Het leven uitbundig gevierd
(voor Peder Severin Kroger (1851 - 1909))
Je bent geboren in Stavanger, maar je moeder Ellen Cecilie Gjesdal kon niet echt voor je zorgen, of ze was te arm of haar geestesgesteldheid was niet in topvorm, maar hoe dan ook, je kwam bij je tante Bertha terecht en je oom, de zoöloog Henrik Nikolai Kroger, een sombere kerel met een stoffige baard, die achttien jaar ouder was dan Bertha. Zijn broer was componist. Je had als kind al tekenaanleg en op je negende ging je naar een technische school. Op je veertiende bezocht je de Koninklijke Deense Kunstacademie, waar je schilderlessen van de realistische portretschilder Frederik Vermehren kreeg. Op je negentiende was je cum laude geslaagd en een jaar later had je al je eerste expositie in het Charlottenborg Paleis. Je moeder was zo trots als een pauw met uitgestoken verentooi en ze schaamde zich nog altijd, maar dat dronk je samen met haar weg. Natuurlijk was je stijl nog niet helemaal uitgekristalliseerd en er verdwenen talloze mislukkingen in de vuilcontainer of je kreeg keer op keer lik op stuk of ze hielden je voor de gek, terwijl ze je achter hun rug om uitlachten. Je verviel soms van de hoogste extase naar de diepste, zwartgallige ellende, waardoor je 's nachts onrustig van kroeg naar kroeg zwierf. Omdat je moeilijk kon communiceren, zeker met vrouwen, die onweerstaanbaar waren, maar zodra ze spraken, haakte je verschrikt af. Hun psyche was je te gecompliceerd en je tobde al genoeg met jezelf, waardoor je in die dagen geregeld een publieke vrouw bezocht om toch nog iets van nabijheid te ervaren. Door je geestelijke handicaps ervoer je dit als de normaalste zaak van de wereld en je zag het andere mannen ook doen, met evenveel onbeschaamde daadkracht. De kunstverzamelaar Heinrich Hirschsprung had grote belangstelling voor jouw schilderwerken en hij werd je grootste koper en meer, je gulle mecenas, want hij bekostigde graag je noodzakelijke reizen. Spanje, Italië, Frankrijk. In Parijs nam je privé-lessen van Léon Bonnat, die eveneens les gaf aaan Munch, Sargent, Toulouse-Lautrec, Braque en Caillebotte. Je bevond je in subliem gezelschap en je bestudeerde daarbij de gelauwerde impressionisten, die je in hoge mate beïnvloed hebben. Later in Kopenhagen werd je een gewenste portretschilder en van je verdiensten huurde je een woning in het vissersdorp Skagen, bovenin Denemarken. Je voegde je bij de kunstenaarskolonie, die daar ontstaan was. Zo was daar Holger Drachmann, vooreerst dichter en een echte vrouwenverslinder, Georg Brandes, een naturalistische schrijver, en Henrik Pontoppidan, die ooit de Nobelprijs voor de Literatuur won. Niet te vergeten het excentrieke schildersechtpaar Michael en Anna Ancher, bijzonder lieve schepselen, voor wie kunst de werkelijkheid was.
Maria Martha Mathilde Triepcke is geboren in 1867 te Frederiksberg en je had haar al eens tijdens één van je exposities in Kopenhagen ontmoet. Ze was zestien jaar jonger dan jij en een vrouw om voor te strijden, zo mooi, maar je vond jezelf toen al een oude bok met rare streken. Maria ging naar Parijs en daar studeerde ze aan een kunstacademie, samen met, jawel, Anna Ancher. Ze werden levenslange lievelingsvriendinnen. Jij ging ondertussen nietsvermoedend naar een café in Parijs, waar veel Noorse kunstschilders kwamen en daar ontmoette je Maria weer. Ze was inmiddels eenentwintig en haar verwarmende schoonheid maakte dat je hart motorgeluiden van een Porche produceerde. Je wilde het liefste direct op haar springen, maar daar zaten nog enkele stappen voor, tot je grote frustratie. Jullie deelden elkanders grootste passie, want Marie was kunstschilderes en een jaar later trouwden jullie in Augsburg, waar haar ouders woonden. Samen met je kersverse echtgenote ging je 's zomers naar Skagen en zat je 's winters in Kopenhagen. In Skagen schilderde je de werkzaamheden van de vissers, de ijzergieterij, het vissen kaken, strandfeesten en kroegtaferelen. Je maakte 'Hip hip hurra!', een kunstenaarsfeest met een algemene champagnetoast, waar de blijdschap vanaf straalt. Marie was verfijnd en lekker ondeugend en je maakte een sprankelend portret van haar, helder en open, lief en dartel. Of zij in een lange jurk bij de vloedlijn, met jullie bruine hond. Of in Ravello, waar ze heerlijk dromend voor zich uitstaarde. Zij schilderde minder en ze genoot meer van interieurinrichtingen. Op je vierenveertigste werd jullie dochter Vibeke geboren. Je schilderde de familie Hirschsprung, Heinrich was trouwens de oom van Maria, wat de band nog meer verstevigde. Je correspondeerde met zijn vrouw Pauline, die een moedertype voor je was, die duistere hiaten wist te vullen. Rond je vijftigste werd je manische depressiviteit zeer ernstig en je moest daarom vaak worden opgenomen in een ziekenhuis, ook omdat de opspelende syfilis je geest verziekte. Daarbij gingen je ogen zienderogen achteruit, al bleef je kranig schilderen zolang je kon. Je instabiele geestesgesteldheid zette je huwelijksleven onder vuur en je depressies vergalden het plezier van de eens zo onbezorgde, altijd vrolijke en positieve Maria. Maria zocht rust in Taormina, waar ze de Zweedse componist Hugo Alfven tegen het lijf liep, ze kregen een heftige romance en toen ze zwanger bleek van hun dochter Margita, stemde je mokkend in met een scheiding. Je gezichtsvermogen viel weg, maar de blijdschap was niet uit je leven, want je kon nog jaren voort met het verwerken van al die mooie herinneringen. Je snapte heel goed dat het leven met jou ondragelijk was geworden, vooral omdat je meer down was dan up, de syfilis vrat aan je zenuwgestel, de depressie en het zwart voor je ogen kluisterden je leefvermogens, maar toch had je de helderheid van geest om tijdens je laatste seconden luidop te lachen, diep vanuit je dikke wijnbuik, waardoor de zusters van de schrik en verbazing elkaar omhelsden.
Geplaatst in de categorie: literatuur
Peder Severin Kroyer
5.062
Geef je reactie op deze inzending: