De verborgen pijn in Tromso

(voor Cora Sandel (1880 - 1974))

Jij bent geboren als Sara Cecilia Gorvell Fabricius op 20 december 1880 op de Huitfeldtsgate 11 in Kristiania. Jouw ouders waren de kapitein/hydrograaf Jens Schow Fabricius (1839 - 1910) en Anna Margareta Greger (1858 - 1903). Op jouw 12-de verhuisden jullie vanwege financiële problemen naar Tromso, waar jouw vader als marine-officier werkte. Jullie woonden op Storgata 95 in Tromso, waar sinds 1996 het Perspektivet Museum zit. Het is een monumentaal patriciërshuis uit 1838 en het heette 'Mackgarden'. Ik ben met het huis op de foto gegaan, maar vanwege het door de war geschud zijn en vermoeidheid kreeg ik niet de tegenwoordigheid van geest om het museum te bezoeken. Ik stond blijkbaar op tilt. Ik zag wel een grote foto van jou aan de buitenkant hangen, maar er ging geen belletje rinkelen. Ik dacht dat jij één of andere beroemde fotografe was geweest en dat jouw foto's daar te bewonderen zijn. Ik las wel 'Perspektivet Museum', maar er drong verder niets tot mij door. Mijn verstand was tijdelijk weggevaagd, maar goed, dat heeft dan ook wel weer iets aparts binnen het spirituele contact wat wij met elkaar hebben. Waarschijnlijk ben jij niet gelukkig in dat huis geweest en vond jij de sfeer beklemmend. Te denken valt aan het slechte huwelijk van jouw ouders. Jij zult de negatieve energieën van en tussen jouw ouders hebben opgevangen. Dat soort (onderdrukte) energieën kunnen monstrueuze vormen aannemen. Jij hield van Tromso, maar jij hebt jezelf daar als kind niet veilig gevoeld. In 1897 verhuisde jij van Tromso naar Kristiania.

Jij ging eerst (1899-1900) naar de schilderschool van Harriet Backer, geboren op 21 januari 1845 in Holmestrand. Vanaf de vroege jaren 1890 had Harriet een schilderschool in Kristiania, toen de enige schildersopleiding in Noorwegen. Andere leerlingen van haar waren: Nikolaj Johannes Astrup, Henrik Louis Lund, Anders Castus Svarstad, Halfdan Egedius, Harald Oskar Sohlberg, Helga Marie Ring Reusch en Astri Welhaven Heiberg (Harriet was haar tante). In 1900 ging jij naar Tromso terug. Jij maakte vaak schetsen van mensen in Tromso, jouw broers en jezelf. Jij wilde graag een kunstschilderes worden en in 1905 verhuisde jij van Tromso naar Parijs. Jij verbleef 15 jaar in Parijs en in die tijd ook in Bretagne en Florence. In die tijd schilderde jij waarschijnlijk de 25 schilderijen, die door jouw zoon Erik Jönsson aan de gemeente Tromso zijn geschonken. Ze worden door het Perspektivet Museum beheerd.

In 1913 trouwde jij met de Zweedse beeldhouwer Anders Jönsson, met wie jij in 1921 naar Stockholm verhuisde. Anders is geboren op 25 december 1883 in Gärdslöv. Zijn ouders waren Jöns Olsson en Marna Persdotter. Hij studeerde kunst in Stockholm, München en Parijs. Er staat werk van hem in Malmö, o.a. 'Lekande schuur' uit 1914, waarvoor ook de 5-jarige Bianca Wallin model stond, die kunstenares werd. In 1917 werd jullie zoon Erik Jönsson geboren. In 1922 debuteerde jij met het korte verhaal 'Rosina' in de Noorse krant Social-Demokraten. In 1922 verscheen ook jouw korte verhaal 'Amors veje' in het tijdschrift 'Mot Dag'. De redacteur van uitgeverij Gyldendal Harald Grieg was superenthousiast en hij stimuleerde jou om een roman te gaan schrijven. Dat werd 'Alberte og Jakob'.

In 1922 zijn Anders en jij uit elkaar gegaan en in 1926 was de scheiding officieel geregeld. Jij verhuisde naar Uppsala. Anders hertrouwde met Beatrice Reif, met wie hij in 1938 de dochter Vanna Marianne kreeg, die schrijfster/journaliste werd. In 1926 verscheen jouw semi-autobiografische debuutroman 'Alberte en Jakob'. Het is het eerste deel van een trilogie; in 1931 verscheen 'Alberte en vrijheid' en in 1939 'Alleen Alberte'. De hoofdpersoon Alberte groeit op in een ambtenarenhuis in Tromso. Zij is verlegen, moedeloos en onbewust reislustig. In het arme ambtenarengezin is er een kilte tussen de ouders. In de trilogie woont zij later in Parijs bij schilders en kunstenaars. Alberte staat soms model. Zij trouwt met de kunstenaar Sivert Ness, met wie zij een kind verwacht. Zij volgt Sivert naar Noorwegen, waar ze begint te schrijven en van Sivert Scheidt. In 1972 verscheen de tv-serie met Monna Benedicte Tandberg in de hoofdrol. In 1927 verscheen de eerste korte verhalenbundel 'Een blauwe bank', in 1932 'Carmen en Maja', in 1935 'Hartelijk dank, dokter', in 1946 'Dieren die ik gekend heb', in 1949 'Personages op een donkere bodem' en in 1973 'Het kind dat van wegen hield'.

In 1945 verscheen het zeer succesvolle 'Krane's banketbakkerij', wat in 1951 door de Deense Astrid Henning-Jensen (Smahl) is verfilmd. Ronnaug Alten speelde als Katinka Stordal de hoofdrol. Ronnaug was met de acteur Georg Emil Lokkeberg getrouwd. Hun kinderen zijn: de acteur/regisseur Pal Lokkeberg en de (theater)actrice Cecilie Lokkeberg. Pal was met de actrice/schrijfster Vibeke Kleivdal en met de actrice Liv Bernhoft Osa getrouwd. 'Krane's banketbakkerij' speelt zich ook in Tromso af, net als het korte verhaal 'Ho Konstance'. In 1957 ontving jij de Orde van Sint-Olav. Jij leidde een nogal teruggetrokken leven. In 1958 verscheen de roman 'Koop Bondi niet'. Anders overleed op 5 december 1965 in Stockholm. Jij overleed op 3 april 1974 in Uppsala. Jij werd 93 jaar en jij bent begraven in de Berthaga Begraafplaats in Uppsala, bij de Trädkyrkan (Sint-Erikskapel).

Cora Sandel Sara Cecilia Fabricius

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

Er is nog niet op deze inzending gestemd. 52