Frederic Delius, Engels componist (2)

Na Delius' studieperiode bij Thomas Ward verblijft hij nog een tijdje in Danville, Virginia, waar hij zich met volle teugen overgeeft aan het plaatselijk muziekleven. Hij is een muzikaal onmisbare gast in de kerk en geeft wat les.

Na de mislukking met de plantage stemt Delius' vader tenslotte in met het voornemen dat zijn zoon zal gaan studeren aan het Conservatorium in Leipzig, de enige continentale Europese instelling in die tijd waar muziek gestudeerd kan worden. Frederic arriveert daar in 1886 en krijgt les van gerenommeerde musici als de beroemde Jadassohn en de niet minder beroemde Carl Reinecke. In deze tijd raakt Delius bevriend met een andere conservatoriumstudent, Edvard Grieg, een vriendschap die hem voor de rest van zijn leven sterk zal beinvloeden en hem enthousiast maakt voor Noorwegen en de Noorse muziek.

Als Delius' studie in Leipzig tot een eind is gekomen vestigt hij zich in Parijs. Hij vertoeft daar in artistieke kringen en mag Strindberg en Gaugin tot zijn vrienden rekenen. In deze Parijse jaren ontmoet hij ook Jelka Rosen, een Noorse kunstschilderes met wie hij in 1903 trouwt.

Afgezien van een verblijf in Egeland tijdens de eerste wereldoorlog leefde Frederic Delius de rest van zijn leven in het kleine Grez-sur-Loing, volkomen afgezonderd van de rest van de wereld. Hier komt hij tot het componeren van zijn werken, vrijgesteld van financiële zorgen.
Een groot interpreet en promotor van zijn werk vindt hij in de dirigent Thomas Beecham. Diens bewondering voor Delius' muziek vindt een hoogtepunt in 1929, wanneer zes concerten met muzik van Delius plaatsvinden, georganiseerd door Beecham met de bedoeling Delius in Engeland bekend te maken. Engeland wordt zijn grote zoon gewaar. Elgar brengt een bezoek aan zijn geïsoleerde collega.

Al in 1928 is Delius volkomen verlamd en blind als gevolg van een verwaarloosde syphillis.
Een Britse jonge musicus vergezelt Delius als muzikaal secretaris. Zijn naam is Eric Fenby. Hij noteert alle laatste werken van Delius na deze uit de mond van de componist gehoord te hebben. Het is een gigantisch werk
waarvoor de grote kring van Deliusliefhebbers hem nog steeds dankbaar is, alsmede de vele dirigenten die Delius op hun repertoire hebben staan. Fenby's boek "Delius as I knew him" biedt een goed inzicht in de laatste jaren.

Delius' muziek kent een lange ontwikkelingsgang. Fundamenteel is deze romantischin stijl, hoewel er een onmiskenbare invloed is van van het impressionisme in harmoniek en orkestratie. Het eerste meesterwerk wordt pas voltooid als de componist zevenentwintig jaar is. Het is de Nocturne voor orkest getiteld `Paris, the sond of a great city`, enkele jaren later gevolgd door de opera `Romeo and Juliet` en `Seadrift`, een werk voor bariton, koor en orkestop een tekst van Walt Whitman.
Deze drie werken zijn buitengewoon karakteriserend voor de uitdrukingswijze van Delius.
Chromatiek speelt in Delius` muziek een overwegende rol en een hoogst delicaat gebruik van het orketpalet. Soloblazers geven vaak een heel mooi effect.
Delius´ muziek wordt dikwijls gekenmerkt door trage tempi en soms een voorspelbaar gebrek aan metrische voortgang.
Daardoor ontstaat meer dan eens een sfeer van loomheid en verzadiging. Incidentele tussenspelen onderbreken deze sfeer vaak op extatische wijze.

Het impressionisme dat in Delius` muziek een belangrijke rol speelt is van een geheel eigen geaardheid, de tinten ervan ademen een heel specifieke Britse sfeer. Vooral de natuur speelt in het werk van Delius een grote rol en verleidt hem vaak tot mooie evocatieve expressies. Het zijn de orkestwerken `Summer Evening`, `Summernight on the river`, en `A song before sunrise`. Van grote allure zijn bovendien een aantal werken voor solisten,koorn orkest, zoals `A mass of live` en `Seadrift`.
Ook in het Engelse lied betoont Delius zich een meester.