Bart Chabot met een opgevoerd hartritme

Net als met een opgevoerde brommer scheurt de onrustige schrijver Bart Chabot (liever op zijn Frans uitspreken, anders klinkt het zo bot!) nog steeds door de braafburgerlijk aangeharkte, bebouwde kom. Het vrije kind in hem is Godzijdank niet ondergesneeuwd door de verstikkende tirannie van zijn ouders en dan met name zijn botte, afreagerende, gefrustreerde vader. Bartje (hij heeft inderdaad veel weg van zijn Drentse naamgenoot!) is geboren als Bartholomeus Antonius Wilhelmus Chabot op 26 september 1954 in Den Haag. Zijn vader was consul/diplomaat, maar naar Bart toe was hij een tirannieke, miezerige drift- en pestkop. En nog vele malen erger dan dat. Op 5 juni 2021 ging mijn moeder, die in Assen woont, naar boekhandel Van der Velde op de Kruisstraat 30-34, waar Bart zijn nieuwste boek, de roman 'Hartritme', signeerde. Zij vertelde hem, dat zij vooral zoveel van het boek van zijn zoon Splinter had genoten, wat zij bijzonder indrukwekkend vond, ook omdat mijn overleden vader homoseksueel was en daar verschrikkelijk veel onder geleden heeft, vooral vanwege de bekrompen meningen van de domme, veroordelende omstanders. 'Maar dit boek is nog mooier!', probeerde waarschijnlijk de Bezige Bij medewerkster. Inmiddels heb ik het boek ook gelezen en kijk ik naar de wild opgekraste pennestreken, die Bart erin kalkte. Er staat ook 'Lééééfûh de mooie herinneringen'. Iets wat hij hoogstwaarschijnlijk standaard schrijft. Het autobiografische boek verveelt niet en is vlot geschreven, al vervalt hij soms wel in herhalingen, maar dat geeft niets bij hem, want hij blijft hoe dan ook een boeiende persoonlijkheid, die heel wat te vertellen heeft, al kijkt ook hij door een ietwat beperkte bril.

In 1981 debuteerde hij met de dichtbundel 'Popcorn' en bleef hij zich de eerste tijd als dichter manifesteren. In 'Hartritme' gaat het net als in zijn roman 'Mijn vaders hand' uit 2020 over zijn autoritaire, agressieve, gewelddadige vader, die hem het licht in de ogen niet gunde. Bart is als kind door zijn ouders duidelijk zwaar beschadigd. Dat heeft hij allemaal haarfijn beschreven. Het is een Godswonder dat hij dat allemaal overleefd heeft, maar zoals hijzelf zegt, zijn levensvreugde is groter dan zijn doodsverlangen. Bart beweert dat hij zijn jeugdtraumata heeft verwerkt en dat kan best zo zijn, maar 'Hartritme' is wel degelijk een psycho-therapeutische worsteling om met het verleden in het reine te komen. Het boek begint met een vakantie in Zweden, samen met zijn voltallige, kleurrijke gezin. Zijn vrouw is de arts Yolanda en hun vier zonen zijn: Sebastiaan, Maurits, Splinter en Storm. Tijdens de vakantie beleeft Bart allerlei flash-backs, die grotendeels bekend zijn, maar nooit zo uitvoerig zijn belicht, wat de nieuwsgierigheid natuurlijk prikkelt. Bart is opgegroeid in een flat aan de Wilhelminastraat in Den Haag. 'Hij kwam ontroostbaar ter wereld!', zei zijn moeder. Dat kan alles met zijn vorige leven te maken hebben, wat misschien nog wel veel erger is geweest. Iedereen kiest zijn eigen ouders, ook al lijkt dat in zijn geval ogenschijnlijk absurd. Houd altijd rekening met diepere redenen, die niet altijd boven water komen.

De ouders van Bart waren rooms-Katholiek en hij moest zich aan die strenge ritus conformeren. Zo deed hij tijdens het avondgebed geregeld de oefening van berouw, (zie 'De Verwondering', 29 augustus 2021) maar als kind sprak hij ook al snel en dus struikelde hij over de woorden. Zijn vader gaf hem een klap in zijn gezicht en zei: 'En nu langzaam en goed!'. Ging het weer mis, kreeg hij weer een klap, totdat het juist ging, maar dan zei zijn vader: 'Zie je wel dat je het wel kunt!', daarmee suggererend dat hij de boel had belazerd met zijn woordgeratel. Volgens mij gaat iedereen met zo'n vader van angst ratelen en doen alsof je mesjokke bent. Zijn vader zei o.a.: 'Jij had beter niet geboren moeten worden, jij, misbaksel, mislukkeling, mispunt, stuk verdriet!'. Bart is fysiek en mentaal mishandeld. Dat heeft hem verwoest. Al het gevoel van zelfbewustzijn en eigenwaarde werd kapotgemaakt. Toch was er voor Bart de redding van de fantasie, het toveren met woorden en het creëren op zich. De fantasie heeft hem erdoor gesleept en dat doet het nog steeds.

Bart ging in Leiden studeren en hij woonde bij de hospita Mevrouw Van der Valk. Via haar dochter Dorien kwam Bart met Herman Brood in contact, want Dorien was Herman's liefje. Bart begon alcohol en drugs te gebruiken en hij kreeg bijzondere vrienden; Anton Corbijn, die aan de Van Alkemadelaan woonde, Cesar Zuiderwijk, die bij de Prinsestraat woonde, en Robert Jan Stips. Met Herman beleefde hij de meest dolle avonturen, maar eerst ging hij in 1989 met Remco Campert en Jan Mulder in het theater debuteren. Pas in 1998 begon zijn legendarische theatertournee met Herman Brood en Jules Deelder. Dat is echt lachen, gieren, brullen van het hoogste niveau. Met wat Herman en Jules betreft de nodige amfetamine en speed. De injectiespuiten lagen altijd overal gebruiksklaar. Dat vond Bart okay, want Bart was uit zichzelf al hyperactief en raketsnel. De hartritme's werden doorbroken, de snelheidsrecords verbroken. Simon Vinkenoog had zo mee kunnen touren. Bart en Yolanda bezochten Herman en Xandra in de Lange Leidsedwarsstraat in Amsterdam. Bart's vader dreigde een typemachine naar Bart te gooien, omdat hij walgde van zijn vriendschap met Herman en Jules, die megadrugsgebruikers, wat zijn goede naam zou aantasten. Bart capituleerde niet en hij zal voor altijd de allerbeste vriend van Herman Brood blijven. Herman sprong op 11 juli 2001 van het Hilton Hotel en hij werd 54 jaar. Hoe zal het toch met zijn papegaai gaan?

Bart werd in ieder geval dé biograaf van Herman Brood en daar had hij dan ook alle inside information voor in huis. Die stoere rock 'n' roll look van Bart is overlevingscamouflage, want in wezen is hij zo gevoelig als maar kan. Lees zelf maar eens hoe liefdevol hij met zijn artistieke vriend Herman omging. Trouwens Herman ook met hem, want Herman was in wezen net zo'n fijngevoelige, rebellistische wildebras. Van 2005 tot 2008 ging Bart met Martin Bril en Ronald Giphart op theatertournee. Ondertussen vertelt hij hoe hij eens door de brievenbus van de Bezige Bij urineerde en hoe hij onder de replica van het Vrijheidsbeeld in Parijs met een wildvreemde vrouw de bosjes indook en de liefde bedreef. Martin Bril was getrouwd met Anneke en met haar kreeg hij twee dochters. Martin woonde in de derde Helmersstraat en hij had het op Zandvoort zo van Max Verstappen kunnen winnen, want hij reed als een ware snelheidsduivel. Hij was zwaar aan de drugs geweest, maar daar had Anneke hem mee geholpen. Ruwe bolster, blanke pit. Martin dronk nog wel behoorlijk veel en hij had de gewoonte om bij binnenkomst in de kleedkamer eerst in de wasbak te urineren. Ook rookte hij steevast daar waar het officieel niet mocht. Zo zijn vrijbuiters nu eenmaal.

