Levenskunst
‘Bam’. Ik krijg een enorme dreun op mijn neus. Het wordt zwart voor mijn ogen en happend naar adem deins ik achteruit.
Net nog zat ik volledig in mijn eigen gedachtestroom. Het waren positieve gedachten dit keer en nu die klap op mijn kop. Razendsnel probeer ik te beseffen wat er is gebeurd. Vaag hoor ik een meisjesstem 'mevrouw, mevrouw, kijk uit, u moet nog een stap verder'.
Ik loop in de draaideur van winkelcentrum Bisonspoor en blijk een ´halte te vroeg te zijn uitgestapt'.
Ik kom bij mijn positieven en behoed mezelf op het nippertje voor een volgende dreun.
Verdwaasd sta ik uiteindelijk buiten. Ik voel me beschaamd. Mijn gedachten waren vastberaden maar misschien waren ze te hoogmoedig? Alsof ik meteen word afgestraft.
In de meest onbewaakte momenten denk ik kennelijk in termen van gestraft worden. Dat geeft blijk van geloof in een hogere macht.
Wetenschapper Dick Swaab ziet voor alles als oorsprong de hersenen. Hij legt de nadruk op de genialiteit van het brein.
Ho, ho, zegt hij dan ook als mensen hem cynisch en rationeel noemen. Mijn ontzag voor het complexe brein is oprecht en we hebben het hier wel over een brein dat miljoenen jaren van ontwikkeling heeft doorgemaakt. Waarom zijn emoties minder echt omdat ze uit het brein voortkomen? Religie, spiritualiteit, geloof in het hiernamaals, is allemaal vanuit de werking van ons brein te verklaren.
Toen ik mijn vaders sterven meemaakte had ik de gedachte: religie is duidelijk in het leven geroepen om de dood te verzachten, de dood is zoiets definitiefs dat je het bijna niet kunt bevatten. Geen wonder dat er een god in het leven is geroepen.
Vaak lees ik dat mensen juist omdat ze de dood van een dierbare hebben meegemaakt, zeker weten dat er wel iets is als leven na de dood. Ik deel die ervaring niet. Ik voelde eerder de schok van de realiteit. Er is niets, maar dan ook niets.
Dat neemt niet weg dat mijn behoefte om mijn vader in mijn dagelijks leven terug te vinden, er wel is. Kennelijk sluit het een het ander, bij mij althans, niet uit.
Onlangs hoorde ik schrijver Willem Jan Otten vertellen over zijn bekering tot het katholieke geloof. Ruim negen jaar geleden heeft hij zich laten dopen. Het moeilijkst vond hij het toetreden tot een gemeenschap. "Een eenpersoons katholiek kan niet. Dat is zoiets als een zee met een golf". Een mooie metafoor vond ik. Willem Jan Otten staat bekend als een intelligente en diepzinnige denker en heeft jarenlang voor de NRC geschreven. Essays en poëzie. Hij sprak over zijn behoefte ‘zich te willen overleveren’. Hij vindt de evolutieleer van Darwin heel bijzonder. Vooral de details van het nut van bijvoorbeeld een pauwoogvlinder maar dit sluit voor hem geen hogere macht uit. "Ik kan met mijn denken wel een hoop verklaren, maar dit is een oplossing van het brein. En dan ben ik er nog niet. Zo, dat heb ik weer mooi uitgedacht. Maar waar geloven begint stopt het denken. Ik wil ontsnappen aan mijn voortdurend alles uitdenken, de controle houden". "Poëzie bijvoorbeeld, dat is zoiets wonderlijks, wat is hier evolutionair het nut van? Ik voel dat ik hier sterk de behoefte aan heb maar waarom? Ik wil niet blijven ´waarommen’. Het is zo en ik vind dit bijzonder".
Ik moest denken aan het boeddhisme en wat ik heb gelezen over mediteren. Dit is allemaal bedoeld om je hoofd, je denken te ontstijgen, stil te krijgen. Willem Jan Otten heeft hier net als veel mensen behoefte aan. We denken dat we ons denken zijn maar dit is een beperking. Wil je hier iets mee dan kom je uit bij religie of het boeddhisme, wat officieel geen religie is maar een levenshouding.
