Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Positief nationalisme als antwoord op valse tirannie

(voor Dniprova Chayka (1861 -1927))

Jij bent geboren als Liudmyla Vasylevska (Berezyna) op 20 oktober 1861 in het dorpje Karlivka, Zuid-Oekraïne, 10 mijl ten westen van Donetsk, met de Kerk van de Heilige Driekoningen. Er staat een monument voor de dichter/schrijver/kunstenaar Taras Sjevtsjenko (1814 - 1861), een groot Oekraïens onafhankelijkheidsstrijder, die de basis van de moderne, Oekraïense literatuur vormde. Jouw vader was een Russische dorpspastoor en jouw moeder was een Oekraïense vrouw. Jij studeerde aan een privégymnasium voor meisjes in Odessa. Daarna werkte jij als een privélerares en jij gaf les op een dorpsschool en vervolgens op een middelbare school. Jij was een pedagoge en schrijfster en jij verzorgde een verzameling van Oekraïense volksliederen en mondelinge overleveringen. In 1884 verschenen jouw eerste gedichten en korte verhalen in de Oekraïense almanakken en tijdschriften, zoals in 'Pravda', 'Zoria' in Lviv en 'Literaturno-naukovyi vystnyk'. Jij startte jouw literaire carrière en jij gebruikte het pseudoniem Dniprova Chayka.

In 1885 trouwde jij met Teofan Vasylevsky, een Oekraïense patriot, historicus, activist en publicist. Hij is geboren in 1855 in Selezenivka. Hij studeerde aan de Universiteiten van Odessa en Praag. In 1876 vocht hij mee in de Hercegovijnse opstand tegen Turkije. In 1877 hielp hij Mykhailo Drahomanov om 'Hromada' (Genève) te publiceren. Teofan publiceerde zijn artikelen over de situatie op de Balkan in o.a. 'Molot, 'Pravda' en 'S'vit'. In 1879 ging hij naar Oekraïne terug en was hij een dorpsschrijver. Vanaf de jaren 80 was hij een zemstvo-statisticus in Kherson. De Oekraïense nationalisten werden en worden door de Russen onderdrukt. Teofan en jij werden vaak door de pro-Russische politie bewaakt en in toom gehouden. In 1896 verscheen 'Khrestonos' (Kruisvaarder). In 1904 verscheen 'Chudnyi' (Excentriekeling). In 1905 werden jouw geschriften in beslag genomen. In 1905 verscheen in Lviv Teofan's boek over zijn ervaringen op de Balkan. Het voorwoord was van niemand minder dan Ivan Franko. Jij bestudeerde intensief de Oekraïense taal- en letterkunde, zoals de werken van Taras Shevchenko. Jij schreef over de armoede van de boerenbevolking.

Jij schreef tevens gedichten en sprookjes voor kinderen en libretto's voor enkele kinderoperettes, waarbij de partituren door de componist/pianist/dirigent/etnomusicoloog Mykola Vitaliyovych Lysenko werden geschreven. Mykola werd op 22 maart 1842 in Hrynky in de provincie Poltava geboren. Als jongeman had hij een grote interesse in de volksliederen van Oekraïense boeren en de poëzie van Taras Shevchenko. Na het overlijden van Taras was hij één van de kistdragers. Hij verzamelde net als jou Oekraïense volksliederen en hij stichtte een nationale componistenschool. Hij weigerde de Russische taal te gebruiken en hij was de leider van de Oekraïense Club (van nationale, publieke figuren), waar Lesya Ukrainka en haar moeder Olena Pchilka ook lid van waren, net als de schrijvers Ivan Nechuy-Levytsky en Maksym Rylski, die eind 1917 Kiev verliet, vanwege de Oekraïens-Sovjetoorlog, en naar Skvyra ging, waar hij in de omliggende dorpen als plattelandsleraar werkte. In 1918 werd hij in Romanivka door de bolsjewieken uit zijn ouderlijk huis verdreven. De hondsbrutale, ongeletterde, barbaarse Russen beroofden en vernietigden het onschatbare archief en de bibliotheek van zijn vader, de etnoloog/publicist Tadei Rylsky.

De Oekraïense Club was in het Kiev City Teacher's House op de Volodymyrska-straat 57 in Kiev gezeteld. Het herbergt nu o.a. het Pedagogisch Museum en het Museum van de Oekraïense Revolutie (1917 tot 1920). Mykola overleed op 6 november 1912 in Kiev. Hij werd 70 jaar en hij is in de Baikove Cemetery met zijn indrukwekkende hoofdingang begraven. Daar zijn eveneens Lesya Ukrainka (1871 - 1913), Olena Pchilka (1849 - 1930) en Ivan Nechuy-Levytsky (1838 - 1918) begraven. Jij schreef ook poëzie in het Russisch en jij vertaalde Zweedse en Russische literatuur in het Oekraïens. In 1908 verscheen 'Vol'terianets' (De Voltairean). Libretti van jouw kinderopera's zijn o.a. 'Pan Kots 'kyi' (Sir Catsky) en 'Zyma i vesna abo Snihova kralia' (Winter en lente of de Sneeuwkoningin). Samen met de schrijfster/pedagoge/politiek activiste Sofiia Lindfors-Rusova (1856 - 1940) en A. Hrabenko schreef jij het libretto voor 'Koza-Dereza' (Billy-Goat's Bluff). Sofiia heeft in 1872 samen met haar oudere zus Maria de eerste kleuterschool in Kiev opgericht. Met haar man Oleksander Rusov vertaalde zij in Praag de volledige dichtbundel 'Kobzar' (1840) van Taras Shevchenko in het Oekraïens. Sofiia werd vanwege haar opvattingen en geschriften diverse keren door de Russische autoriteiten gearresteerd en gevangengezet. In 1922 ontsnapte zij uit Sovjet-Oekraïne naar Praag.

Nadat jullie kinderen volwassen waren, zijn Teofan en jij gescheiden. Op 13 april 1915 pleegde Teofan zelfdoding. Hij werd 59 of 60 jaar. Jij overleed op 13 maart 1927 in het stadje Hermanivka, in de provincie Obukhiv, ten zuiden van Kiev. Jij werd 65 jaar en jij bent in de monumentale Baikove Begraafplaats op de Baikova vulytsia 6 in Kiev begraven. Op jouw graf staat een obelisk van zwart-grijs graniet met een portretfoto van jou erop. De obelisk eindigt van boven in een scherpe piramidepunt. In 2011 is er een herdenkingsmunt van 5 hryvnia met jouw beeltenis verschenen.


Sjtsje ne vmerla Oekrajiny i slava, i volja

Nog is Oekraïnes glorie niet vergaan, noch zijn vrijheid,
Nog zal het lot ons, jonge broeders, toelachen.
Verdwijnen zullen onze vijanden als dauw in de zon,
en ook wij, broeders, zullen heersen in ons eigen land.
Onze ziel en ons lichaam zullen wij geven voor onze vrijheid.
En wij zullen tonen dat wij, broeders, van het geslacht der Kozakken zijn.

Pavlo Tsjoebynsky

Schrijver: Sir Joanan Rutgers
4 maart 2022


Geplaatst in de categorie: idool

5.0 met 1 stemmen 41



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)