Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

De adellijke dichteres van Ljubljana

(voor Luiza Pesjak (1828 - 1898))

Jij bent geboren als Aloysia Josepha Willhelmina Crobath op 12 juni 1828 in Ljubljana, de hoofdstad van Slovenië, met een eeuwenoud kasteel op een heuvel en met het centrale Preserenplein, waar de 17-de eeuwse Franciscaanse Kerk van de Annunciatie staat. Het gezellige plein is naar de dichter France Preseren (1800 - 1849) genoemd. Sinds 1905 staat er een bronzen beeld van France, ontworpen door Ivan Zajec. Jouw ouders waren de advocaat Blasius Crobath (1797 - 1848) en Josepha Brugnak (1804 - 1855). Jij kreeg jouw opleiding aan het particuliere Fröhlich Instituut, o.a. door France Preseren, die Duits, Engels en geschiedenis gaf. Jij kreeg ook les in romaanse talen en poëzie/literatuur. France was advocaat-stagiair bij jouw vader, een oude vriend van hem. In 1840 was jij samen met jouw vader in Rogaska Slatina, waar jij de dichter Stanko (Jakob) Fras ontmoette, een vriend van France. France heeft jou het meest beïnvloed, ook met het leren van Engels. In 1842 schreef France 'Dem wohlgeborenen Fräulein Aloisia Crobath' voor jou en in 1844 begeleidde hij jouw eerste poëzie met zijn sonnet 'An eine junge Dichterin'.

In het begin schreef jij alleen Duitstalige gedichten. Jij was diep onder de indruk van de dichter/schrijver Fran Levstik, geboren op 28 september 1831 in Ljubljana. In 1843-1844 verscheen jouw manuscript 'Poetische Versuche'. Op 13 juli 1848 overleed jouw vader. Op 3 oktober 1848 trouwde jij met de rijke koopman en ondernemer Simon Pesjak, met wie jij 5 dochters kreeg; Helena, Louise, Mary, Ida en Emma. Helena (1849 - 1917) was een geweldige operazangeres, die met steun van de Duitse keizer in Italië werd opgeleid. Zij zong in veel Europese operahuizen. Jullie spraken Duits en Frans. Jouw dochters kregen les van Anton Lesar, ook in het Sloveens. Jij correspondeerde met Fran Levstik, de schrijver/dichter/zanger/professor Josip Stritar en de dichter/priester Simon Gregorcic, die intens veel liefde voor de dichteres/lerares Dragojila Milek voelde, wat wederkerig was. Dragojila was ook de secretaresse van de Kobari-leeszaal en de directrice van de amateurtheatergroep. Zij konden niet met elkaar trouwen, want dan zou zij haar baan verliezen en hij zat vast aan dat vervloekte celibaat. De deken Andrej Jekse zond Simon naar Rihemberk (Branik), wat de geliefden scheidde. Dragojila overleed op 22 juli 1889 door tuberculose en zij werd 38 jaar. Haar brieven en gedichten aan Simon zijn door de domme, boze zuster Victoria vernietigd.

Fran Levstik's dichtbundel 'Pesmi' (Gedichten) verscheen in 1854, het geboortejaar van Arthur Rimbaud. In 1855 heeft Mihael Stroj (1803 - 1871) jou twee keer geportretteerd; in een witte jurk met een blauw-witte mantel, met lichtblauwe bloemetjes in jouw glanzende, gitzwarte haar en met een vergrootglas aan jouw rechterpols gebonden. Tevens met een boeket bloemen op jouw schoot. Dit portret verscheen later op een Joegoslavische postzegel. En Mihael portretteerde jou in een zwarte jurk, met mooie juwelen en een gesloten waaier, die tijdelijk seksuele onthouding symboliseerde. Mihael was getrouwd met Margareta Berghaus, met wie hij 5 dochters kreeg. Joseph Zalar fotografeerde jou, staande naast een tafeltje, met een hoepelrok en een gesloten waaier. In 1864 verschenen jouw bundel met thuislandliederen 'Wat ik liefheb' en de prozawerken 'Dragotin' en 'Vaderliefde'. In 1865 verscheen de kinderpoëziebundel 'Viooltjes' en in 1870 verscheen de roman 'Rahela', een liefdestragedie. In 1872 schreef jij het libretto voor de komische operette 'Gorenjski slavcek' van Anton Foerster, die door de componist Bedrich Smetana is beïnvloed. Op 27 april 1872 was de première in het Theater in Ljubljana, o.a. met de sopraan Antonija Svetek. Jij vertaalde veel Duitse, vrolijke spelletjes voor de leeszaal van Ljubljana.

Jij publiceerde in het weekblad van Dr. Janez Bleiweis, hoogleraar aan het Klassiek Gymnasium van Ljubljana en Ridder van Trstevin. Jij publiceerde in het literaire tijdschrift 'De Sloveense Heraut', net als o.a. Simon Jenko, Ivan Tusek en Fran Erjavec, die elkaar op de middelbare school ontmoetten. En jij schreef in 'Svon' (De Klok) van Josip Stritar en in 'Ljubljanski Zvon', met op de cover van het eerste nummer op 1 januari 1881 jouw gedicht 'Zvonu'. Jacob Sket was de hoofdredacteur van dit literaire maandblad, opgericht door Josip Jurcic, Janko Kersnik, Fran Levec en Ivan Tavcar. In jouw autobiografie 'Uit mijn jeugd' schrijf jij over France Breseren, Emil Antoni Korytko en Stanko Fras. Jij voelde dat France niet gelukkig was, waardoor jij hem probeerde op te vrolijken. Hij heeft jouw verlangen naar kennis gewekt, met als gevolg jouw liefde voor de literatuur. Stanko bracht jou in de poëziewereld. Emil was veel bij jouw ouders thuis en hij was ook ongelukkig. Hij is in Lvov (Lviv) geboren en vanwege zijn revolutionaire activiteiten is hij uit Oekraïne verbannen. Hij zat 'gevangen' in Ljubljana, waar hij zich om de zoveel tijd bij de politie moest melden. Hij overleed op 31 januari 1839 in Ljubljana. Hij werd 25 jaar en hij is in het Navje Herdenkingspark begraven, net als Fran Levstik, Janez Bleiweis en Josip Stritar. Hij was altijd vitaal en hij speelde graag met de kinderen. Jij reisde vaak met hem door Slovenië en zijn overlijden sloeg in als een bom.

In 1897 kreeg jij een beroerte in Podbrezje en op 31 maart 1898 ben jij in Ljubljana overleden. Jij werd 69 jaar en jij bent in de Zale Central Cemetery op Med hmeljniki 2 in Ljubljana begraven.

Schrijver: Sir Joanan Rutgers
18 mei 2022


Geplaatst in de categorie: idool

Er is nog niet op deze inzending gestemd. 91



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)