Door Russische autocraten en machtswellustelingen de levensvrijheid ontnomen

(voor Myroslav Irchan (1897 - 1937))

Jij bent geboren als Andrii Babiuk op 14 juli 1897 in het dorp Piadyky, nu Kolomyia, in de regio Ivano-Frankivsk, Oostenrijk-Hongarije, nu Oekraïne. Jij kwam uit een arme boerenfamilie. Jij ging naar de dorpsschool en naar het Kolomyia Gymnasium. In 1914 ben jij aan het Lerarenseminarie in Lviv afgestudeerd. Op jouw 17-de schreef jij jouw eerste verhaal 'Meeting' onder jouw pseudoniem Myroslav Irchan. In de Eerste Wereldoorlog diende jij in het Legioen van Sich Riflemen van het Oostenrijks-Hongaarse leger. Jouw eerste verzameling korte verhalen en schetsen was 'Nirvana's Laughter', waarmee jij de oorlog veroordeelde. In 1921 werd jij lid van de Communistische Partij van Oekraïne. Jij werd ook lid van het Rode Oekraïense Halytska-leger (UHA). Jij redigeerde het tijdschrift 'Red Rifleman'. Jij vocht in drie legers; het Oostenrijks-Hongaarse, het Galicische en het Rode Leger van Oekraïne. In het Rode Oekraïense Galicische Leger redigeerde jij het tijdschrift 'Red Archer'.

Tijdens de oorlog schreef jij twee toneelstukken over de Oekraïense Burgeroorlog/Onafhankelijkheidsoorlog (van 1917 tot 1921). Het eerste toneelstuk 'De Rebel' begon jij in april 1920 tijdens de Pools-Russische Oorlog te schrijven en voltooide jij op 12 januari 1921 in Uman, provincie Tsjerkasy. Het toneelstuk werd in 8 maanden 26 keer uitgevoerd in de provincies Kiev en Podolia. Het werd in 1922 gepubliceerd en in Noord-Amerika verspreid. 'De Rebel' gaat over de stagnatie van het Rode Leger tegen Polen en over een mislukte opstand van pro-Sovjet Oekraïense activisten. Aan het einde van de burgeroorlog ging jij in Kiev wonen en werd jij redactielid van 'Halytsky Komunist'. Jij trouwde met Zdenka, de dochter van een Tsjechische arts. Jullie waren een beeldschoon en superintelligent echtpaar. In 1922 kwamen haar ouders terug naar Praag en volgden Zdenka en jij hen. In Praag studeerde jij aan de Kareluniversiteit uit 1348 op Ovocný trh 5, bij het Karolinum. Jij was een bekende schrijver en jij bleef verhalen en artikelen publiceren, waarvan sommigen in Noord-Amerika werden gedrukt.

In 1923 gingen Zdenka en jij via de Ukrainian Labour Temple Association (ULTA) naar Canada. Jij mocht het tijdschrift 'Working Woman' gaan redigeren, waar je al artikelen in had gepubliceerd. Je ging ook het tijdschrift 'World of Youth' redigeren. Om Canada in te komen, werden jullie door een Canadese boer in Gonor, provincie Manitoba, uitgenodigd. Jullie woonden een tijd bij deze boer, terwijl jij literair bleef boeren. Jij startte de schrijversgroep 'Overseas Hart', een vervolg op de schrijversgroep 'Hart', die jij in januari 1923 in Charkov had opgericht. In Canada was jij het meest creatief en literair actief, als redacteur, dichter, verhalenschrijver, toneelschrijver, romancier, essayist, vertaler, journalist, uitgever, historicus en literatuurcriticus. Jouw eerste in Canada geschreven toneelstuk was 'The Family of Brushmakers', geschreven in 1923-1924 in 4 bedrijven, over een gezin met vier mensen, waarvan alleen de zoon kan zien. Jij zei: 'In 1915 lag ik in een Duits ziekenhuis in Wenen en las ik in de krant over een blinde bosmaaier/muzikant in Duitsland, met een blinde vrouw en een blinde dochter. De zoon, die wel kon zien en visioenen had, ging in het Duitse leger. Toen hij terug keerde, kon hij niet meer zien als gevolg van een gifaanval aan het front. Nu was het hele gezin blind. Het drama werd van Montreal tot Vancouver 74 keer opgevoerd en het was een groot succes.

Zdenka en jullie dochter Maya keerden eerst terug naar Praag. Zdenka had een slechte gezondheid. Door jouw organisatorische werkzaamheden bij de ULTA in Winnipeg had jij nauwelijks nog tijd om jezelf als schrijver te ontwikkelen. Mogelijk vonden enkele ULTA-leden jouw individuele schrijfwerk te storend voor de organisatie. Op 22 mei 1929 ging jij naar Oekraïne terug, waar Jozef Stalin steeds meer de kunstenaars, academici en begaafde mensen onderdrukte. Jij verhuisde naar Charkov, destijds de hoofdstad van Sovjet-Oekraïne. Er waren uitgevers en schrijversorganisaties en jij had er bevriende schrijvers. Op 28 december 1933 werd jij door het Stadsbestuur gearresteerd, samen met veel andere schrijvers. Zdenka en Maya gingen met jou mee naar Omsk in Siberië. Waarschijnlijk gedwongen. Zdenka schreef aan een vriend in Winnipeg: 'Stuur mij alsjeblieft geen kranten meer en vraag New York hetzelfde te doen, omdat ze me mistroostig maken. Ooit zal ik meer schrijven. Groetjes aan iedereen, Zdenka'. Dat ooit werd nooit. Jij werd een slachtoffer van de criminele misdaden onder het Stalin-regime.

