In zichzelf gevangen
(voor Eva Fredrika Bonnier (1857-1909))
Je bent geboren in Stockholm, waar je vader een succesvolle uitgever was bij de in 1837 gestichte uitgeverij. Je groeide op binnen een superrijke, joodse familie en je had drie broers; Karl Otto, Pontus en Ake. Je vader was in zijn positie zeer invloedrijk en hij had het vaak te druk voor het thuisfront, waardoor je voor de nodige aandacht bij je moeder terecht kon, die altijd de tijd nam voor een goed gesprek. Er was een nette huishoudster en een robuuste kokkin, die de mooiste verhalen vertelde tijdens haar kookpraktijken. Vaak mocht je als eerste de soep voorproeven en als de smaak niet voldeed, dan mocht jij extra kruiden toevoegen. Je hield ervan om bij haar in de gezellige keukensfeer te tekenen, vervuld van de lekkere etensgeuren spande je je in op het tekenpapier, waarna de verbaasde kokkin je werkstukken loofde met grootse gebaren. Je kreeg schilderlessen op een privé-kunstacademie en daarna kwam je op de Koninklijke Kunstacademie terecht, waar je bij Augustus Malmström in de leer ging. Hij was professor en een andere leerlinge van hem was Hanna Hirsch Pauli, die al gauw je beste vriendin werd. Samen met Hanna bezocht je de kunstenaarscafés van Stockholm, waar jullie sterke drank dronken, dansten als wilde dieren en argeloze heren versierden. Je bedreef de liefde met diverse heren, maar daar bleef het dan ook bij, hoe je een diepgaande relatie moest opbouwen, snapte je voor geen meter, daarvoor ontbraken zowel de benodigdheden als de handleiding. Je werkelijke ik zat verstopt in een ondoorbreekbare cocon en alle contact leidde tot teleurstelling, frustratie en afhaking. Geen wonder dat je last kreeg van ondraaglijke depressies, waar Hanna je weer uit moest helpen, wat ze voorbeeldig deed, ook omdat ze een sterk inlevingsvermogen bezat. Samen met haar ging je op je zesentwintigste naar Parijs, waar al zo'n vijftig Scandinavische kunstschilderessen werkten. Je deelde een atelier met Hanna en je studeerde aan de Colarossi Academie. Op een dag ontmoette je de beeldhouwer Per Hasselberg en je was direct verliefd op hem, hij was zeven jaar ouder en hij leed aan diabetes, maar hij had al een gouden medaille voor zijn 'Sneeuwklokje' gewonnen en zijn beelden van naakte vrouwen waren stuk voor stuk hoogstontroerend. Je dacht de man van je leven te hebben gevonden, maar je relatie met hem werd al gauw uiterst gecompliceerd, ook omdat hij niet erg trouwhartig was. Na je verloving met hem begon hij een relatie met het model Signe Larsson, waardoor je de verloving introk en hevig gepikeerd naar Stockholm terugkeerde. Je zag alsmaar flitsen van hem, terwijl hij vol vuur bij je naar binnen stootte en even later datzelfde herhalend bij Signe en in je nachtmerriegedachte stond er een rij vrouwen voor zijn slaapvertrek van Stockholm naar Parijs, die allemaal even begerig door Per werden bemind. Op je zevenendertigste stierf Per door de gevolgen van diabetes en Signe was bevallen van hun dochter Julia, over wie jij je graag ontfermde, dus werd je haar adoptiemoeder. Je zorgde heel vertederend voor je pleegkind, die maar bofte bij een moederfiguur als jou. Voor een bestaan in de schilderkunst had je geen puf meer. Je voelde je tweederangs, maar dat kwam voornamelijk door je depressieve aard en je onmacht om je depressies te doen keren. Je had jezelf op een balkon geschilderd, in een smetteloze, witte jurk en met een goedkope, Chinese waaier, met een intrieste blik naast een boeket veldbloemen. Je bent in bed te zien, waarbij je ogen bijna dichtvallen, ergens trots met een hand vol penselen en op een zelfportret met een hoge bolhoed, een grote, witte strik en weer die zeer verdrietige blik. Je had een sterke wil en door je intelligentie kon je anderen stevig van repliek dienen, maar die eigenschappen maakten van je isolement ook een ondoordringbaar fort. Je bezocht Hanna, die inmiddels was getrouwd met de kunstschilder Georg Pauli en ze hadden samen kinderen. Er waren minder raakvlakken, omdat je de kunst had verlaten, maar met Georg kon je goed overweg, totdat hij je in een schemerige gang plotseling op de mond kuste en in je billen kneep, waarna je hem in het gezicht hebt geslagen, tevens voor Hanna. Je zag opeens Per weer voor je en je schold hem uit voor een ontrouw varken, waarna je vriendschap met Hanna ook leegbloedde. Je schilderde de dichter Oscar Levertin, die niet oud is geworden en ook door Larsson is geschilderd. Je had heel veel geld geërfd, waardoor je liefdadigheidswerk deed, zoals het schenken van schilderijen en sculpturen. Je schilderde Julia op haar twaalfde, ze heeft een sombere, maar moedige blik. De depressies hielden aan en je verschool je samen met Julia in je gigantische zomervilla, die hoog boven de bomen uitstak. 's Nachts nipte je van de sinaasappellikeur, terwijl je met een kaars je schilderijen bekeek, daar zat je chic gekleed in een zwarte jurk afbeeldingen van schilders te bekijken en daar zaten die kleurrijke courturieres vrolijk te babbelen en daar, o kijk, daar heb je weer je zwartgallige oogopslag. Je schilderde jezelf toch niet voor niks zo droevig, waarom was er niemand gekomen die je kwam bevrijden? Met je geld kon je naar de beste psychiater gaan, maar daarvoor was het al veel te laat, er knaagden al schaduwen aan je gewonde ziel en er was geen mens die jouw verdriet kon stillen. Je maakte je grote zorgen om Julia, maar je zou haar veel geld nalaten en ze was al een jonge vrouw geworden en bovendien spookte Per nog steeds door je woonvertrekken, wat ook een onverdraaglijke kwelling werd. Op een foto uit 1905 kijk je alles willen uitleggend in de lens, maar het ook zelf niet begrijpend, je intrieste ogen wanhopig ingekeerd, de psychische duisternis is van je gelaat af te lezen. Op je tweeënvijftigste maakte je een genadig einde aan je loodzware leven, je kon je innerlijke hellesferen niet meer verdragen, je was al over de limiet heengegaan, welkom, gevangen liefdevolle!
Geplaatst in de categorie: literatuur
Eva Bonnier
75
Geef je reactie op deze inzending: