De helse, surrealistische schizofrenie voorbij

(voor Nora Berta Unica Ruth Zürn (1916 - 1970))

Je bent geboren op 6 juli 1916 in Berlijn-Grunewald. Je was het tweede kind van de reiziger Ralph Zürn en de journaliste Helene Pauline Heerdt. Je familie was zeer rijk.

Op je zesde kreeg je een visioen van 'De Man in Jasmijn', een verlamde man met blauwe ogen, die in een stoel zat in jouw tuin met op de achtergrond een jasmijnstruik. Dit werd jouw gefantaseerde echtgenoot.

Op je vijftiende trouwde je moeder met Heinrich Doehle, minister onder president Paul von Hindenburg, die in 1933 Hitler tot kanselier benoemde. Heinrich werd een hoge Piet in het Derde Rijk en jij vertoefde bij de high society van de nazi's. Na de business-school werd je op je achttiende typiste bij Universum Film AG in Berlijn. Je leidde een losbandig leven met veel vriendschappen en liefdesrelaties.
Vanaf je twintigste werkte je zes jaar als schrijfster van commercials.

Op je zesentwintigste trouwde je met de handelaar Erich Laupenmühlen en jullie kregen twee kinderen. Zeven jaar later ben je van Erich gescheiden, terwijl Erich de voogdij over de kinderen kreeg.

Je schreef nieuws en verhalen voor kranten en de radio. Je maakte ook surrealistische schilderijen. In 1953 had je samen met de surrealistische kunstenaar Hans Bellmer een expositie in Berlijn. De nazi's hadden zijn werk 'ontaard' gevonden. Je ging met Hans naar Parijs en jullie woonden in een huurkamer aan de rue Mouffetard.
Je schreef anagrammen en in 1954 verscheen 'Hexentexte', 10 anagrammen met 10 tekeningen. Je exposeerde in Parijs en op je eenenveertigste ontmoette je de dichter/kunstschilder Henri Michaux en je herkende in hem 'De Man in Jasmijn'. De schok was te groot, waardoor je je verstand verloor.
Henri was zeventien jaar ouder en zijn vrouw Marie-Louise Termet was tragisch overleden. Henri gebruikte mescaline, ether, LSD en psilocybine. Hij was bevriend met de surrealistische dichter Jules Supervielle. Je gebruikte samen met Henri psychedelica, wat je psychotisch maakte, wat nachtmerries veroorzaakte en wat de doodsdrift opvoerde.

In 1959 deed je mee aan de Internationale Tentoonstelling van het Surrealisme in galerie Daniel Cordier.
Hans kreeg in 1969 een beroerte en hij raakte verlamd. Hij bleef zwijgen tot zijn overlijden in 1975 aan blaaskanker.

Je exposeerde ook in galerie Le Point Cardinal en je schreef 'Der Mann im Jasmin' (1971, Gallimard).

Je had een donkere tijd van paranoïde schizofrenie en je verbleef in een kliniek in Wittenau, waar je een eerste poging tot zelfdoding deed. Je verbleef tien jaar lang geregeld in een psychiatrisch ziekenhuis, in Saint-Anne (Parijs), in La Rochelle, in Berlijn en in het Witte Huis in Neuilly-sur-Marne.
Je bleef tekenen en schilderen. In 1967 verscheen 'Orakels en shows', 14 anagrammen met 8 etsen, en in 1977 verscheen 'Het Huis van Ziekten', met tekeningen. Een naaktfoto van jou, gemaakt door Hans, terwijl je vastgebonden was, verscheen op de cover van het tijdschrift 'Le Surrealisme', met als morbide bijschrift 'Tenir au Frais'. Je deed samen met Hans aan openlijke, sadomasochistische, sinistere erotiek.

Je was o.a. bevriend met Man Ray, Andre Breton, Louis Aragon, Rene Magrit, Max Ernst, Marcel Duchamp, Paul Eluard, Jean Cocteau en Jean Arp. Je werd geïnspireerd door hun erotische kunstwerken.

Begin 1970 werd je voor de derde keer opgenomen in het Witte Huis, waar je een dagboek vol herinneringen schreef en op 7 april schreef je aan Hans, dat je geen contact meer wilde. Je werd uit het ziekenhuis ontslagen en je ging toch weer terug naar Hans. In de zomer van 1970 zat je in het psychiatrische ziekenhuis Château de la Chesnaie de Chailles, waar je ogenschijnlijk herstelde.

Op 19 oktober, tijdens een verlof, heb je zelfdoding gepleegd door uit het raam van het appartement van Hans te springen. Je was zwaardepressief, hoogst verward en je kon er niet meer tegen.
Je werd vierenvijftig jaar en je bent begraven op Père-Lachaise.

Unica Zürn De helse De helse surrealist Hans Bellmer

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

4.5 met 2 stemmen 328