Bob Dylan: De Bard Die Geen Perfectie Zoekt
Het leven is niet makkelijk. Misschien moet je alle verwachtingen, zelfbeelden en zelfnarratieven laten varen om echt in het moment te leven. Zen-boeddhisme, een mix van taoïsme en boeddhisme met de typische Japanse meedogenloosheid, is één manier om dat te doen.
Ik kan mijn gedachten soms niet synthetiseren, omdat ik alles in één keer wil bevatten. Maar in plaats daarvan zie ik een verzameling fragmenten, die samen misschien worden ervaren als hak-op-de-tak-springerij. Toch schrijf ik het op. Dan staat het maar op papier. In theorie zou ik van elke losse gedachte een heel hoofdstuk kunnen maken, maar dan ben ik bang dat ik zowel jou als mijzelf enorm ga vervelen. En dat moeten we absoluut niet willen.
Ik vind: Bob Dylan is een echte artiest. Hij schrijft geweldige melodieën en teksten die blijven hangen, vol zinsneden die een wereld oproepen — hard, realistisch en toch romantisch. Ik vond zijn begintijd, met zijn humoristische songs, heel anders dan zijn middenperiode, zoals Oh Mercy en Time Out of Mind.
In 1962, was hij al een meester, een natuur-talent. Op zijn oude dag is hij een meester. Een meester in frasering en delivery. Dat was hij altijd al, want wie kan zoveel betekenis leggen in een enkel gezongen zinnetje? Alleen Dylan.
Daarom vind ik -- Not Dark Yet -- een van zijn beste nummers. Maar ook: -- Changing of the Guards --, -- Every Grain of Sand --, alles diep geïnspireerd op bijbelse referenties. Júist zijn gospel-periode leveren een reeks songs op die, naarmate de jaren verstrijken, alleen maar groeien in kracht en betekenis.
Kortom, ik ben een enorme fan. Ik heb veel geleerd van Dylan — over schrijven, over levensfilosofie, en zelfs vloeiend Engels leren spreken en schrijven.
Over creatie: 'It comes fast and finished, or not at all', zoals Dylan ooit zei.
Bob Dylan is werkelijk een begaafde ziel en een van nature getalenteerd persoon. Alles — zijn expressie, zijn ritme, zijn taal —komt zo moeiteloos, bijna als een stroom.
Hij is niet alleen briljant met teksten en ritme, maar vooral ook met dictie, timing, scherpte en humor.
Zijn vocale buigingen en onverwachte fraseringen, zijn declamatie en rijm — het komt allemaal perfect samen. Terwijl hij gitaar speelt of de mondharmonica bespeelt, voelt het allemaal zo waar als hij optreedt. Sommige van zijn teksten lijken misschien flets als je ze op papier leest, maar zijn delivery laat ze stralen — elk woord gloeit als brandende kolen.
Dit kun je niet leren. Als het aangeleerd is, wordt het tweedehands en dus niet meer in het moment. Bob leeft de Tao. Hij drijft mee op de rivier in zijn boot, gaat met de stroom mee, maar stuurt toch in een subtiele richting. Hij is niet rigide. Hij staat open. En perfectionisme zou die stroom alleen maar belemmeren.
Kunst hoeft niet perfect of gepolijst te zijn. Dylan piekert niet over het perfectioneren van zijn songs of zijn albumhoezen.
'Goed' is goed genoeg: het weerspiegelt het echte leven. Over-design is saai. Over-design is dood.
Zijn gave is natuurlijk — zoals katten niet echt hoeven te leren om behendig te zijn of om in perfecte bogen te springen. Ze doen het gewoon, zonder erbij na te denken. Hun sprongen, hun valpartijen — het is allemaal gratie en instinct.
Nou, ik denk dat ik ook een soort schrijver ben. Ik heb geleerd hoe ik vrij kan denken en schrijven, zodat het bijna moeiteloos stroomt. Maar je moet wel je hoofd vullen met gedachten en woorden — je erin onderdompelen — en dan je onderbewuste het werk laten doen.
Soms verschijnt er een idee en kun je er even mee werken. Meestal verdwijnt het zodra je er bewust over gaat nadenken. Lol.
Ik heb gehoord dat Dylan de meeste van zijn songs zo maakte: hij schreef gewoon vrij rond een thema dat in zijn hoofd zat — een hook, een frase. En dan, na de brainstorm, schrapte hij de slechte delen, herschikte hij dingen en boetseerde het tot een song.
Songwriters als Bob Dylan en John Prine schrijven vaak over gewone, hardwerkende mensen.
Misschien begrijpen sommige luisteraars de diepere filosofische lagen niet helemaal, maar ze verlangen er toch naar — en op een bepaalde manier begrijpen ze het. Het is zoals de Bijbel eeuwenlang functioneerde — hij bood een soort narratief dat mensen hielp om hun leven te begrijpen.
Leonard Cohen werkte naar verluidt op dezelfde manier. Toen hij --Hallelujah-- schreef, bestond de oorspronkelijke versie uit meer dan 50 coupletten. Het thema was natuurlijk een heilige mix van seks, religie en spirituele wanhoop — de perfecte Jiddische cocktail. Lol.
