Stille Armoede

Gisteren liep ik even naar de brievenbus, ik verwachtte een belangrijke brief en had de bezorger bij de bus zien staan, dus liep ik die paar honderd meter naar de weg. Kom ik daar en zie de beide buurmannen met elkaar in gesprek. Na een korte groet zegt de ene buurman: ‘Zeg buurman gelooft u nu ook dat het zo erg gesteld is met de stille armoe?’ ‘Om eerlijk te wezen, ja ik geloof dat wel en weet je het is er altijd al geweest.’

De beide heren, die qua leeftijd mijn zonen hadden kunnen zijn, twijfelden eraan. Natuurlijk had de een het beter dan een ander, maar dat was altijd al zo, volgens hen.
‘Geloof me jongens, wij hier op het platteland merken er niet zo veel van, maar in de grote steden is het volgens mij schering en inslag.’
Dat laatste van die grote steden, konden ze nog wel enigszins begrijpen, maar hier op het platteland was dat niet zo toch?
‘Geloof me, ook hier is ‘stille armoe’ aanwezig. Maar veel minder zichtbaar. In mijn jeugdjaren was het er al. Ik ken het verhaal van een jongeman, die in zijn jonge jaren als broodbeleg alleen kon kiezen uit chocoladepasta, hagelslag, bruine suiker of jam en stroop, het goedkoopste van het goedkoopste – geen vleesbeleg. Echt erg vond hij het ook niet, hij had toen geen vergelijkingsmateriaal. Later werd dat beter. Maar hij heeft al wel een kunstgebit.
Later toen hij een vervolgopleiding in de grote stad ging volgen en ze in de tweede klas een week naar Parijs gingen, besloot hij om niet mee te gaan. Z’n ouders hadden al veel kosten: z’n busabonnement, lesboeken en dergelijke. Voor die reis was een paspoort nodig en zakgeld om in Parijs een beetje met de rest mee te kunnen doen en de kosten van de reis zelf.
Al met een paar honderd gulden. Hij wilde dit niet aan z’n moeder vragen, die al keihard voor het geld moest werken.

Later werd hij bij de leraar geroepen die de leiding over dit project had, om uit te leggen waarom hij niet mee wilde. En kreeg daarop het voorstel dat de school (de andere leerlingen) de reiskosten wel zou betalen. Natuurlijk weigerde hij – z’n eer te na, en trouwens wat had hij daar, met een bende ongeregeld, te zoeken in Parijs.
Een duidelijke vorm van stille armoede?
Veel ouderen zullen zeggen maar dat is toch geen echte armoe? Nee, in mijn ogen misschien ook niet, maar toch is het misschien wel zo dat armoede evalueert en devalueert. Ik bedoel de armoede wordt in veel gevallen naar een hoger niveau getild.
Ik las dat iemand moest kiezen tussen 'welk kind wel naar een sportvereniging kon' omdat het te duur werd om alle kinderen te laten sporten.
Die jongen is ook nooit naar een voetbalvereniging geweest. Veel te duur: contributie, voetbalschoenen, tenue enz. en ook meerdere broers – dat ging dus niet. En de familie leefde al redelijk sober en geïsoleerd, dus hij vond het misschien ook wel te spannend om aan zoiets mee te doen en had er vrede mee.
Geen goed iets voor een goede sociale ontwikkeling wat hem later altijd parten heeft gespeeld. Ja, hij mocht wel naar de catechisatie, maar daar voelde hij niets voor en kon er mee wegkomen omdat het de langste schooldag was en er ‘s avonds huiswerk gemaakt moest worden en hij echt niet op die koppelclub zat te wachten.
Zijn ouders en grootouders hebben echte armoede gekend, waarbij boven geschetste niets voorstelt.
Maar dat was toen iets redelijk normaals.

Tegenwoordig als men een bepaald merk peperdure gympen niet kan aanschaffen, is er al sprake van stille armoe en ligt zo iemand buiten de groep. En sommigen plegen er soms zelfs een misdrijf voor om toch aan die vereiste schoenen te komen.
Een evaluatie en devaluatie van armoede?
Tevens is het tegenwoordig zo dat men je met naam en toenaam op Instagram of Facebook zet. Iets wat voorheen stil zou heten en blijven, is dit niet meer. Het zogenaamde ‘namen en shamen’.

‘Geloof me die jongeman is ondanks dat de situatie niet ideaal was, er niet echt slechter van geworden.’
Heeft hier misschien een belangrijke levensles mee geleerd. De les dat je van een dubbeltje heel moeilijk een kwartje wordt, maar als je je best doet, je toch heel wat kunt bereiken.’
‘O ja? Je spreekt hem nog wel eens?’
‘Nou, laat me je dit vertellen, die jongen was ik zelf en ik vind dat ik toch, zij het met hangen en wurgen, nog redelijk goed terecht ben gekomen.’

Beiden knikten met enige instemming.

armoede stille

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

4.0 met 2 stemmen 92