‘Leven in het nu’ is het enige wat je hoofd stiller kan maken en je volle aandacht kan brengen bij wat er is. Wat je denkt is meestal wat al geweest is of nog moet komen. Vermoeiend.
Leven in het nu is een levenskunst. Een levenskunst die ik niet goed beheers. Ik ben hier niet de enige in. Mediteren zou je hier dichterbij brengen.
Zou Dick Swaab er iets op weten? Wat zou je in het brein kunnen stimuleren, uitschakelen of sturen zodat we deze levenshouding allemaal kunnen hanteren? Want op deze wijze kunnen we het leven meer betekenis geven. Hoe meer gericht je aandacht kan geven, hoe intenser de ervaring.
Zo zouden de meest dagelijkse kleine gebeurtenissen meer kleur aan je leven kunnen geven. Dit geeft een rustig gevoel en een gevoel van verbondenheid met alles en iedereen om ons heen. Dit is wat religie voor een deel betekent voor mensen: je onderdeel weten van een groter geheel.
Ik begrijp de behoefte om je te willen uitleveren, steeds beter. Ik ervaar vaker de behoefte om houvast te hebben. Het leven, de verantwoordelijkheden die je bent aangegaan en wilt blijven aangaan, dit is niet altijd makkelijk. Woorden van bezinning die mij nieuw vertrouwen, inzichten en tevredenheid brengen. Een leidraad voor het leven. Meer diepzinnigheid, zoiets.
Ik zou binnen willen wandelen in dat mooie kerkje in Nieuwegein en een dienst bijwonen als ik hier zin in heb.
De gedachte dat ik ’ergens aan vast zou zitten’ of het beeld van opdringerige mensen die me ergens bij willen betrekken staat me tegen. Dit is een laffe houding misschien. Te vrijblijvend. Kennelijk zit dit in mij. Alles of niets is hoe je zoiets kan aangaan. Dat schrikt me af.
Ik vind het bewonderenswaardig dat Willem Jan Otten wel heeft gekozen en er in de buitenwereld voor uitkomt.
Veel mensen willen, net als ik, vrijblijvend religieus zijn. Het is het tijdperk van het iets-isme. Mediteren. Het lijkt wel een hype. Kun je ook goed in je eentje doen.
De essentie van het leven is echter leven met anderen. Dat dit af en toe moeilijk is, is wat anders. De neiging om te denken ´wat een gedoe soms contact met mensen, laat me met rust, ik wil alleen zijn´, kent iedereen wel. Alleen zijn, alleen leven is een levenskunst apart. Mensen kunnen niet zonder elkaar. Toch kan er veel energie gaan zitten in je ambivalentie of gevoelens van onmacht in het contact met anderen.
Hoe meer je weet wie je zelf bent en wat voor jouw belangrijke waarden zijn hoe beter het lukt om je prettig te voelen als je alleen bent en om je prettig te voelen als je met anderen bent. Als je weet waar je grenzen liggen kun je beter delen met anderen. Dan kun je ook beter aandacht geven aan dat wat jij op dat moment belangrijk vindt. Zonder je te laten afleiden. Door de schreeuwende behoeften van andere mensen bijvoorbeeld. Of door je eigen onzekerheid. Dan voelt het meer als een keuze in plaats van iets wat je overkomt en waaraan je niet kunt ontsnappen.
Hoe beter dit lukt hoe tevredener je in het leven staat vermoed ik.
Om hier achter te komen is een persoonlijk proces. Hoe doe je dat? De een komt uit bij het geloof, de ander bij mediteren of sporten. Wie ben je, wat wil je en hoe ga je dit vorm geven. Als je hier niet achter komt of wilt komen blijft het leven zeker tobben.
Geplaatst in de categorie: welzijn
levenskunst
854
Geef je reactie op deze inzending: