Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

De inspirerende moeder van Marcel Proust

(voor Jeanne Clémence Weil Proust (1849 - 1905))

Je bent geboren op 21 april 1849 op 40bis, rue du Faubourg Poissonnière in Parijs. Op nr. 34 was op 16 maart 1839 de dichter Sully Prudhomme geboren. Jij kwam uit een Joodse familie uit de Duitse Elzas. Jouw opa Baruch Weil (1782 - 1828) werd een Franse staatsburger, die in Parijs een porceleinfabriek begon. Jouw vader Nathé Weil (1814 - 1896) leidde een kantoor met effectenmakelaars. De familie van jouw moeder kwam uit Trier. Opa Nathaniel Berncastel kwam in 1813 naar Parijs, waar hij een ijzer-, porcelein- en horlogebedrijf begon, wat rap succes had. Hij werd in 1827 een Franse staatsburger. Zijn vrouw Rose kwam uit een oude familie in Metz, Les Silny. Haar zwager was de politicus/advocaat/vrijmetselaar Adolphe Crémieux, die getuige bij jouw huwelijk was. Jouw moeder Adèle Berncastel (1824 - 1890) kreeg een gedegen, Joodse opleiding en zij bezocht de salon van haar tante Amélie Silny, die spiritueel was en zich tot het roomse geloof bekeerde. Jouw moeder bezocht ook de salons van gravin Louise-Albertine de Broglie de Haussonville, prachtig vereeuwigd door Ingres, en van prinses Mathide Bonaparte.

Jouw moeder Adèle hield veel van literatuur en muziek, met name uit de Grand Siècle, zoals Jean Racine, Pierre Corneille, Molière, Louis de Rouvroy de Saint-Simon en Madame de Sévigné. Deze voorliefde bracht ze over op jou en jouw zonen Marcel en Robert. Jouw broer was Georges-Denis Weil (1847 - 1906). Jij kende Latijn en jij sprak naast Frans vloeiend Engels en Duits. Net als jouw moeder was jij een geweldige pianiste. Het gezin was verzot op boeken en diepzinnige gesprekken. Als 21-jarige was jij bloedmooi en deed jij jouw schitterende, zwarte haren in een sierlijke knot. Jij had een teder-spottende glimlach, die ontwapenend werkte. Via jouw vader werd jij aan de jonge arts Adrien Achille Proust voorgesteld, geboren op 18 maart 1834 in Illiers-Combray. Zijn vader Louis-Valentin Proust (1801 - 1855) en zijn opa René Proust (1771 - 1829) waren kruideniers in Illiers. Zijn moeder Virginie Torcheux (1808 - 1889) kwam uit een boerengezin in Cernay.

Op 3 september 1870 ben jij met Adrien in Parijs getrouwd. Op 10 juli 1871 werd jullie zoon Valentin Louis Georges Eugene Marcel Proust op 96, rue La Fontaine in Parijs geboren. Op 24 mei 1873 werd jullie tweede zoon Robert Émile Sigismond Léon Proust geboren, die een chirurg werd. Beide zoons gingen naar het Lycée Condorcet op 8, rue du Havre. De leraren van Marcel waren Georges Colomb, een natuurwtenschapper en striptekenaar, getrouwd met Hélène Jacquet, de hoogleraar retorica Victor Cucheval-Clarigny, de filosofieleraar Alphonse Darlu, die de grootste invloed op Marcel had, de retoricaleraar Maxime Gaucher, op wie Marcel veel indruk maakte, en de geschiedenisleraar Régis Jalliffier, die Marcel ook privéles gaf. Robert trouwde met Marthe Dubois-Amiot (1878 - 1953), met wie hij Adrienne (1903 - 1986) kreeg. Adrienne trouwde met Gérard Mante, met wie zij drie kinderen kreeg; Patrice, Dominique en Marie-Claude, die in 1951 met de schrijver Claude Mauriac trouwde, met wie zij drie kinderen kreeg; Gérard, Nathalie en Gilles. Patrice is de vader van Patricia Mante-Proust, geboren in 1975. Dominique trouwde met François de Puységur.

Jouw roomse man Adrien was ook een mondhygiënist en een epidemioloog. Hij was serieus, vriendelijk en geruststellend. Jij was bijzonder humoristisch en fleurig. Marcel overleed bijna tijdens de geboorte, wat vlak na de Commune gebeurde, waar jullie voor gevlucht waren. Op zijn 10-de kreeg Marcel zijn eerste astma-aanval, die hem bijna verstikte. Nadien was jij steeds extra bezorgd over hem en moest hij jou bij afwezigheid dagelijks verslag doen van zijn gezondheid en leefstijl. Robert stond dichter bij zijn vader. Jij deelde de liefde voor literatuur en kunst met Marcel, die zeer gehecht was aan jouw moederlijke aanwezigheid. In 1900 wilde Marcel 'The Bible of Amiens' van John Ruskin vertalen. Jij maakte een eerste, letterlijke vertaling voor hem, die hij bewerkte. Jij wist hem aan te moedigen en jij zei hem, dat dit werk dicht bij zijn vader stond, die op 26 november 1903 was overleden door een beroerte/hersenbloeding. Hij werd 63 jaar en hij is in Père-Lachaise begraven. 'La Bible d'Amiens' verscheen in 1904 en was in feite grotendeels door jou vertaald.

