Inloggen
voeg je verhaal toe

Verhalen

Liederlijke liereman

(voor Carl Michaël Bellman (1740 - 1795))

Je bent ter wereld gekomen in de Maria-parochie te Stockholm, een gemoedelijke wijk met hard werkende zakenlieden en keurige huismoeders met parmantige schoonmaakster, die zelfs voor het minste vuiltje op een hoge lamp de ladder uit de schuur haalden. Je was de oudste zoon van Johan Arndt Bellman en Catharina Hermonie, ze kregen nog veertien kinderen, waarvan de helft vroegtijdig overleed. Je ouders waren strenge, Lutherse gelovigen, die op zijn zachtst gezegd de zweep erover gooiden qua huisregels en gedragsvoorschriften. Na het eten werd er steevast voorgelezen uit een oude, dikke bijbel en voor en na het eten werd er gewichtig en uiterst serieus gebeden, wat menige maaltijd tot een gedwongen verorbering maakte, in plaats van een ontspannen smulpartij. Daarbij werd er scherp gekeken of jij en je broers en zussen wel degelijk aten volgens de voorgeschreven etiquette van godvrezende stervelingen. Voor de dorst werd er water geschonken en zelfs je vader dronk nooit een glas wijn in het openbaar, daar dronkenschap de duivel in de kaart spelen betekende, volgens de norse, a-seksuele brombeer, die iedere zondag de kansel als zwartgallige spuwpositie innam. Hij verdween wel vaak opvallend veel naar de donkere kelder, waar hij vaak erg vrolijk van terugkeerde, met een zurige lucht om hem heen. Op je zesde was je leerling van de Maria-school en het viel een vrolijke lerares al op dat je zeer slim en origineel uit de hoek kon komen. Toen je op je veertiende wat wijn had buitgemaakt en opgedronken, begon je opeens beeldrijke liederen te zingen, de jonge dichter was geboren en je ouders lieten je checken bij deftige geleerden, die unaniem besloten dat je een natuurgenie was, waar men voorzichtig mee diende om te springen. Op je vijftiende schreef je al volwaardige gedichten en op je zeventiende vertaalde je twee boeken, waardoor je ouders vol trots je voor een proefperiode bij de Riksbank lieten werken, zo van, als zijn artisticiteit al zo snel de hoogte inschiet, dan zal de praktijk bij een bank vast een fluitje van een cent zijn. Maar de dichter in jou gilde het uit van gezapige ellende en je ging studeren aan de universiteit van Uppsala, voor de vorm dan, want je had veel wildere plannen met jezelf, het avontuurlijke nachtleven lonkte en je popelde van ongeduld om de rondborstige jongedames eens wild tekeer zien gaan, om jezelf eens volop de gelegenheid te geven om stomdronken de grenzeloze vrijheid te beleven, om je als een losgeslagen malloot te gedragen, om je godgeklaagde keurslijfopvoeding van je af te scheuren. Voor de benodigde centen speelde je citer en gaf je les in dat instrument. Je trad op in rumoerige, schijnvrolijke, grijsbewolkte cafés vol prikkelende alcoholdampen, waar je direct op je plek was, maar je kreeg ook veel bijval in de duur gebouwde salons van de rijke feestvierders, die je vaak, omdat ze toch teveel hadden en voor de goede sier naar de begeerde vrouwtjes toe, wat extra's toeschoven. Op je drie-en-twintigste vluchtte je naar Noorwegen, omdat je grote schulden had gemaakt bij de Riksbank, waar je eenmaal teruggekeerd weer zwichtte voor de louche gokspelen en de drankzuchtige, erotische feestelijkheden.
Je werd ontslagen vanwege je misleiding van andere werknemers. Je brave ouders waren laaiend, hoe durfde je als hoogbegaafde jongeling! Maar jij zweerde louter bij de muziek en de lyriek! Je keerde al snel terug naar Stockholm, want je miste de slemppartijen en de losbollige deernen met hun gewaagde bewegingen, inmiddels schreef je over die talloze, losbandige samenkomsten vol dronken erotiek. Je ouders stierven in hetzelfde jaar en je werd verliefd op de vrijzinnige Babyliss, met wie je een dochter kreeg. Door je loflied op de koning kreeg je steun van koning Gustaaf de Derde, die zelf veel van kunst en opera hield, bij wie je iedere week een keer mocht komen spelen op je luit. Je gaf in heel het land concerten en ondanks dat je verder werkeloos was, leefde je vooral van waarderingsgeld van de gulle koning. Omdat de kerk je verbood schunnige dingen over hen te schrijven, publiceerde je juist een gevatte priester-satire. Je had nu eenmaal een voorliefde voor uitbundige drankgelagen en seksuele uitspattingen, wat de meest heerlijke, ondeugende verzen opleverde, waar Zweden en de wereld nog steeds van nagenieten, maar in 1777 keerde het onbezonnen tij en trouwde je met de erudiete, kunstzinnige, welgeschapen Lovisa Fredrika Grönlund, met wie je vier zonen kreeg, waarvan een door de pokken is gestorven. Je werd de griffier van de boerengemeenschap, alweer een goedbetaald baantje van de koning. Maar in 1792 stierf die goedgeefse koning en kwam er een einde aan je welvaart, je moest steeds schameler gaan wonen en tot overmaat van schande werd je door kwelzieke onverlaten beschuldigd van het niet terugbetalen van schulden, waardoor ze je voor drie maanden in een duister en ijskoud cachot hebben gegooid. Je rilde van de honger en de dorst en de stinkende koelte. Ratten glipten langs je onderbenen. Je huilde bittere tranen om het gemis van je dierbaarsten en om de wreedheid van dit onheil, na zoveel verdienstelijke, geestelijke werken. Je ijlde en je zag meer er meer het gezicht van de dode koning voor je, spoedig zou je hem volgen, wist je ergens. Een vriend bezocht je in die ziekmakende rotzooi, hij zag dat je eens zo levenslustige ogen nu in zwartheid waren weggezonken en dat ze dobberden in sombere overgave. Niet lang na je vrijlating, te zeer verzwakt en ziek geworden, stierf je in het bed van jou en Lovisa, die zo heftig weende, net als je zonen, die net zo heftig weenden, dat God er een beroerte van had kunnen krijgen. Verraden door inhumane geldwolven viel ook de luit van zijn plek en alle aangeroerde snaren braken krassend van verlatenheid door midden, temeer daar je ongewild niets anders dan rauwe armoede naliet, je hoogstlyrische muzikaliteit ten spijt.

Schrijver: Joanan Rutgers, 21 augustus 2011


Geplaatst in de categorie: literatuur

Er is nog niet op deze inzending gestemd. 116



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)