Ondergesneeuwde grootmeester

(voor Hendrick Janszoon Terbrugghen (1588 - 1629))

Je bent geboren in het roerige Den Haag, waar je vader Jan Egbertszoon Terbrugghen als deurwaarder al drie jaar in dienst was voor de Staten van Holland en je moeder Feysgen Dirx zorgde dat het eten op tijd klaar was, de was gedaan en het huis gekuist. Twee jaar later verhuisde je naar het overwegend roomse Utrecht, waar jullie als protestanten een beetje uit de toon vielen, maar je ouders waren niet zo streng in de calvinistische leer, wat al gauw verbroederde. Je ging naar een buurtschooltje voor het basisonderwijs en na schooltijd hing je wat rond bij de Oudegracht, waar altijd druk verkeer was, winkels bevoorraad werden door schepen en genoeg kattekwaad te bedenken viel. Omdat je goed kon tekenen liet je vader je op je dertiende naar de geschiedenisschilder Abraham Bloemaert gaan, een trage, uiterst secure man van middelbare leeftijd, die je met liefde de basistechnieken van de schilderkunst bijbracht, wat hij als een eer beschouwde. Zijn verhalen over zijn Parijse tijd boeiden je enorm en je keek nog meer tegen hem op, dan tegen je eigen vader. Je deed daarom ook je uiterste best, omdat je net zo goed als hem wilde worden en ook wat van de wereld wilde zien. Hij gaf je wel de raad om niet te overhaasten, want daarmee zou je essentiële onderdelen over het hoofd kunnen zien, een kunstschilder ben je weliswaar van nature, maar daarom kun je het broodnodige rijpingsproces nog niet overslaan, daarbij, de beste wijn heeft vaak het langste gerijpt. Op je negentiende vervulde je je dienstplicht en maakte je kennis met het ruwe soldatenleven, wat andere koek was, fysiek afzien en zwijgzaam gehoorzamen, het kwam je de keel uit, behalve dan de zuippartijen in de kroegen, terwijl beschonken jongedames hun borsten toonden en ook jou in de donkere stegen als een dolle stier tekeer lieten gaan. Gehard door het leger en gesterkt door de amoureuze avonturen wilde je je dromen waarmaken en daarom vertrok je naar Italië, wat destijds in de mode was en je vader gaf je een beginkapitaal mee. Eenmaal in Rome bewonderde je vooral de populaire Michelangelo Merisi da Caravaggio, die zijn leven lang een zelfdestructieve wildebras was en die als notoire vechtjas in 1906 een Romein vermoordde met zijn zwaard, een geschil om een vrouw, waarna hij direct naar Malta vluchtte, waar hij ook problemen kreeg, omdat hij een ridder verrot schold, in het gevang werd gegooid, ontsnapte en naar Sicilië vluchtte, waar hij stierf door loodvergiftiging, hoogstwaarschijnlijk ook de oorzaak van zijn gewelddadig gedrag. Zijn stijl had grote invloed op jou, maar ook de stijlen van Gentileschi, Manfredi, Carracci, Reni en Domenichino. Op je zesentwintigste ontmoette je op je terugreis in Milaan je collega-vriend Thijman van Galen en met hem reisde je terug naar Utrecht, waar je in de Korte Lauwerstraat ging wonen en werken, 's avonds uit je bol gaande in de binnenstadse cafés. In het dranklokaal van je oudere broer, de herbergier Jan Janszoon Terbrugghen, ontmoette je de stiefdochter van je broer, Jacomijna Verbeeck, die je hart als een ratel tekeer deed gaan en je niet enkel van de bier deed blozen. Je was inmiddels lid van het Sint-Lucasgilde en je behoorde tot de Utrechtse Caravaggisten, dus stelde je al behoorlijk wat voor en na wat gebabbel en gefriemel belandde je met haar in je groezige bed, waarna man en vrouw één werden en de verstoting uit het paradijs werd hersteld. Jacomijna kende subtiele manieren om de sterretjes in je ogen te laten blinken, terwijl het zien van haar naakte lichaam op zich al hoogst genotvol was, want haar opgezwollen welvingen smeekten om zinnelijke bevrediging, haar erotische geladenheid overspoelde je hunkerende ziel. Op je achtentwintigste trouwde je met Jacomijna en ze verhuisde van haar ouderlijke huis naar jouw woonhuis annex atelier. Jullie kregen samen acht kinderen, wat ook betekende dat je serieus moest verdienen aan je schilderkunst, maar dat lukte je uitstekend, je eerste werk 'Aanbidding der koningen' sprak de roomse kopers bijzonder aan en twee jaar later voltooide je 'De vrouw met de aap', een schaterlachende vrouw met een druiven smikkelende aap en haar borsten zo goed als bloot, fantastische combinatie en uitvoering! Je werd beïnvloed door Gerard van Honthorst en Dirck van Baburen, die eveneens dol waren op liederlijke, blote blijdschap. Op je achtendertigste verhuisde je naar een groot huis aan de Snippenvlucht, deel van de Oudegracht, tussen de Stadhuisbrug en de Bakkerbrug, vlakbij de herberg van je broer, waar ook nu nog dranklokalen gevestigd zijn. Hier kreeg je bezoek van niemand minder dan de Antwerpse Rubens, die je de hemel inprees en je dé Hollandse schilder noemde, hij at als een beer en dronk als een olifant en hij vond je vrouw nogal schriel, in Vlaanderen waren ze vetter, zei hij, allez hé, dat geeft meer goesting! Je schilderde 'Het duo', een olijke luitspeler met een struise zangeres, die met haar rijzende bollen in haar lage decolleté de show steelt, later schilderde je hen in een stadium verder, waarop ze één zichtbaar ontblote borst toont en de rok omhoog geschoven heeft, nippend van de rode wijn is de paringsdans in volle glorie. Huygens roemde je en Vermeer aapte de lichteffecten van je na, wellicht ook Rembrandt, want die was als koppige bok nooit zelf naar Italië gereisd. Je schilderde nog een meisje met wel hele grote bloemkolen en op 'Ongelijk paar' zien we een stokoude man aanpappen met een van boven naakte jongevrouw met ietwat leeggelopen borsten, maar zeker te lekker voor de gerimpelde schavuit. Je vriend Van Baburen stierf, wat je vreselijk aangreep. Je had nog energie voor jaren, maar op je eenenveertigste werd je genadeloos getroffen door de pest en hebben ze je begraven in de Buurkerk, terwijl ook Bloemaert, je oudste meester, en Van Honthorst hun tranen vrijelijk lieten lopen, naast natuurlijk je diepbedroefde Jacomijna en jullie acht arme kinderen, die nog maar nauwelijks beseften wie hun vader was geweest.

Hendrick Janszoon Te Ondergesneeuwde groo

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

3.0 met 3 stemmen 68