineen

(voor Helvi Inkiri Juvonen (1919 - 1959))

Je bent geboren op 5 november 1919 in Iisalmi, Noord-Savonia, in een groot gezin. Jouw vader Juho Petterinpoika was de eigenaar van een kledingwinkel. In 1915 werd hij weduwnaar en negen maanden later hertrouwde hij met jouw moeder Impi Maria Lümatainen, die 19 jaar jonger was en in zijn winkel werkte. Jouw vader hoopte dat jij een jongen was en jouw ouders waren teleurgesteld. Jouw vader overleed in de jaren dertig en kort daarna ging zijn winkel failliet. Jij bent religieus opgevoed en jouw ouders stimuleerden jouw artistieke aspiraties. Op school vermeed jij het contact met de anderen en leek jij mensenschuw te zijn. Jij lachte maar sporadisch. Jouw beste vriendin was jouw zus Anja, die geestesziek was. Jouw broer Eino had psychische problemen en hij overleed in een ziekenhuis.

In 1930 ging jij naar het lyceum en had jij vooral interesse in het Latijn. Jij volgde een tijd muziekles en jij leerde viool spelen. Op jouw 17-de schreef jij jouw eerste gedicht. Jij werd geïnspireerd door Edith Södergran, Uuno Kailas, Saine Harmaja en Arthur Schopenhauer. Jouw lievelingsdichteres was Emily Dickinson en jij vertaalde haar poëzie naar het Fins. In 1940 studeerde je Finse taal en letterkunde aan de Universiteit van Helsinki, al ben je nooit afgestudeerd. Je hebt in 1947 wel jouw masterscriptie over de Finse nachtgedichten afgerond, maar je deed geen eindexamen, omdat je daarvoor te nerveus was. Jouw vriend op de universiteit was Kai Laitinen, een literatuurwetenschapper, criticus en later hoogleraar Finse letterkunde aan de Universiteit van Helsinki.

In de oorlog had je moeite met het vinden van een huurhuis. In 1942 was je een tijd lerares in Iisalmi. Je droeg een pak met een stropdas en rijlaarzen. Het schrijven en de bijbel waren belangrijker voor jou geworden en in 1943 verbleef je enkele weken in het Lapinlahti psychiatrische ziekenhuis. Je woog slechts 43 kilo. Je rookte graag en je schreef heldere gedichten. Jouw vriendin Aila Meriluota las hoe origineel jij dichtte. Jouw geliefde zus Anja overleed in 1943.

Na de oorlog had je diverse banen en was je o.a. proeflezeres en bankassistente. Je besloot een full-time schrijfster te worden. Je verdiende weinig en je at om de dag een bord pap. In 1948 werd je weer in het psychiatrische ziekenhuis opgenomen en dat gebeurde vaker. In 1949 verscheen jouw dichtbundeldebuut 'De dwergboom', met melancholische gedichten, geschreven in die depressieve opnameperiode. Je leefde jarenlang in armoede en in koude kamers. Door jouw pillen tegen de hoofdpijn verloor jij jouw eetlust.

In 1949 huurde jij samen met Aila's zus Sirkka Liisa Kaarina Meriluoto een klein appartement. Sirkka is geboren op 1 oktober 1920 in Pieksämäki. Sirkka en jij hadden een lesbische liefdesrelatie, jullie verhuisden vaak en jullie woonden zo'n tien jaar samen. Zij was getrouwd met Simo Kukkonen. Zij was een psychologe en zij overleed in 1976. Zij is 55 of 56 jaar geworden. In 1951 ging jij met Maire Mirjam Polkunen naar Florence en Rome. Maire was een schrijfster, literatuurwetenschapper en dramaturge. Haar levenspartner was de schrijfster/dichteres Mirkka Elina Rekola. In Italië begon je aan de roman 'Rajamaa', die onvoltooid bleef. In 1953 had je geen inkomen, maar je was te timide om hulp te vragen. Je was de weg naar de ander kwijtgeraakt. Overigens klaagde je niet over jouw zware noodlot. Jij combineerde de traditionele en de moderne dichtstijlen met elkaar. Jouw bekendste gedichten zijn 'De vreemde tapir', 'Koningsgouden jas' en 'Cup korstmos'. Voor 'De rotsbodem' uit 1955 ontving je de Staatsliteratuurprijs, waardoor jouw economische situatie verbeterde. Je kreeg subsidies van de Finse Academie en jouw uitgeverij WSOY hielp jou.

De uitgeverij WSOY is in 1888 opgericht door Werner Leopold SöderStröm (1860 - 1914), al begon hij al in 1879 als uitgever te werken. Söderström's eerste vrouw was Viola Emilia (Lillie) Winter. Deze Viola kreeg een liefdesrelatie met de verloofde van haar dochter Katri Söderström (1885 - 1903), Bertel Bernhard Nyberg, in 1882 geboren. In 1896 kregen Werner en Viola nog een dochter, Elsa Matilda. Viola en Bertel gingen samen naar het buitenland. Katri overleed op 16 maart 1903 in Genua. Zij werd 17 jaar. Haar hart moet in ieder geval ontzettend gebroken en verward geweest zijn. Werner en Viola zijn in 1905 gescheiden en Werner hertrouwde in 1911 met de taallerares en domineesdochter Fanny Bergroth.

Je verdiende ook wat extra geld met het vertaalwerk en bijdragen voor het literaire tijdschrift 'Parnasso', waar Kai Laitinen de hoofdredacteur van was, en het tijdschrift 'De Sociaal-Democraat'. Jij vertaalde romans en gedichten. Jouw belangrijkste vertaling was die van 'Murder in the Cathedral' van T.S. Eliot, die onvoltooid bleef. In 1957 kreeg jij de Eino Leino Prijs. Met jouw gedichten in de tijdschriften 'Näköala', 'Kuva' en 'Nuori Voima' verdiende je ook nog wat. Jouw werk gaat over jouw eenzaamheid, isolement en lijden. Je was pantheïstisch door jouw christelijke geloof in de dieren, planten en rotsen weerspiegeld te zien. Je gebruikte verborgen en magische woorden met bovennatuurlijke krachten, zoals in het gnosticisme. Je schreef over jouw spirituele en fysieke honger en je vergeleek jezelf met een gekooide beer of een rotsblok, dat van de moederrots viel. Je voelde jezelf verwant aan een spitsmuis, die geen rijkdom verzamelt. Je noemt hem broeder spitsmuis, zoals Franciscus van Assisi dat ook deed.

Jij overleed op 1 oktober 1959 in Helsinki door nierfalen als gevolg van het jarenlange gebruik van fenacetine-bevattende medicatie tegen jouw hoofdpijn. In het ziekenhuis heb jij jouw laatste gedichten aan Sirkka Meriluoto geciteerd. Jij werd 39 jaar en jij bent in de Hietaniemi Begraafplaats begraven. Postuum verscheen jouw zevende dichtbundel 'De boodschapper', met vertalingen van Emily Dickinson, Georg Trakl, Gottfried Benn en Robinson Jeffers.

Helvi Juvonen Sirkka Meriluoto

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

5.0 met 1 stemmen 43