Antiek moderne kerk
De katholieke kerk staat deze dagen in het brandpunt van de belangstelling. Er is een nieuwe paus verkozen: Leo XIV. Een vrij jonge paus van 69 jaar. Iemand dus die in een ander beroep al een paar jaar met pensioen zou zijn. En het is geen flexi-job. Zoals het al eeuwen het geval is, is alweer een witte oude man verkozen door een schare oude, witte mannen. Dat voor een instituut dat wereldwijd honderden miljoenen volgelingen heeft van alle leeftijden, kleuren, sexes en gezindten. De kerk is een lgbtq+-verzameling avant la lettre. Ongeveer de helft van die massa gelovigen zijn vrouwen. En die vrouwen krijgen van mannen in vrouwelijk aandoende kledij onverbloemd te horen dat ze niet dezelfde rechten hebben als de mannen. Ze mogen geen priesteres worden en ze mogen niet met een priester trouwen. Ook al geldt het celibaat niet voor hen. Kent u een bedrijf of maatschappelijke instelling in de breedste zin van het woord, dat daar anno 2025 mee zou wegkomen? Het negeren van de substantiële waarde en invloed van vrouwen in de gehele geschiedenis van de katholieke kerk overal ter wereld, is hallucinant ongeloofwaardig voor een instituur dat menslievendheid durft te prediken. Voor een instituut dat vertelt dat de zoon van God ooit mens is geworden. Toch is het heden nog altijd bittere realiteit in de rooms-katholieke, westerse kerk. Je zou bijna vergeten dat Iedere mens die ooit ter wereld kwam en komt, door een vrouw is gedragen en gebaard. Ook die carnavalsstoet mannen in jurken en met mijters op.
Het zijn nog altijd vrouwen die de grootste rol spelen in het ontwikkelen van een bevruchte eicel tot pasgeboren baby. En ook in de opvoeding tot volwassen individu nemen zij het meeste hooi op de vork. Niet iedere vrouw is even geschikt voor de moederrol, zoals niet iedere man voor de vaderrol deugt. Maar ook in de opvang van verwaarloosde kinderen, spelen vrouwen cruciale rollen. Om maar te zeggen dat de maatschappelijke rol van vrouwen letterlijk en figuurlijk levensbelangrijk is. Als de Kerk dat niet kan honoreren, dingt ze naar de titel moeder van alle wereldvreemdheid.
Het opleggen van het celibaat is nog een voorbeeld van het ontkennen van een maatschappelijke realiteit. Het trouwen van priesters is altijd tegengewerkt omdat zodoende het bezit van de kerk zou worden versnipperd. Maar dat heeft de geloofwaardigheid van de kerk natuurlijk niet bevorderd. Een instituut dat wil claimen voor iedereen op te komen, komt niet weg met te veel egoïstische aandacht voor de eigen materiële welstand.
Jezus belichaamde toch dat de kerk er van, voor en met iedereen zou moeten zijn. Een inclusieve gemeenschap, een huis waar de spirituele behoeften van iedereen erkend worden.
Je hoeft zelf geen praktiserend gelovige te zijn om te constateren dat mensen op vele manieren behoefte hebben aan zingeving. En ook een massa gelovigen zullen beamen dat iedereen het recht heeft op zijn eigen individuele manier die zingeving vorm te geven. Machthebbers zullen altijd tot de orde worden geroepen als ze zich boven de massa verheffen en niet leven zoals ze dat van anderen wel verwachten en eisen. Dat is een constante in de wereldlijke en kerkelijke machtsinstanties. Denk maar aan het ontstaan van de protestante kerk door het wangedrag van vele machtshebbers in de katholieke zusterorganisatie.
Machtigen verwerven maar geloofwaardigheid als ze met hun bestuurlijke capaciteiten de belangen behartigen van de andere onderdanen. Ook al kan het altijd beter, alle maatschappelijke domeinen behalve de katholieke kerk, zijn op dat gebied toch al behoorlijk geëvolueerd. Als de kerk nog een rol van betekenis wil spelen, zal ze voor eens en voor altijd officieel moeten onderkennen dat alle mensen dezelfde rechten en plichten hebben. Hugo Claus zei ooit dat de kerk niet op een rots maar op caoutchouc gebouwd is. Hij bedoelde daar haar opportunistische omgang mee met de wereldse machthebbers. Als een gigantisch geestelijk verscheiden, menselijk complex rubberen bouwwerk wordt een moderne kerk tot soepelheid gedwongen door diegene die haar de geest geven: alle stakeholders die voortdurend op een eigentijdse manier zin zoeken in het warrige leven. Dat reikt veel verder dan in stenen tafels gebeitelde dogma's bewieroken. Als er honderden miljoenen katholieken zijn, zijn er een massa mensen die hun geloof op een moderne manier koesteren. Een kerk wordt enkel duurzaam gebouwd met mensenhanden, niet met verwerende stenen. Een kruis reikt niet alleen verticaal, het nodigt ook horizontaal.
John Steinbeck zei: "Het menselijk welzijn is de eerste en de laatste overheidsopdracht." Politiek kan dus een middel zijn tot deugddoende volksverheffing. Het menselijk welzijn zou ook de eerste en laatste Vaticaanopdracht moeten zijn. Dat ze beginnen met het celibaat af te schaffen en ook vrouwen toelaten tot alle machtsposities van mannen.
Amen
16 mei 2025
Geplaatst in de categorie: discriminatie