De mysterieuze onderwijzeres van Britsum

Het is verder niet echt van belang voor de strekking van dit trieste verhaal, maar voor diepdenkers en mystici kan het wel van enige betekenis zijn. De domineesdochter, onderwijzeres en feministe Maria Wilhelmina Hendrika Rutgers-Hoitsema is in het Friese Britsum geboren en zij was de vrouw van de progressieve arts, predikant, neomalthusianist en anarchist Johannes Rutgers, naar wie de Rutgers Stichting is vernoemd. De domineeszoon Johannes is in het Friese Hallum geboren en hij was bevriend met Ferdinand Domela Nieuwenhuis. In het hedendaagse Britsum woont de onderwijzeres Jetske Engelen in het huis op de Greate Buorren 19. Zij geeft les aan het Integraal Kindcentrum De Swirrel op de Greate Buorren 32 in Britsum. Zij is voor velen de meest geliefde juf van deze basisschool, zowel voor de leerlingen als voor de ouders en collega's. Wanneer zij zondags naar de gereformeerde, 13de-eeuwse Johanneskerk op de Greate Buorren 1 gaat, wordt zij meestal vol bewondering door velen aangestaard. Haar zondagse jurken zijn vaak zo mooi, dat men er graag meer dan een glimp van wil opvangen. In combinatie met haar natuurlijke schoonheid is dat iedere keer weer een lust voor het oog. In het veelal braaf-gereformeerde Britsum ziet men het graag dat een alom gerespecteerde vrouw als Jetske een trouw lid van de gereformeerde kerk is. Dat maakt haar een extra gewaardeerde dorpsgenote. Bovendien is zij al jarenlang een zeer populaire actrice van de Toanielselskip Vriendenkring in Jelsum. De hoofdmeester van De Swirrel Hessel Roodbaard is ook lid van deze toneelvereniging en hij woont op De Wier 1 in Koarnjum. Toen Hessel en Jetske een tijdje verkering met elkaar hadden, althans volgens de bewoners van Britsum en Koarnjum, toen hoopten velen dat zij met elkaar in het huwelijk zouden treden, omdat men hen zo goed bij elkaar vindt passen en zij beiden een voorbeeldig leven leiden. Nadat zij niet meer samen werden gesignaleerd, is die hoop langzaam naar de achtergrond verdwenen, maar sommigen blijven steevast voor hen bidden, opdat de God van de gereformeerden hen maar spoedig zal samenvoegen. Zelfs in het digitale tijdperk beleven die dorpelingen daar verder niks, moet je weten.

Het zint de geniale dorpsgek Tidde Molkenboer allemaal maar niks dat die volgens hem hoogst tuttige juf Jetske zo de hemel wordt in geprezen. Als een ware privé-detective gaat hij op onderzoek uit en probeert hij smetvlekken in het imago van juf Jetske te ontdekken, ook omdat hij zoals de meeste los fladderende kerels van Britsum nogal verkikkerd op haar is. Hij zou die mooie rondingen van Jetske maar wat graag willen zien en voelen. Het gedroom over haar is hij wel een beetje zat. Laat er nu maar eens daadwerkelijke actie gebeuren. Desondanks probeert hij zijn taak als onderzoeker zo objectief mogelijk te vervullen. 's Nachts fietst hij nog vaak even langs Jetske's huis om te zien of hij verdachte zaken ziet. Meestal is het pikkedonker in haar huis, maar nu heeft hij beet en ziet hij hoe zij bij de voordeur afscheid neemt van een mysterieuze man. Zij kussen elkaar langdurig op de mond en dat bevreemdt Tidde al helemaal. Gelukkig is de geheime minnaar op de fiets en kan Tidde hem moeiteloos volgen. Omdat hij naar Koarnjum fietst, denkt Tidde dat het waarschijnlijk meester Hessel is, maar wanneer de nachtelijke minnaar in de Martenastate verdwijnt, weet hij wel beter. Het blijkt om baron Lambertus Hardorff te gaan, een notoire rokkenjager, die naar eigen zeggen in contact staat met de geest van Margaretha Zelle. Daar is Margaretha het zelf overigens helemaal niet mee eens. Hij schijnt een haarlok van Margaretha onder zijn kussen te bewaren. In een deftig, zilveren doosje uiteraard. Tidde weet even genoeg en hij fietst haastig naar Britsum terug. Wanneer hij weer langs Jetske fietst, ziet hij tot zijn grote verbazing hoe zij opnieuw afscheid neemt van een vreemde man. En ook deze man kust zij hartstochtelijk. Met zijn nachtkijker ziet Tidde hoe deze gezette kerel nog even flink in de dikke tetters van Jetske knijpt. 'Een soort bonus nadat hij natuurlijk flink betaald heeft!', denkt Tidde afkeurend en jaloers. Ook deze nachtbraker is op zijn fiets en Tidde volgt hem op gepaste afstand. 'Allemachtig zeg, wie had dat gedacht van juf Jetske? Ze blijkt gewoon 's nachts een chique hoer te zijn!', denkt Tidde. Hij is grotendeels in een feestelijke stemming, omdat hij haar grote geheim ontdekt heeft. De gezette man fietst nog behoorlijk hard en de tocht gaat naar de Dekemastate aan de Dekemawei 5 in Jelsum. 'Hé? Dat is toch een museum? Hoe bestaat dit? Bestaat die man wel echt?', denkt Tibbe verward. 'Ik ben graaf Frans van Donia, scheer je weg hier, nare achtervolger!', klinkt er opeens. Tibbe wrijft eens flink in zijn ogen, maar de man is met zijn fiets naar binnen geglipt. 'Ik zag toch echt dat Jetske hem kuste!', denkt hij op de terugweg, 'maar misschien moet ik eens wat minder hasj gaan roken!'. Hij gaat niet meer langs het huis van Jetske en hij duikt meteen in zijn brits.

De volgende dag drinkt Tidde eerst sloten aan koffie om wakker te worden en om na te gaan of zijn nachtelijke avonturen wel werkelijk hebben plaatsgevonden. Hij duikt in het verleden van Jetske en via een telefoongesprek met een oude vriendin van haar krijgt hij de informatie, die hij al vermoedde. Taetske Schaaf zat samen met Jetske op de christelijke lerarenopleiding van de Driestar Hogeschool in Gouda en zij weet hem te vertellen, dat het al tijdens die opleiding mis met Jetske ging. Haar studie verloederde en zij gleed steeds verder af. Via een louche pooier kwam zij in de prostitutie terecht en verdiende zij bakken met geld. Dit gaf haar vreemd genoeg de push om haar studie weer op te pakken, waardoor zij cum laude wist te slagen. Met haar diploma op zak vertrok zij naar Leeuwarden, waar zij opnieuw de prostitutie is ingedoken. Daarna heeft Jetske het contact met Taetske verbroken. 'Aha!', denkt Tidde, 'Jetske heeft dus contacten met de prostitutiewereld van Leeuwarden, maar dat verklaart een heleboel!'. Zodra het weer nacht is, gaat Tidde weer bij Jetske posten. Zijn klomp breekt in duizend stukjes, wanneer hij ineens meester Hessel bij de voordeur van Jetske ziet aanbellen. Na veel aarzeling laat Jetske hem toch binnen. Tidde sluipt door de tuin en hij loert door een raam van de woonkamer. Hij ziet dat ze hevig ruzie maken. Hij luistert tegen het raam en Hessel schreeuwt: 'Jij, vuile hoer, ik weet alles van jou, hoe durf jij jezelf nog op school en in de kerk te vertonen! Hoe bestaat het dat ik mijzelf door jou heb laten verleiden en misleiden!'. 'Zeg, een beetje meer respect graag, ja?', antwoordt Jetske woedend. 'Jij bent een helleveeg, die voor eeuwig in de hel zal branden!', krijst Hessel en hij pakt een pistool uit zijn binnenzak. Zodra Jetske dit ziet, weet zij met één karatetrap het pistool uit zijn trillende hand te trappen. Zij duikt naar het gevallen pistool en daarna volgt er een luid schot. Tidde durft even niet meer te kijken en hij zit verstijft voor zich uit te staren. 'Pure zelfverdediging!', denkt hij. Wanneer hij even later wel weer durft te kijken, ziet hij hoe Jetske het lichaam van meester Hessel naar de achtertuin sleept. Daarna ziet hij haar ineens heel snel wegfietsen. Hij springt op zijn eigen fietst en hij volgt haar.