Marcel vroeg jou om raad inzake geldkwesties en praktische zaken. Jij bleef ermee bezig om hem onafhankelijk en georganiseerd te maken. Vanwege zijn homoseksuele aard was jij begripvol, gastvrij en meegaand voor Marcel's vrienden. Toch was jij boos over de foto, waarop Marcel met zijn vrienden Lucien Daudet en Robert de Flers staat, gemaakt op 3, Place de la Madeleine door Marcel's vriend Otto Wegener, ook een vriend van Paul Verlaine. Jij wilde niet dat Marcel al te nadrukkelijk zijn homoseksuele aard liet zien, omdat je dacht, dat dat zijn reputatie kon schaden. Of erger, hem in de problemen kon brengen. De gevangenisstraffen van Oscar Wilde en Paul Verlaine waren nog niet zolang geleden. Over het algemeen waren de taboesferen nog lang niet verdwenen. Maar jouw enorme moederliefde werkte ook verstikkend voor Marcel, waardoor hij niet tot volle bloei kon komen. De non, die jou op het einde van jouw leven verpleegde, vertelde aan Marcel, dat jij hem nog steeds als een 4-jarige zag en behandelde. Jij hebt hem onbewust klein gehouden en hem de wasdom ontnomen. Hij heeft zichzelf voor het ware leven verscholen en hij heeft zijn leven op een louter artificiele wijze op poten gezet. De literatuur was zijn enige mogelijkheid om vrijuit te kunnen ademen. Ten koste van zijn aardse, fysieke, avontuurlijke, wilde en seksuele leven.

Jij overleed op 26 september 1905 door ernstig nierfalen en na een uremie-aanval. Jij werd 56 jaar en jij bent in de begraafplaats Père-Lachaise begraven. Marcel luisterde niet meer naar jouw man, die hem had geadviseerd om de ramen te openen en naar buiten te gaan om de astma te bestrijden. Hij luisterde naar jou, waardoor hij zichzelf in zijn slaapkamer opsloot en de wanden met dikke platen kurkschors bedekte, een advies van de dichteres Anna de Noailles, die op 40, rue Scheffer woonde. Marcel heeft jouw meubilair in zijn slaapkamer neergezet, wat ook typerend is. Jij bepaalde nog steeds zijn meest intieme leefruimte. De geestelijke navelstreng is intact gebleven. Marcel had een couveuse van zijn slaapkamer gemaakt. Op 27 december 1906 was hij op 102, Boulevard Haussmann gaan wonen, wat van zijn oudoom Louis Weil was geweest. Hij woonde in een zeskamerappartement op de tweede verdieping. Hij sliep overdag en hij ging soms uit en alleen wanneer het donker was. Hij dineerde vaak in het Ritz op 15, Place Vendôme. Zijn grootste drama was een literair leven ter vervanging van een echt leven. En lichtschuwheid als gevolg van deze depressieve zelfopoffering en voor hem enige uitweg. Om net als een witte asperge in het donker te groeien, in het donker literair te bloeien. Met als wrange keerzijde het geestelijke én fysieke isolement en de totale, geestelijke uitholling.

In 1907 begon Marcel aan zijn wereldberoemde meesterwerk 'À la recherche du temps perdu' te werken. Hij liet zich ook door jou inspireren en misschien wel meer dan wij ooit zullen kunnen ontdekken. Hij heeft jou in zijn magnum opus niet alleen vereeuwigd, maar ook onsterfelijk gemaakt. Op een magische tovenaarswijze herhaalt hij keer op keer jouw onsterfelijkheid. Als Christus Jezus wekt hij jou doorlopend tot leven. Het is de uitvergroting van zijn literaire verbondenheid met jou, zoals die eertijds is geweest. Hij heeft daarvoor eindeloos in zijn geheugen gegraven en alles op alles gezet om de vele personages, vaak geïnspireerd door meerdere bekenden, met bloemrijke taal aan elkaar te lijmen. Vanaf 15 juli 1908 huurde hij zijn appartement van de nieuwe eigenares Amélie Weil-Oulman. Van 1919 tot 18 november 1922, zijn sterfdatum, woonde Marcel op 44, rue de l'Admiral-Hamelin, wat nu Hotel Elysee Union is. Zijn gereconstrueerde slaapkamer op 102, Boulevard Haussmann is nu onderdeel van de Banque M Varin-Bernier et Co en kan door het publiek bekeken worden. Mocht iemand daar zijn geest bespeuren, dan kan dat ook zomaar jouw geest zijn, want jullie waren daar heel dicht bij elkaar tijdens het spirituele scheppingsproces van het monumentale, hoogst imposante, eerbiedwaardige 'À la recherche du temps perdu'. Waarna jij hem hopelijk hebt kunnen loslaten. En hij jou. Om voor eeuwig de ware Marcel te kunnen zijn.

Schrijver: Joanan Rutgers
9 april 2021


Geplaatst in de categorie: idool

Er is nog niet op deze inzending gestemd. 51



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)