Conjunctuur

Om half vijf werd ze wakker en tikte Wouter op zijn schouder om hem wakker te krijgen. Met veel gesteun was het eindelijk zover.
''Wat is er, Mien?''
''Je zou nog iets vertellen over de economie, koopkracht en inflatie.''
Hij deed het bedlampje aan en keek op de wekker, en zei:
''Zeg weet je wel hoe laat het is, half vijf, ben je wel goed bij je hoofd om mij zo vroeg wakker te maken?''

''Dat klopt, maar ik ben nu helder van geest.''
''Nou vooruit dan maar, economie is de wetenschap die de welvaart bestudeert, want je hebt tijden met economische bloei, gevolgd door teruggang. Het is gewoon een golfbeweging, die men de conjunctuur noemt en die is nu weer dalende en dat betekent, dat de koopkracht verminderd. Volgens mij de schuld van de regering, die de laatste tijd maatregelen heeft genomen om de koopkracht te verslechteren.

Alleen al door de invoering van de euro kunnen we minder kopen, omdat alles duurder is geworden. Wat we nodig hebben is een opgaande conjunctuur en minder werkloosheid, maar hoe bereik je dat? Volgens mij in nieuwe investeringen en financiële injecties en wanneer de mensen meer te besteden hebben, dan gaan de fabrieken en bedrijven ook weer beter draaien en zal de werkloosheid dalen.
Ik kan mij nog herinneren, dat in 1940 een liter melk 10 cent kostte en een kostuum 25 gulden. Daar hoef je heden niet meer aan te denken, dus je kan zeggen, dat het geld in waarde sterk is verminderd, en dat noemen ze inflatie.''

''Zijn er sterke voorbeelden van inflatie, ouwe?''
''Ja, die zijn er, neem maar de inflatie van de Duitse mark na de Eerste Wereldoorlog ( 1914-1918 ) Bij het verdrag van Versailles moest het Duitse Rijk herstelbetalingen aan de geallieerden voldoen, maar kon daaraan niet voldoen, het gevolg was een enorme geldontwaarding. De Duitse regering moest toen steeds meer bankbiljetten laten drukken, waardoor de kosten van het levensonderhoud sterk stegen, maar de lonen achter bleven. Als gevolg hiervan liet Hitler van zich horen en protesteerde tegen dat verdrag. Toen hij in 1933 aan de macht kwam was het gauw gedaan met het verdrag van Versailles.

In december 1923 bedroeg het gemiddelde weekloon van een arbeider 30 biljoen mark, dat is 30 x miljoen x miljoen. Het geld was gewoon waardeloos geworden, men kon voor dat geld nauwelijks een brood kopen. Ook in ons land was in 1944 (hongerwinter) de inflatie hoog, een liter melk kostte toen zestien gulden en een mud aardappelen 700 gulden. Ook toen was het geld waardeloos en ging men over tot de ruilhandel, zoals in de oudheid.''

Zij:
''Hoe ging het hier na de oorlog?''
''Er was veel vernield in ons land, dus een herstel periode volgde. De conjunctuur ging omhoog en was er een grote vraag naar allerlei producten. De 48-urige werkweek werd ingesteld en de lonen stegen en werkloosheid was er nauwelijks meer. Nederland moest zelfs mensen uit het buitenland laten komen. De arbeiders verdienden dus in zo'n periode meer geld, maar gaven dit ook weer gemakkelijk uit. De regeringen vonden dit een gevaarlijke ontwikkeling en grepen in door een bestedingsbeperking in te voeren en dat deden ze door verhogingen van de belastingen en accijnzen en het stimuleren van sparen.

Maar geleerden vonden het sparen schadelijk, want dat brengt weer het economisch leven in de versukkeling. Dat zie je nu ook weer Mien, want de mensen laten hun spaargeld op de bank staan en geven ook minder uit, maar de winkeliers klagen steen en been en sommigen gaan failliet. Flik het niet meer mij daarvoor zo vroeg wakker te maken, want voorlopig blijf ik pitten.''
''Oké ouwe, ik ga straks winkelen met Alie en lekker koffie drinken op een terras en jij gaat de was doen en stofzuigen. Ik heb een briefje voor je klaar gelegd, wat je nog meer moet doen.''
Was ik maar vrijgezel, dacht hij.