In Leeuwarden smijt Jetske haar fiets in een gracht en beent zij driftig verder. Tidde volgt haar nog steeds op zijn fiets. Hij begrijpt dat ze helemaal in de war moet zijn. 'Misschien kan ik maar beter de politie bellen!', denkt hij, 'want ze is inmiddels wel een moordenares op de vlucht!'. Jetske belt bij een uitgeleefd herenhuis aan, wat als bordeel dienst doet. De madam Annewietske Dames doet open en zij blijkt Jetske duidelijk te kennen. Er gaan wat lelijke woorden heen en weer, waarna Jetske een stapel papiergeld aan Annewietske overhandigd. Na een brede glimlach van Annewietske wordt de sfeer meteen ontspannen, maar Jetske vervolgt meteen haar weg. Tidde stalt zijn fiets ergens en hij blijft haar achtervolgen. Ergens in de Prinsentuin raakt hij haar kwijt en raakt hij ook meteen in paniek. Tot zijn ontsteltenis ziet hij, dat er zo midden in de nacht wel erg veel schaars geklede dames in de Prinsentuin rondlopen. 'Verrek zeg, dit is natuurlijk gewoon een tippelzone!', denkt hij onthutst. De aan de heroïne verslaafde prostituee Mette Alberda ziet Tidde lopen en zij vraagt: 'Hé, mooie kerel, zin in een lekkere wip?'. 'Later misschien!', zegt Tidde, om haar niet voor het hoofd te stoten, 'maar heb je toevallig Jetske voorbij zien komen?'. 'Ik ken geen Jetske, maar als je het liever met haar doet, rot dan maar gauw een eind op!', reageert zij hartstikke venijnig. Tidde wandelt meteen stevig door en op een onverlicht stuk wandelpad botst er ineens iemand tegen hem aan. 'O, pardon, meneer, ik had u echt niet gezien!', zegt een gehaaste kerel in een lange jas en met een hoge hoed. 'O God, dat was die baron Lambertus Hardorff, die is hier natuurlijk niet weg te slaan!', denkt Tidde, 'maar waarom doet hij alsof de duivel hem op de hielen zit?'. Wat Tidde nu nog niet weet, is het wrange feit, dat baron Hardorff in heroïne dealt en dat Jetske één van zijn klanten is. Het begint al licht te worden, wanneer de in slaap gevallen Tidde een enorme krijs hoort. Even later ziet hij de nog steeds krijsende prostituee Geertruyd Engelstede, die met een bevende rechterhand naar de Muziekkoepel in de Prinsentuin wijst. 'Da-daar li-ligt zij, mij-mijn lie-lieve vriendin Jetske!', stamelt Geertruyd. Tidde vliegt meteen naar de Muziekkoepel en daar ligt inderdaad het ontzielde lichaam van Jetske. Er steekt nog een heroïnespuit in haar arm. 'O mijn God, ze heeft een bewuste overdosis genomen!', denkt Tidde en hij neemt haar liefdevol in zijn armen. 'Wanneer ik niet in slaap was gevallen, dan had ik jou kunnen redden!', zegt hij tegen haar. Hij verwijt het zich enorm veel en plotsklaps ziet hij die wegvluchtende baron Hardorff weer voor zich. 'Lieve Jetske, ik beloof je dat hij er niet mee wegkomt!', zegt hij nog, terwijl hij ziet hoe er enkele politie-agenten komen aanrennen.

Schrijver: Sir Joanan Rutgers
31 mei 2023

Geplaatst in de categorie: misdaad