Een Mongool is niet Gek
Eergisteren(14-3-2021) zag ik op tv het programma ‘De Verwondering’ – een programma, waar ik vaak naar kijk – met daarin als gast Nynke Laverman. Een Friese zangeres, schrijfster, theatermaker.
Voorafgaande aan al haar vorige platen verbleef ze langere tijd in het land waar ze zich door en in haar werk liet inspireren. Ze verbleef bijvoorbeeld enkele zomers in Portugal om de fado goed te kunnen doorgronden.
Voor haar laatste project ‘Plant’. Was ze een poosje in Mongolië geweest. De primitieve manier van hoe men daar met het leven om gaat sprak haar erg aan en heeft veel inzichten gegeven.
Het belangrijkste inzicht komt hier op neer, dat we moeten leven met en als onderdeel van de natuur. Wij in het westen buiten de natuur uit. Nemen meer dan we nodig hebben en meer dan verantwoord is. Diverse eerdere beschavingen zijn hier kapot aan gegaan en voor onze huidige ‘beschaving’, zal het als we op de huidige voet doorgaan, ook weer gelden.
De Mongolen beseffen dat wij mensen een onderdeel van de natuur zijn en leven daar ook naar. De grote fout die wij in het westen maken is dat we steeds maar meer willen.
Het begrip ‘status quo’ is een vies woord in onze wereld; we jutten elkaar op. Bekijken elkaar met wantrouwen. Liegen elkaar voor en vergeten dat er maar één aarde is en dat we daar afhankelijk van zijn en dat er een verbondenheid tussen alles wat is is. We zijn in een uitzichtloze ratrace terecht gekomen.
Ach, zeggen sommige mensen – het valt wel mee met het milieu; de natuur c.q de aarde herstelt zich wel weer. Helaas hebben deze mensen gelijk, maar ze vergeten één ding. Die natuur, de aarde herstelt zich wel, net als vroeger toen er nog dinosauriërs en dergelijke leefden en de aarde werd overvallen door een ‘onbekende’ ramp en bijna al het dierlijke leven verdween. De aarde heeft zich tot bepaalde hoogtes inderdaad hersteld, maar de dino’s zijn verdwenen.
Wij mensen zijn zover van de natuur af komen te staan en hebben het steeds fragielere lijntje van verbondenheid doorgeknipt en worden alleen maar afhankelijker van haar. We buiten haar uit.
De natuur/de aarde zal ooit gaan zeggen: Beste mensen het is op. Alles wat er in mij zat en wat ik jullie gaf om te gebruiken is opgebruikt. Nu is het mijn beurt. Ze is tegenwoordig overduidelijk aan het protesteren en zal uiteindelijk voor zichzelf kiezen en zal dat gaan afscheiden wat haar nadeel bezorgt. Dit keer zal er mogelijk geen ramp van buitenaf plaatsvinden, zoals in de tijd van de dino’s, maar van binnenuit.
Die ramp is al volop gaande – we dreigen om te komen in onze eigen vuiligheid. Luchtvervuiling, smeltende ijskappen, afval wat we niet meer kwijt kunnen en maar in zee en in de natuur dumpen, steeds groter wordende temperatuurschommelingen en steeds meer virussen die alsmaar vaker en sneller de kop op steken. Totdat er iets opkomt, waartegen we geen vaccin meer weten te vinden of niet snel genoeg kunnen ontwikkelen. Natuurlijk zal het onze tijd wel duren toch? Maak je niet te druk of toch wel?
Mooi, de inzichten die Nynke heeft opgedaan en met ons deelt. Een prachtig tafereeltje was, vond ik, toen ze vertelde dat een toerist een steen oppakte, om die misschien als souvenir mee te nemen, en de daar aanwezige Mongool die toerist er op wees dat hij dat niet moest doen, want die steen zou daardoor maanden van slag raken. Een boeddhistische kijk op het leven – alles leeft, of kan een ziel in zich hebben?
Ik moest gelijk denken aan het gedicht ‘Tijd’ van Vasalis, waarin ze droomde langzamer te leven dan de oudste steen en het inzicht dat dit haar gaf.
Ach niet zo’n fraai inzicht wat ik hier schets en het is waar wat de aarde betreft: het zal wel meevallen. Wees gerust die herstelt zich wel, net als toen. Dat zal ook nu wel weer gebeuren, maar de vraag is of er dan nog plaats is voor de mensheid. Wat wel zal gebeuren is dat de aarde als nooit tevoren zal opfleuren, ontdaan van parasieten.
Het is hopelijk nog niet te laat. Het roer moet om: we moeten weer luisteren naar de natuur en haar leren echt te respecteren. We mogen haar ge- maar niet misbruiken.
We zijn afhankelijk van en verbonden met de natuur of we willen of niet.
Nee echt die Mongolen zijn wijs en echt zo gek nog niet. Kijk voor de echte gekken maar in de spiegel.
Inzender: C.A. de Boer, 16 maart 2021
Geplaatst in de categorie: filosofie