Inzicht In Zicht

‘Wijze oude man, mag ik u wat vragen?’ vroeg de jongen bescheiden. ‘Een dorpsoudste als u, bezit zoveel levenservaring. U kunt mij daar vast wel het antwoord op geven.’
‘Ik zal het proberen, jongen.’
‘Kunt u mij de samenhang tussen waarheid, eerlijkheid en vrijheid uitleggen?’
‘Beste jongen, jij zult het inzicht omtrent de samenhang, mocht die er al of niet zijn, zelf moeten gaan ontdekken.
Wat ik je wel al kan vertellen is dat al deze begrippen en gedachten erover globaal genomen rond zweven en ze zwerven zoals een hond die meent vrij te zijn, maar die ‘s avonds toch naar huis keert voor z’n dagelijks eten en weer aan de ketting wordt gelegd.
Wij mensen menen vrij te denken, maar de waarheid is dat we door ouders, kerk , school, omgeving, cultuur en maatschappij een bepaalde manier van denken ontwikkelen en normen en waarden over wat waar, eerlijk en zuiver is, krijgen opgedrongen.
En die ketting is voor menigeen moeilijk te doorbreken of af te leggen. Vaak is die behoefte er gewoon ook niet en is men al lang blij op vaste ideeën en voorgeschreven waarden te kunnen terugvallen, hoeft men niet zelf na te denken. Als je echt wil weten wat die begrippen inhouden, moet je ze overal, onder verschillende omstandigheden gaan ervaren en tegen het licht houden.’

De jongen bedacht dat hij dat dan maar moest gaan doen. De dorpsoudste verzocht hem zijn bevindingen mede te delen. De jongeling beloofde dat te doen.
Hij pakte z’n boeltje verliet het ouderlijk huis en ging op zoektocht de wijde wereld in. Hij besloot verschillende landen, verschillende geloven, culturen en politieke systemen aan den lijve te ervaren, door zich er een poos in onder te dompelen. Een onnoemlijk zware opgave, maar hij wilde proberen de waarheid, de zuiverheid, en de vrijheid van alles en iedereen te ontdekken.
Hij vertrok naar het land van de onbegrensde mogelijkheden en had na enkele jaren in de gaten dat de mogelijkheden daar wat betreft geloven, waarheid en vrijheid inderdaad onbegrensd waren, maar over het algemeen overgoten met een dikke saus van huichelachtigheid. De vrijheid die daar gesuggereerd wordt is slechts illusie. Voor iemand uit de lagere klasse of met een kleurtje lijkt de vrijheid beperkt.

Daarna vertrok hij naar het door drugs en corruptie geregeerde Zuid-Amerika. Ook hier was de zuiverheid in de dingen die hij zocht ver te zoeken. Hij wist niet hoe snel hij, daar die door criminaliteit toegedekte maatschappij moest verlaten – een en al treurnis. Hij dompelde zich onder in allerlei mysterieuze geloven en culturen zowel in de Arabische landen als in Aziatische landen. Onderwierp zich aan modern feodale – en totalitaire systemen waaronder die van de communistische grootheden en aan de vele varianten van zowel die systemen als wel die van het ‘democratische’ model.

Na vele jaren ging de jongen, inmiddels man geworden met een schat aan ervaringen en indrukken weer op huis aan. Toen hij thuis kwam ging hij als eerste naar de dorpsoudste om zijn bevindingen met hem te delen. ‘Vertel me jongeman, wat heb je beleefd en wat heb je ontdekt.’
‘Ach wijze man, wat ik heb ontdekt is dat in wezen alle systemen hun slechte en goede kanten hebben.
Het ene systeem laat een vos, een konijn, een schildpad en slak gelijk starten en zegt jullie hebben gelijke kansen maar het is duidelijk wie de race gaat winnen. Een hoog enkele keer zal de schildpad winnen. Slechts in dat geval als de vos het konijn opvreet, en daarna uitglijdt over de slak en z’n nek breekt, bestaat de kans dat de schildpad wint. In een ander systeem krijgt iedereen bij de start een gelijkend jasje aan, maar blijkt iedere keer achteraf dat er toch nog steeds de eerder genoemde dieren onder zitten en dat er toch uitverkorenen zijn die iets meer gelijk zijn dan de anderen.
Ach misschien leven wij hier wel in het ideale systeem. Wij kunnen en mogen ons immers vrij uiten, onze mening geven en kunnen veel in vrijheid bereiken. Alhoewel er hier ook steeds minder wordt geluisterd en als je in het verdomhoekje terecht komt, je daar, van hoger hand, ook maar wat al te graag in wordt gehouden.
Kortom het is de meeste leiders, in van wat voor systeem dan ook, meestal te doen om macht en aanzien en eigen gewin.’
‘Je zou zo maar gelijk kunnen hebben,’ zei de dorpsoudste. En wat betreft de vele geloofsleren, wat heb je daaromtrent ontdekt?’
‘Ach geloofsleren, uiteindelijk komt het allemaal op hetzelfde neer. Het zijn allemaal theorieën om sterfelijkheid te ontkennen en eeuwigheid te beloven.
Wie weet is het nog waar ook. Maar het feit dat men er elkaar soms versneld naar toe wil helpen, kan ik nog steeds niet begrijpen.’
‘Heb je dan ook een slotconclusie over je beginvraag kunnen formuleren?’

‘Misschien wel en misschien een beetje vaag, maar ik merk dat alles en iedereen is als een rivier, die van een berg naar beneden stroomt. Wij (mensen, geloven, politieke en culturele systemen) maken onderdeel uit van een sterk stromende rivier en we stromen allemaal dezelfde richting op, wij zijn gelijk aan de rest van het water. Soms een enkele keer vormt zich een aftakking en ontstaat een nieuw stroompje, een nieuw eigenzinnig riviertje ontstaat. Maar al hoe nieuw ook, ook dit riviertje stroomt naar beneden naar de zee. Naar de grote eerlijkheid, de ware vrijheid, denken we – hopen we. Maar de grote teleurstelling is dat de zee niet meer die zuivere eerlijke moederlijke zee is en geen vrijheid of verlossing of eeuwigheid biedt.
Ze is inmiddels te erg vervuild.

Ziet u de waarheid is dat de richting waarin alles stroomt vast staat. De vrijheid wordt beperkt door de stroom die iedereen en alles meeneemt, en houdt dus een soort van oneerlijkheid in. Daarbij komt dat de mens een kuddedier is en zich daarom maar al te graag aanpast om niet alleen te staan. Juist daarom verpaupert volgens mij ook onze planeet.’

‘Zo zie ik het ook zo’n beetje,’ zei de dorpsoudste.
‘Maar had u mij dat dan niet kunnen vertellen?’
‘Misschien, maar van alles wat jij nu hebt gezien en meegemaakt, moet jij jouw eigen waarheid vormen en de zuiverheid zien en proberen de grenzen van jouw innerlijke persoonlijke vrijheid te bepalen.
De mijne is immers de mijne en de jouwe de jouwe. Door hem zelf te vormen blijft hij het meest zuiver. Waarheid, eerlijkheid en vrijheid wordt door iedereen verschillend beleefd, is subjectief.
Ik merk dat jouw zoektocht je veel duidelijkheid heeft opgeleverd.’

‘In ieder geval is er enig inzicht in zicht. Bedankt voor uw wijs advies.’