De dichter, die de poëzie voor gek verklaarde

(voor Vilhelm Ekelund (1880 -1949))

Je bent geboren op 14 oktober 1880 in Stehag, in de provincie Skane te Zweden. Jouw vader was een dorpssmid en jij groeide op bij het meer Ringsjön. In het midden van dit meer was vroeger het Benediktijnse Bösjo nonnenklooster uit 1080. Jij studeerde aan de Universiteit van Lund en in 1900 debuteerde jij in het studentenblad 'I skilda fäger', samen met Mauritz Krook, Alfred Fjelner en Nils P. Svensson. De schrijver Mauritz Krook overleed op 16 december 1912 en hij werd 39 jaar. De vrouw van Alfred Fjelner was Hedvig Ester Johansson, met wie hij de dochter Greta en de zonen Hans en Lars kreeg. Je hebt jouw universiteitsstudie niet voltooid. In 1900 verscheen jouw eerste, eigen dichtbundel 'Lentebries'. Je werd gezien als de opvolger van Albert Ulrik Baath, Johan Emil Kléen en Ola Hansson, getrouwd met de romanschrijfster Laura Katharina Mohr en hun zoon was ook Ola. Ze hebben niets met de Ola ijsjes te maken.

Johan Kléen schreef over Charles Baudelaire en Paul Verlaine en hij was de Zweedse Arthur Rimbaud. Hij overleed op 10 december 1898 in Lund door tuberculose. Hij had ook syfilis en hij werd 30 jaar. Jij was qua poëzie geïnspireerd door Ola Hansson, die jij na Erik Johan Stagnelius de belangrijkste dichter van Zweden vond. Stagnelius was labiel, lelijk, smerig, vaak dronken en aan de opium verslaafd. Hij overleed op zijn 29-ste door hartfalen en hij is in de Maria Magdalena Begraafplaats op Bellmansgatan 13 op Södermalm in Stockholm begraven. Daar zijn eveneens begraven: de dichter Johan Runius (1679 - 1713), op zijn 34-ste door een longontsteking overleden, de schrijver/cartoonist Karl August Nicander (1799 - 1839), die 39 jaar werd, en de schrijver Lasse Lucidor (1638 - 1674), die 35 jaar werd. Stagnelius en Nicander zijn in een gemeenschappelijk graf begraven. Lasse Lucidor werd vermoord in een duel met luitenant Arvid Christian Storm, een voorouder van Edvard Munch. Dit gebeurde in de taverne Källaren Fimmelstang, nu op Kindstugatan 14 in het historische centrum van Stockholm. Commandant Samuel Furubom en Arvid probeerden met Lasse te proosten, wat hij weigerde. Ze trokken hun zwaarden en Arvid stak Lasse dood.

De alcoholisten Ola Hansson en zijn vrouw Laura waren beiden krankzinnig en paranoïde. Laura werd zelfs in München gedwongen opgenomen, vanwege 'sociaal gevaarlijk' en 'een ernstige, paranoïde psychose'. Ola wist haar na vijf maanden vrij te krijgen, maar ze werden wel voor drie jaar uit Beieren verbannen. Jij werd ook door de Perzische mystiek beïnvloed en door de Daodejing, het Taoïsme met het Wu wei principe. In 1901 verscheen jouw dichtbundel 'Visioenen', in 1902 'Melodieën bij Schemer', in 1903 'Elegieën', in 1905 'In Openbaring', in 1906 verschenen 'Ster van de Zee' en 'Grieks Boeket' met vignetten van Ernst Norlind, in 1909 verscheen 'Het Oude Ideaal', in 1910 'Boeken en Omzwervingen' en in 1922 'Aan Zeekust'. Jij werd beïnvloed door het symbolisme en expressionisme. Jij gebruikte een vrije versvorm, die later grote invloed had op de modernistische dichters Johan Erik Lindegren, Gunnar Olof Björling, Elmer Rafael Diktonius, Edith Irene Södergran, Alli Hagar Olsson en Karin Maria Boye, die op 24 april 1941 in een bos bij Alingsas zichzelf dodelijk vergiftigde en 40 jaar werd. Karin Bovary.

In 1907 had jij een vurige liefdesaffaire met de schrijfster Amelie Posse, geboren op 11 februari 1884 in Stockholm. Vanaf 1907 beschouwde jij de poëzie als 'een zieke zaak'. Je was duidelijk door Nietzsche aangestoken. Naast Friedrich Nietzsche ben je ook beïnvloed door Friedrich Hölderlin, August Graf von Platen en Emanuel Swedenborg. Je concludeerde dat de poëzie ontoereikend is en je ging proza, essays en aforismen schrijven, in een zeer persoonlijke, bijna ondoordringbare stijl. In 1908 kwam je in Göteborg in gevecht met een politiefunctionaris en werd je tot een maand gevangenisstraf veroordeeld. Om die straf te ontlopen, ging je naar Duitsland, waar je ernstig ziek was. Van 1912 tot 1921 woonde je in Denemarken. In 1914 trouwde jij met de Deense schoonheid Anne Margrethe Ekelund. Jullie kregen samen een dochter, Anne-Marie Ekelund-Hedlund. Jij leefde afgezonderd met jouw gezin. Je was tijdens jouw leven maar matig in trek en je kreeg alsmaar negatieve kritiek van jouw tijdgenoten. Je was in Zweden nogal omstreden, omdat je openlijk over homoseksualiteit schreef, waar je later weer afstand van nam.

Vanaf 1939 verschenen jouw boeken bij het Vilhelm Ekelund Genootschap, opgericht door jouw vrienden. Pär Lagerkvist was ook lid. Hij kreeg in 1951 de Nobelprijs voor de Literatuur. En Harry Martinson was lid, die in 1974 de Nobelprijs voor de Literatuur kreeg, samen met Eyvind Johnson. Harry pleegde op 11 februari 1978 zelfdoding door in het Karolinska-ziekenhuis in Solna, Stockholm, zijn maag met een schaar kapot en open te steken/snijden. Het was een harakiri-actie en hij werd 73 jaar. Hij deed dit mede door de felle kritiek, die hij kreeg, van met name de literatuurwetenschapper/hoofdredacteur van de ochtendkrant Dagens Nyheter Olof Lagercrantz, omdat hij lid van de Zweedse Academie was, toen hij de Nobelprijs kreeg. De huidige hoofdredacteur van Dagens Nyheter is de Joodse Peter Wolodarski, getrouwd met de journaliste/schrijfster Karin Grundberg. In 1937 kreeg jij een eredoctoraat van de Universiteit van Lund. Het Vilhelm Ekelund Genootschap werkt nu samen met Ellerström's uitgevers in Malmö, in 1983 opgericht door Jonas Ellerström, getrouwd met de hooglerares ideeëngeschiedenis Elisabeth Mansén. Je vertaalde o.a. Giacomo Leopardi, Francesco Petrarca en Georg Christoph Lichtenberg.

Jij overleed op 3 september 1949 in Sältsjöbaden, Nacka, nabij Stockholm, met een Grand Hotel aan de Oostzee. Je werd 68 jaar en je bent in de begraafplaats Skogsö in Sältsjöbaden begraven.

Vilhelm Ekelund Ola Hansson

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

Er is nog niet op deze inzending gestemd. 34