Inloggen
voeg je verhaal toe

Verhalen

Slauerhoff ontmaskerd

Jan-Jacob Slauerhoff (1898 - 1936) heeft een veelbewogen leven geleid, waarin het schrijven van poëzie en proza centraal stond.
Hij is geboren in Leeuwarden. Zijn ouders waren streng en godsdienstig (protestants), mensen bij wie hij weinig tot geen grond onder de voeten kreeg.
Jan was een fragiel kind, dat vaak geteisterd werd door psycho-somatische aandoeningen. Hij was de eerstgeborene na de dood van een vroeggestorven broertje. Door dit voorval kan er vaak een narcistisch-bezettende moeder ontstaan, een moeder die het kind voor zichzelf opeist en die daarmee de behoeften van Jan onderdrukt, verstikt.
De kwetsbare Jan werd inderdaad het slachtoffer van zijn wrede moeder, er ontstond een incestueuze verstrengeling, die zijn hele leven van kracht bleef.
Zijn vader was een afwezige en norse man, die niet te bereiken viel, wat de tragiek vergrootte.

Wat te denken van dit veelzeggende couplet:
'Wie weet hoeveel tederheden je in jezelf hebt verstikt - De Friesche aard is benepen en uit zich niet groot, weegt en wikt.'

De jonge Jan was schuchter en tenger, bijna een vrouwtje, en met veel vrouwen kon hij zeer goed overweg.
Er is een sterke vergelijking zichtbaar tussen Slauerhoff en Rimbaud: beiden waren ze uiterst rebelse eenzaten, verdoemden, beiden konden ze niet loskomen van de geestelijke navelstreng tussen met hun moeder.

Over Rimbaud schrijft professor Verbeek in zijn pathografie over hem:
'Het gemis aan moederlijke liefde is van grote betekenis geweest voor de ontwikkeling van Rimbaud, als men daarbij een open oog heeft voor de grote behoefte die hij daaraan heeft gehad.'

Is zo'n uitspraak in tegenspraak met het voorgaande? Nee, want feitelijk was er nu eenmaal geen echte liefde voor Arthur, noch voor Jan.
Verbeek noemt Arthurs moeder verder nog 'de schizoïde, zeer weinig hartelijke en kille moeder'.
Jan haatte zijn ouders, maar hij heeft het als kind moeten inslikken.
Er ontstaat al zeer vroeg het vluchtgedrag bij hem, in boeken over verre landen en grote avonturen. In Amsterdam studeerde hij medicijnen om later als scheepsarts zijn dromen te verwezenlijken. China boeide hem in het bijzonder, hij kleedde zich graag in een kimono, wat een versierde jurk is. Hij gebruikte hasj en opium, om zijn ware aard te verdringen.

Hij had genoeg vriendinnen, maar hij kon het bij niemand lang uithouden, al was dit vooral ook wederzijds.

Waar ik heen wil? Veel homoseksuele mannen kunnen heel goed met vrouwen opschieten en dit kan een reden zijn om aan te nemen dat Jan een verborgen homofiel was, al is dit geen overtuigende reden.
Toch wil ik hierbij bewijzen dat hij inderdaad homoseksueel was.
Hij was een rusteloos mens, gauw uit het lood geslagen en emotioneel zeer wankel.

We zullen ons even buigen over een tweede couplet:
'Zuster, zie, wij zijn te zeer gelijkend; nooit zullen wij zalig zijn: een paar - Hoe 't geluk, vermeerdring te bereiken, altijd zelf ontmoetend in elkaar.'
[uit 'De vriendinnen']

Dit gedicht handelt over een lesbisch paar, waaruit blijkt dat Jan de homo-seksualiteit zag als een fatalistisch in elkaar op gaan, omdat er geen verschil bestond tussen beide geliefden, volgens Jan.
Dit wijst weer op zijn desastreuze moederbinding, waarin hij helemaal gelijk moest worden aan de behoeften van zijn moeder.
Zijn homo-beeld is dus vervalst, vertroebeld, verminkt, vermorzeld.

Hoe kan zo'n man nog behoorlijk leven, vraag je je misschien af, wel, dit kon hij niet. Het schrijven werd meer en meer zijn toevluchtsoord, waar hij niet meer buiten kon, waar hij tenslotte in verdwaalde.

Enkele jaren was hij getrouwd met Darja Collin, een mooie danseres, maar dit huwelijk sloeg ook op de klippen. Hun kindje bleek doodgeboren, net als eens het broertje van Jan, de cirkel was rond, de dood snoerde hem in, zijn ware leven was reeds lang geleden vernietigd.

Hij kon de mannen slechts beminnen via zijn schrijfwerk, een hoofse liefde dus, maar ten koste van het levensgeluk, het lichamelijke. Is het niet vreselijk triest voor iemand die zich vrij waande? Ik weet het niet, immers, hij heeft ook ongekende vreugde beleefd in het zoals hij zegt 'heilloos gilde der Poètes Maudits'.

Hij heeft zijn vrouwelijkheid in woorden kunnen stoppen, in plaats van in het ware leven, de harde realiteit, want dat is het ook, hoe mooi wij het (uit) leven ook afschilderen. Jan heeft zijn mooiste kanten voor de eeuwigheid bewaard, bedenk dat wel, al zijn gedichten en boeken nog zo mooi, in wezen zijn wij als lezer daarvan gedoemd tot zijn surrogaat-moederschap.
Het is aan ons of wij hem echte liefde schenken en of wij hem kunnen laten zijn wie hij werkelijk is, in de kern een tedere homofiel, althans dat is mijn mening.

'Gedoemd om droevig te leven wordt ieder die teveel liefheeft;
Nog nooit hield mijn hart het tegen, de liefde die groot verdriet geeft.' [uit 'Vida Triste']

... Enkele jaren was hij getrouwd met Darja Collin, een mooie danseres ...

Schrijver: Joanan Rutgers, 7 augustus 2009


Geplaatst in de categorie: mannen

1.9 met 11 stemmen 587



Er zijn 2 reacties op deze inzending:

Naam:
Peter Vermaat
Datum:
13 september 2009
Beste Joanan,

Zo kom ik je na jaren toch weer op het spoor. Veel van je bijdragen hier gelezen en genoten, met name wanneer je je kwaad maakte of je bewondering niet helpen kon.
Wel veel proza voor de dichter-pur-sang die ik altijd in je heb gemeend te kennen.

In deze tekst over Slauerhoff schiet je naar mijn overtuiging een flinke bok. Slauerhoff was een vagant, een poete maudit en daaruit is zijn eengaand leven voldoende verklaarbaar. Daarbij ben ik er eveneens van overtuigd dat een verborgen homo geen relatie zou aangaan met een lichamelijk-zinnelijk mens (want immers danseres) als Darja Collin. Neem als voorbeeld Couperus, die zich in een huwelijk met zijn nicht verborg. En vergelijk ook de werken van Couperus met die van Slauerhoff.

Mocht jij gevonden willen worden, dan weet je mij nu in ieder geval te vinden.

Groet!
Naam:
willem
Datum:
23 augustus 2009
Joanan Rutgers, met enige verbazing uw bovenstaand lemma gelezen. Komt nogal heftig op mij over. Misschien zou het vermelden van de bronnen van uw wetenschap wat twijfel kunnen wegnemen die nu ook ontstaat over uw 57 andere artikelen op deze site. Die heb ik overigens niet gelezen maar ik twijfel wel.
Wat Slauerhoff betreft kunt u een degelijke en uiterst beknopte biografie vinden op de volgende URL:
www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/BWN/lemmata/bwn2/slauerhoff
Kijk daar dan ook even onderaan de pagina waar de geraadpleegde bronnen staan.
Dank voor uw aandacht!

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)