Het is een gift van God. Dylan is een artiest, niet zomaar een Jokerman.
En hij heeft de vaardigheid om de juiste mensen om zich heen te verzamelen — zoals The Band, de violist op -- Desire --, Joan Baez, Bob Seger... Hij las veel poëzie en de oude, vergeten volksliederen van Amerika en Engeland, en werd diep beïnvloed hierdoor, een milde bewoording voor afkijken en nadoen.
Je moet je klassiekers kennen. Misschien zelfs in dezelfde stijl schrijven.
Zelfs Picasso moest zijn klassieke technieken leren. Van Gogh werd geïnspireerd door de Parijse impressionisten. En dat is hoe de echte genieën het doen.
WAAROM IS BOB ZO GOED?
Omdat hij zijn songs brengt met zoveel authenticiteit — er is geen spoor van nep. Het helpt natuurlijk dat hij de songs zelf schreef én beleefde. Ze gaan over iets wat hij heeft ervaren. Natuurlijk, hij klaagt nu, omdat hij overspel pleegde terwijl hij nog getrouwd was. Maar goed — hij is een artiest. Toch lijkt het — en is te zien — dat hij echt van haar hield. Al die herinneringen.
Hij houdt van mysterieuze vrouwen. Joan Baez was geen mysterieuze vrouw; ze was misschien te nuchter. Ja, Schorpioenvrouwen — die zijn intrigerend. Zacht, maar toch vastberaden.
Zoals een kat. Bob houdt niet van vrouwen met een hondachtige mentaliteit: gehoorzaam, afhankelijk, altijd vrolijk.
Bob is Forever Young in zijn geest en vindt altijd de juiste mensen om hem heen om hem vooruit te helpen. Dat is een talent. Zoals die violiste die zo schittert op Desire is Scarlet Rivera.
Ze werd in 1975 door Dylan zelf ontdekt toen hij haar met haar vioolkoffer over straat zag lopen in New York. Zij werd de geheime kracht die -- Desire -- zijn karakter gaf. En de perfecte harmony-zangeres: Emmylou Harris. Zij maakt het album -- Desire -- ook subliem. Er kwamen veel hits van dat album.
Natuurlijk schreef Bob de songs en vond hij de melodieën uit — simpel, maar niemand had ze eerder in het universum gevonden. Natuurlijk, de cadans van dalende akkoorden in One More Cup of Coffee is typisch voor Spaanse, Andalusische of Portugese muziek. Dus dat zal hij daar wel hebben opgepikt. Niet in Mexico, lol. Nou, Bob groeide met mij mee. Tegenwoordig prefereer ik zijn latere werk of middenperiode, nog meer.
Het vroege werk voelde een beetje nep. Wat ik bedoel: die knagende cowboy- of hobostem, met verhalen over meisjes op het platteland… het voelt gewoon niet waar of echt. De echtheid kwam later — met de echtheid van het leven.
Toch blijft hij een romanticus. Altijd observerend. Het lelijke van de westerse wereld zien en toch schoonheid vangen in bepaalde momenten, gebeurtenissen en zielen.
Hij is een man met een directe lijn in zijn hoofd — van beelden, emoties, naar woorden.
Het lijkt makkelijk te komen. He doesn’t think twice. It’s all right. Omdat het niet perfect is, is het juist echt en rauw, als de waarheid.
Wat betekent dit? Poets je artistieke werk niet te veel op. Dan wordt het woordspel en nep en toneel. Het is een godgegeven talent om zo te schrijven. (Wat ik nu ook tegen mezelf zeg).
Einstein had ook een ander soort hersenen, maar zijn kinderen waren gewoon gemiddeld. Net als Dylans kinderen. Ja, de eerste dochter kan ingewikkelde poëzie schrijven die niemand echt leest, over niet al te aansprekende thema's. (Grapje; helemaal geen slechte poëzie). Dat moeten wel Bobs genen zijn.
Oké, genoeg hiervan. Ik luister en studeer verder, wachtend tot Heaven’s Door open gaat.
Het wordt donkerder — maar nog niet, nog niet.
Kunst houdt op te leven op het moment dat je haar gaat oppoetsen.
Zodra kunst moet voldoen aan het idee van ‘mooi’, verliest ze haar kracht.
... Hij is niet alleen briljant met teksten en ritme, maar vooral ook met dictie, timing, scherpte en humor.
Zijn vocale buigingen en onverwachte fraseringen, zijn declamatie en rijm — het komt allemaal perfect samen. Terwijl hij gitaar speelt of de mondharmonica bespeelt, voelt het allemaal zo waar als hij optreedt. Sommige van zijn teksten lijken misschien flets als je ze op papier leest, maar zijn delivery laat ze stralen — elk woord gloeit als brandende kolen. ...
Zie ook: https://www.gedichten.nl/account/profiel
Schrijver: Simon K., 9 augustus 2025
Geplaatst in de categorie: muziek