De tegendruk van vroeger ingehaald

(voor Jeanne Bieruma Oosting (1898 - 1994))

Jij bent geboren als Adriana Johanna Wilhelmina (Jeanne) Bieruma Oosting op 5 februari 1898 in Leeuwarden. Jouw ouders waren van de Friese adel. Jouw vader kwam uit Oranjewoud en jouw moeder uit Beetsterzwaag, uit de families Van Harinxma thoe Slooten en Van Sytzama. Jouw vader was Jan Bieruma Oosting. Jouw moeder was Adriana Janke barones van Harinxma thoe Slooten (1873 - 1954). Jouw zus Lot was 1 jaar jonger en jouw broer Hans was 10 jaar jonger. In jouw jeugd woonde jij in een regentenhuis aan de Wirdumerdijk. Lot en jij hadden een huisonderwijzer en jullie kregen schilderles van Mejuffrouw Wijnhoff, die jou met Marianne Bleeker in contact bracht. Jij ging 1 jaar naar de meisjeskostschool in Villa Benvenuta in Bloemendaal, waar jij teken- en schilderles van Frits Grabijn (1889 - 1978) kreeg, o.a. anatomisch tekenen naar model. Via Frits werd jij in Amsterdam een leerlinge van Marie de Jonge. In Deventer kreeg jij les van Paul Bodifée en in Den Haag van Albert Roelofs, die ook de leraar van koningin Wilhelmina en prinses Juliana was. In Amsterdam kreeg jij van Samuel J. De Mesquita les in grafisch werk.

Jij begon al jong te tekenen. Vanaf jouw 7-de leerde jij piano te spelen. Op jouw 9-de verhuisden jullie naar Kasteel de Cloese in Lochem. Daar had jij zorgeloze jaren en jij was veel in en rond de bijbehorende boerderij. Jij tekende er veel en rond jouw 11-de kreeg jij een aquareldoosje van jouw tante, waarmee jij jouw eerste landschappen schilderde. In de zomermaanden was jij bij jouw opa Reinhard baron van Harinxma thoe Slooten op het landgoed Lauswolt in Beetsterzwaag. Reinhard was de vader van jouw moeder. Hij woonde daar tot 1928 met zijn 2 kinderen en zijn huishoudster. Jouw moeder koppelde liefde aan vernederingen en terechtwijzingen en zij betuttelde jou. Zij bleef bepalen welke kleding jij moest kopen en hoe jij jezelf moest gedragen. Hans en Lot kregen een ruime toelage van jouw vader, terwijl jij in een kasboekje elke aangeschafte postzegel moest verantwoorden. Jouw moeder erfde Lauswolt. Vanaf 1954 was het landgoed van de Algemeene Friesche Levensverzekering Maatschappij. In 1969 ging Rutger Hauer met zijn geliefde Ineke ten Cate in een boerderij op het landgoed wonen. In Beetsterzwaag zwierf jij door de bossen. Jij hield veel van dieren en planten.

Rond jouw 16-de kreeg jij in Lochem 2 jaar schilderlessen van de Groningse Marianne (Maria Anna) Bleeker. Zij leerde jou met olieverf schilderen. Zij overleed op 13 september 1918 in Muiden en zij werd 33 jaar. Jij ging met de stoomtram naar Deventer, waar Bodifée jou les gaf. Met hem schilderde jij in de natuur. Hij was getrouwd met Rosa Elisa Leeuw, met wie hij 4 kinderen kreeg. In Haarlem ging jij naar de School voor Kunst en Kunstnijverheid. In Den Haag kreeg jij ook les van Willem van Konijnenburg en jij ging daar naar de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten aan de Prinsessegracht. Jouw eerste, grote liefde was de grafica Roline Maria Wichers Wierdsma, geboren op 30 oktober 1891 in Franeker. Zij was een leerlinge van o.a. Willem van Konijnenberg, Simon Moulijn en Ferdinand Hart Nibbrig. Zij bezorgde jou een gebroken hart en zij overleed op 30 juni 1970 in Domburg. De beeldhouwster barones Charlotte van Pallandt stimuleerde jou om naar Parijs te gaan, wat tegen de wil van jouw ouders was. Jij wilde niet trouwen en kunstenares worden. In 1929 ging jij naar Parijs, waar jij elf jaar bleef. Jouw vader noemde jou 'een schande voor de familie en volledig mislukt', de 'gifzwam in het bloembed'. Hij wilde jou geen geld meer geven. Pas na zijn overlijden in 1936 kreeg jij een kleine erfenis.

In Parijs kreeg jij les van de graficus Stanley William Hayter en jij bevond je in de kring rondom de schilder Johan Conrad Theodor Kickert tot den Egmond, die op 26, rue du Depart woonde, net als Piet Mondriaan, Lodewijk Schelfhout en Gerard Hordijk. Op de woensdagavonden bij Kickert kwamen o.a. Wim Oepts, Charlotte van Pallandt, Mena Loopuyt en Gerard Hordijk, van wie jij zijn atelier huurde. In Parijs kreeg jij nog les van André Lhote en Mariëtte Lydis. Stanley Hayter had zijn atelier op 17, rue Campagne-Première, Atelier 17 genoemd. Hij leerde jou alles van het etsen en nieuwe druktechnieken. Mede door de kunstcriticus/dichter Albert Plasschaert werd jouw werk in Nederland getoond. Albert was o.a. met de kunstschilderes Lucie van Dam van Isselt getrouwd. In Parijs maakte jij ook tekeningen van naakte vrouwen in bordelen. Voor 'Een winter aan zee' uit 1937 van Adriaan Roland Holst etste jij de illustraties. Jouw bevriende zielsverwanten waren Adriaan Roland Holst, Kees Verwey, Ida Gerhardt en Marianne Tellegen, directrice van het Kabinet der Koningin.

In het voorjaar van 1940 ging jij een tijd naar Zuid-Frankrijk en daarna naar De Jordaan in Amsterdam. Tijdens de oorlog was jij depressief. In 1944 ontvluchtte jij de hongerwinter en zat jij een tijd in Lauswolt. Na de oorlog woonde jij in een pand aan de Herengracht in Amsterdam, wat jij in 1960 moest verlaten. In 1954 overleed jouw moeder en kocht jij het buitenverblijf 'Het Elger' in Almen. Daar verbleef jij in de zomers en vakanties. In 1968 kocht jij een huis met uitzicht op het Oosterpark in Amsterdam. Op Oosterpark 76 hangt nu een plaquette voor jou. Jij wilde altijd voor 8 uur 's morgens gebeld worden, anders stoorde het in jouw werkzaamheden. In de avonden genoot jij van muziek, opera en toneel. Jij had een positieve levensinstelling, wat in jouw correspondentie met Ida Gerhardt naar voren komt. Ida benijdde jou daarom, omdat haar somberheid daar sterk van verschilde. Jouw overbuurvrouw in Almen, Dineke Kruissink, zei over jou: 'Ze liep niet, ze marcheerde! Ze had altijd haast, rookte als een ketter. Als ze kwam koffiedrinken, vertrok ze zodra de koffie in het filter zat. Alles duurde haar te lang, ze wilde weer aan het werk.'.
Jij overleed op 14 juli 1994 in Almen. Jij werd 96 jaar en jij bent in een begraafplaats op ruim 2 kilometer buiten Almen begraven. Op jouw grafsteen staat: 'Ik heb gewonnen, ik ben schilderes!'.
In 2021 verscheen de biografie 'Geen tijd verliezen', die Jolande Withuis over jou schreef.

Jeanne Bieruma Oosting

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

Er is nog niet op deze inzending gestemd. 66