Het sterfproces van Martin is heel ontroerend en integer beschreven. Ondertussen worden de melige heren door hun trouwste fans Eefje en Hans verlaten. Het ging bergafwaarts met Martin en hij had zo zijn favoriete plekken, die hem troost boden. Bart beschrijft het allemaal zo, dat je er als lezer bijna levensecht deel aan neemt. Martin wil graag nog één keer zijn verblijf in Frankrijk zien, maar Bart weet, dat hij dat wil, omdat hij een Winchester in de schuur heeft staan. Ronald gaat wel met Martin naar Frankrijk, maar niet naar Martin's tweede verblijf. Bart en Ronald blijven Martin trouw bezoeken en bijstaan. Ze moeten zelfs de vader van Martin tot kalmte manen en uit huis dirigeren. Op 22 april 2009 overleed Martin door slokdarmkanker en hij werd 49 jaar. Hij is niet in dat eenzame kerkhof in Friesland begraven, waar hij over mijmerde. In 2011 verscheen Bart's 'Diepere lagen, verslag van een bestraling', over de brughoektumor, die in 2010 bij hem werd geconstateerd, over de bestralingen en de effecten voor zijn gezin. Op 8 september 2015 overleed Joost Zwagerman door zelfdoding en hij werd 51 jaar. Bart schrijft: 'Niet God had zich in zijn dood vergist, maar Joost zelf.'. In 2016 overleed Bart's vader, die zwaar dement was en op een gesloten afdeling zat. Bart las zijn overlijdensadvertentie in de krant en hij is niet bij de uitvaart geweest. De as van zijn vader is over zee uitgestrooid. Zijn moeder is ook overleden en hij heeft zich op haar sterfbed moeizaam met haar verzoend. Op 19 december 2019 overleed Jules Deelder, die 75 jaar werd. Bart klopte nog even nadrukkelijk tegen zijn kist.

De familie Chabot woont in de duurdere, Haagse wijk Benoordenhout. Splinter, geboren op 3 maart 1996, is schrijver/tv-presentator/programmamaker en openlijk homoseksueel. In maart 2020 verscheen zijn openhartige boek 'Confettiregen' (een beetje flirtend met een Franca Treur-titel), waarin hij de worsteling met zijn homoseksuele aard doorgrondt. Zo dacht hij aan zelfdoding en op zijn 18-de kwam hij tijdens de Kerst uit de bewuste kast. Het omslag is van zijn vader's vriend Anton Corbijn. In november 2020 verscheen de bundel 'Roze brieven', met persoonlijke reacties van lezers. Na Gerard Reve een frisse eend in de bijt. Sebastiaan (1989) schreef de roman 'De slaap die geen uren kent' uit 2020, een stille ode voor mama Yvonne. Sebas studeerde geschiedenis in A'dam en deed een 2-jarige master Creative Writing aan de NYU in New York. Hij is afgestudeerd bij de schrijver/professor Jonathan Safran Foer (1977, Washington, D.C.), die met de schrijfster Nicole Krauss getrouwd was, met wie hij 2 kinderen kreeg, Sasha en Cy. Nicole werkte 3 jaar samen met Joseph Brodsky. Maurits (1992) is schrijver/journalist en samen met Maurits Barendrecht schreef hij 'Het Papieren Paleis' uit 2020. Storm (1998) is een masterstudent biomedical engineering en hij woont in Delft. Dat is het wel zo ongeveer tot nu toe. Rest mij enkel nog de naam van de hond van de Chabots te vertellen, wat Bril is, naar Martin Bril off course. En hun vorige hond heette Napoleon. In het boek gaat het niet zo goed met Bril Chabot, maar hij krabbelt weer op. Bart gebruikt geen alcohol, drugs, koffie en cola meer, dus is de kans dat deze ambassadeur van de beheerste gekte nog lang meegaat aanzienlijk vergroot.