Meester van droombeelden
(voor Paul Delvaux (1897 - 1994)
Je bent geboren in Antheit. Je vader was een burgerlijke advocaat in Brussel en je beschuttende moeder Laure Jamotte zorgde voor properheid en stevige maaltijden. Op je zevende werd je broertje André geboren, die later net als zijn vader advocaat werd. Je ging naar de lagere school in Sint-Gilles, waar je muzieklessen kreeg van schone jongedames en waar je gefascineerd werd door de skeletten achter glas, je pianospel, de voor een deel zichtbare borsten van je lerares en die macabere skeletten waren een rare combinatie, die later in je schilderijen terugkeerde. Je ging wel eens logeren bij je vals stralende tantes, die je naakt lieten poseren als een meisje en terwijl ze je schilderden, giechelden ze om onverstaanbare opmerkingen. In wezen vernederden en misbruikten ze jou, maar dat had jij destijds nog niet door, al ervoer je wel gekmakende verwarringen. In je schilderij 'De visite' loopt een naakt jongetje bij een naakte, volrijpe vrouw naar binnen, die met haar borsten zit te spelen, terwijl op het blauwe plafond engelen musiceren. Ben je seksueel misbruikt door één van die ondeugende tantes of ving je louter hun lustgevoelens op?
Je droomde weg in de avontuurlijke verhalen van Jules Verne en op het atheneum las je Homerus en je begon mythologische taferelen te tekenen. Je kreeg verkering met de fijnbesnaarde Anne-Marie de Martelaere, maar met name je moeder vond de vrijzinnige, dun geklede deerne niet bij jou passen en dus kwam er na lang aandringen de navrante breuk, die je een groot deel van je leven achtervolgde. Je moeder wilde niet dat juist zij, in haar ogen een ordinaire del, jou lichtvoetig zou ontmaagden en meesleuren tot haar erotische onbezonnenheid. Tijdens een vakantie stimuleerde de oude, impressionistische kunstschilder Frans Courtens jou om ook kunstschilder te worden. Dat was geheel tegen de zin van je ouders in, dus ging je om hen architectuur studeren aan de Brusselse Academie, maar daarnaast nam je schilderlessen van Constant Montald, die de schouwburgmuren in Gent had geschilderd, en Jean Delville, een symbolist en occultist. Je werkte in het Zoniënwoud nabij Bosvoorde en op je zevenentwintigste hield je je eerste expositie, met vooral landschappen, beïnvloed door de landschapsschilders Gustave de Smet en Constant Permeke. Op je vijfendertigste kwam er een ommekeer in je schilderwerk, na het zien van de schilderijen van Giorgio de Chirico, een pre-surrealist, die ook je evenknie René Magritte beïnvloedde. In het Spitzner-museum zag je inspirerende rariteiten, waardoor je in je geest met beeltenissen ging hutselen, zodat je eigen surrealistische stijl vormen aannam.
Op je veertigste waren je ouders allebeide gestorven en ben je getrouwd met de galeriehoudster Suzanne Purnal, wat een regelrechte ramp werd, ook al was de bindende factor de schilderkunst. Eenmaal getrouwd was het snel gedaan met de passie, die trouwens nooit verder ging dan wat onhandig knuffelwerk, want beiden waren jullie bang voor elkanders intieme delen, beiden geremd door traumatische gebeurtenissen uit het verre verleden, waardoor je frustratie verdubbelde. 's Nachts lagen er twee diep eenzame mensen naast elkaar in bed, versteend en bang om ook maar even de ander aan te raken, een bizarre nachtmerrie, die je in ademnood bracht, maar waardoor je wel de beste schilderijen ooit hebt gecreëerd. Je schilderde geheimzinnige, naakte vrouwen, adolescenten en gerijpten, in treinstations, bij Griekse zuilen, naast skeletten, daar zijn ze dan, en altijd staren ze uitdrukkingsloos en gehypnotiseerd voor zich uit, vaak met grote, zwarte ogen, ontzield, psychisch zwaar gehavend, verdwaald in de tijd, naast treinen, die hen naar nog meer spookbeelden brengen. Ze bezitten allemaal een soort maagdelijkheid en ze verlangen naar erotiek, terwijl die nergens in aantocht blijkt. De beangstigende spookachtigheid is niet meer zo mysterieus, wanneer men beseft dat je tot je vijfenvijftigste maagd bent gebleven en dat al die naakte vrouwen projecties van jouw seksualiteitsbeleving zijn, zoals je ooit voor je tantes moest poseren, zo poseerde je nog steeds, met dit verschil, dat je ook je schilderende tantes bent, wat tot internationale successen leidde, allereerst tijdens de Internationale Expositie van het Surrealisme, opgezet door Marcel Duchamp, die als eerste alledaagse dingen tot kunst verklaarde. Later in Amsterdam, door André Breton voor elkaar gekregen. Tevens in de London Gallery. In de oorlog weigerde je te exposeren en vlak daarna kocht je een krant bij een krantenkiosk in Sint-Idesbald, een romantisch badplaatsje, terwijl je daar na jaren je eerste liefde weerzag en de vlam sloeg meteen weer over, er was immers iets nooit afgemaakt wat wel de bedoeling was, dus ging je weg bij Suzanna, die daar geen greintje last van had, en op je vijfenvijftigste trouwde je met je diepbeminde Anne-Marie, waarna eindelijk het slot van je roede eraf ging en de beuk erin ging. Eindelijk mocht je van jezelf, na zoveel jaren zelfopgelegde gevangenschap, maar die boetedoening had wel de surrealistische wereldkunst verrijkt. Na al die levensecht geschilderde, aanbiddelijke, verrukkelijke borsten mocht je eindelijk volop en eindeloos genieten van de borsten, die je het meeste begeerde. Je schilderde 'Vrouw met de lamp', met heel grote borsten, maar zonder tepels, die waren voor jou, eindelijk hield je iets voor jezelf. Je rigide moeder en je wulpse tantes waren overwonnen, je was niet meer van hen. Je werd professor in Brussel, je ontving de Belgische Staatsprijs, een hoge Franse kunstprijs, de Goethe-Stiftung en de Rembrandt-prijs. Andy Warhol kwam je in Brussel portretteren en je woonde de helft van het jaar in de vestingstad Veurne, waar je ereburger werd, makkelijk zat natuurlijk. Je had grote exposities in Rotterdam, Tokio, Kioto, Parijs, Ferrara, München, Osaka, Yokohama en Himeji. Ineens was daar weer de stilte, die je als kind ervaren had, de leegte en de eenzaamheid, het oningevulde leefmilieu, waarin je jezelf hebt teruggevonden, na vele, vaak ondoorgrondelijke zijwegen, macabere diepten en psyche verwondende erotiek. Je stierf met een eervol gevoel over jezelf, berustend, op je zevenennegentigste, wat enkel de sterksten gelukt, terwijl je als gehypnotiseerd met strakke ogen diep in de ogen van je muze en beminde keek.
Geplaatst in de categorie: literatuur
Paul Delvaux
156
Geef je reactie op deze inzending: