L'existence précède l'essence

Het bovenstaande zou het ultieme credo kunnen zijn van de existentialisten. Namelijk, dat het bestaan voorafgaat aan de essentie. Ik ben het daar wel mee eens. Water wordt pas thee als je er thee aan toevoegt. Niks ten nadele van water natuurlijk.

Als mens moet je soms naar die essentie op zoek. Bijvoorbeeld wanneer je niet meer gelukkig bent met je werk. Of als je in een relatie zit die niet meer fijn is. Maar ook als het wat gecompliceerder ligt, en je door verschillende beperkingen niet aan het arbeidsproces kunt deelnemen, of als je slecht hecht in relaties.

Ik ken zo iemand. Iemand met een bipolaire stoornis en persoonlijkheidsproblematiek. Iemand met ontzettend veel kortdurende werkervaringen en relaties. Echt goed hechten is er niet bij. Hij is veroordeeld veel alleen door het leven te gaan. Heeft dat bijna tot een kunst verheven.

Toch is dat niet genoeg voor hem om met zijn stoornissen om te gaan. Er moet iets zijn wat hem een identiteit geeft, zoals werk. Tot voor kort werkte hij een dag in de week als publieksmedewerker in een museum. Dat verschafte hem een sociaal gewaardeerde rol en die heb je nodig voor je maatschappelijke herstel.

Maar na anderhalf jaar stopte hij ermee. Contacten met collega’s waren hem te ingewikkeld geworden. Bezorgden hem te veel spanning. Toen de eerstvolgende vrijwilligersvergadering op handen was én het werk hem niet meer zo uitdaagde als aanvankelijk, besloot hij op te zeggen. Toch was anderhalf jaar een behoorlijke periode die hij op zijn CV kon bijschrijven.

Maar dat CV zal steeds minder relevant voor hem worden, omdat hij nadenkt over iets wat hij kan doen met zijn leven, zonder dat hij daar ergens een betrekking voor hoeft te hebben. Gedichten had hij al gepubliceerd. Maar je komt er niet goed mee weg, wanneer je zegt dat je dichter bent, als iemand je vraagt wat je doet. Iedereen weet dat daar geen geld mee te verdienen is.

Geld krijgt mijn vriend trouwens in de vorm van een arbeidsongeschiktheidsuitkering en toeslagen. Soms heeft hij vrijwilligerswerk waar hij een vergoeding voor krijgt. Sporadisch doet hij mee aan onderzoeken van een marktonderzoeksbureau. Hij kan met geld omgaan, heeft niet veel nodig, dus is er geen noodzaak om meer binnen te krijgen middels werk. Geen noodzaak, maar ook geen mogelijkheid.

Met zijn uitgangspunt in het leven, is hij gedoemd zichzelf telkens opnieuw uit te vinden. Dat lukt hem steeds, maar hij heeft weinig rust. Hij kent zichzelf, en weet dat alles tijdelijk is. Sommige dingen zijn tijdelijk in tientallen jaren, sommige dingen in enkele jaren, andere dingen nog veel korter. Hij klaagt niet, maar is soms wel jaloers op mensen die jaren achtereen plezier vinden in dezelfde baan. Maar ook op mensen die relaties hebben.

Zijn belangrijkste relatie is die met hemzelf. Gelukkig kan hij het goed met zichzelf uithouden. Hij heeft de middelbare leeftijd bereikt en is wijs geworden door wat hij heeft meegemaakt. Door therapie heeft hij zichzelf goed leren kennen. Ken uzelf. Het stond zo'n 2500 jaar geleden al als inscriptie op de Tempel van Delphi. Ook in de gnosis is het de opdracht jezelf te leren kennen. Want ken je jezelf, zo blijkt daaruit, dan ken je het Al.

In feite hoeft mijn vriend dus de deur niet meer uit. Dat zeg ik, maar dat zegt Lao Tsé ook. Je kan jezelf en de wereld kennen terwijl je thuis bent. En wellicht kom je ook thuis als je jezelf leert kennen. De gnosis zegt bovendien dat zelfkennis tot verlossing leidt. Tot verlossing van de onwetendheid. Zoals Shiva Nataraj, bewustzijn vertegenwoordigend, met één voet op de dwerg Apasmara staat, die voor onwetendheid staat.

Mijn vriend is thuis en hoeft nergens meer naartoe. Mijn vriend schrijft.

schrijven

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

4.0 met 5 stemmen 73