Jij werd ondervraagd door de staats- en communistisch partijfunctionaris Pavel Petrovitsj Postysjev, lid van de inner circle van Stalin. Met Stalin was Paval samen met anderen verantwoordelijk voor de Grote Hongersnood van 1932-1933 in Sovjet-Oekraïne, de Holodomor (Doden door honger), waardoor miljoenen (7 tot 10 miljoen) Oekraïeners overleden. In 2006 heeft Oekraïne samen met 15 andere landen de Holodomor erkend als een genocide op het Oekraïense volk, uitgevoerd door de Sovjetregering. Poetin is wel degelijk een demonische Stalin-kloon. Net als Stalin maakt hij van de Oekraïeners de zondebok. Net als Stalin gebruikt hij het meest wrede geweld en is hij een massamoordenaar, die aan de touwtjes van de moordenaars trekt. Hij laat de massamoorden door jonge, monddood gemaakte idioten uitvoeren, terwijl hij zelf met een brede, sadistische glimlach op de televisie verschijnt, omringd door zwaar opgemaakte, supersexy stewardessen, alsof er gefeest kan worden, alsof die geile, robotachtige stoeipoezen stuk voor stuk naar een heet bedavontuur met hem verlangen, alsof hij nog net zo viriel is als op zijn 20-ste! Of: Kijk maar eens met welke begerenswaardige schoonheden ik om kan gaan, hoe goed ik het allemaal voor elkaar heb! Wat mij betreft, bevestigt hij alleen maar meer en meer hoe krankzinnig/gespleten/gevoelsarm hij is, want hoe durf je als staatshoofd van het grote Rusland zo mallotig met een aantal erotisch opwindende stewardessen te verschijnen, terwijl jouw jonge landgenoten moorden en vermoord worden. Zonder enig respect liggen hun dode lichamen langs de kant van de koude wegen. Omdat hun door massadestructie bezeten baas in Moskou, die geen roebel om hen geeft, zo nodig in en door de geest van Stalin wil handelen.

Pavel Postysjev beschuldigde jou lid te zijn van de Nationalistische Oekraïense Contrarevolutionaire Organisatie, die met militaire middelen de Sovjet-heerschappij wilde omverwerpen. Op 28 maart 1934 werd jij tot 10 jaar in een zwaar bewaakte strafkolonie veroordeeld. Jij werd vanuit het Solovki gevangenkamp naar het bosmassief Sandarmokh bij Medvezhyegorsk in Karelië gebracht, samen met veel andere, Oekraïense intellectuelen. Op 3 november 1937 ben jij samen met al die anderen vermoord, in de nek/het achterhoofd doodgeschoten. Samen met o.a. de schrijvers Mykola Kulish (44 jaar), Valerian Pidmohylny (36 jaar), Mikhailo Yalovy (42 jaar), die jij kende van de Hart-groep in Charkov, Mykola Zerov (47 jaar) en Hryhorii Epik (36 jaar). De hoofdmoordenaars waren de NKVD-beul Michail Matvejev, J.A. Bondarenko, A.F. Shondysh, Alexander P. Polikarpov en P.D. Shalygin. Jij werd 40 jaar. Matvejev vertelde, dat hij zijn slachtoffers in hun eigen gegraven graven met hun gezichten in de modder geduwd van achteren dood schoot. Alsof hij daarmee verzachtende omstandigheden aanreikte of een vorm van genade toepaste. Bij de ingang van de Sandarmokh-begraafplaats staat op een groot rotsblok: 'Mensen, dood elkaar niet!'. Op het monument voor de doodgeschoten Oekraïners staat: 'Gewijd aan de vermoorde zonen van Oekraïne'. Jouw geboortehuis met rieten dak is nu een museum en daarnaast staat een groot bustebeeld van jou.

In 2008 werd het Nationaal Museum van de Holodomor-Genocide geopend, op 3 Lavrska Street in Kiev. Met de twee beelden De Engelen van Verdriet, de bewakers van de zielen van de uitgehongerden, het monument The Memory Candle, de Hall of Memory, de Black Board Alley en het beeld Bitter Memory of Childhood, gemaakt door de kunstenaar Anatoliy Haydamaka. De architect Yuriy Kovalyov werkte ook aan het gedenkcentrum. Op 22 augustus 2020 werd het bronzen beeld Bitter Memory of Childhood door stupide, kwaadwillige vandalen beschadigd, maar het kon gelukkig gerestaureerd worden.