Thuis vertelde ze je nooit wat

Meester Lageveld had de gewoonte elke leerling voor de klas te roepen om een spreekbeurt te houden. Hij gaf je dan een onderwerp op. Op een ochtend keek de meester, een lange man en keurig gekleed in een zwart kostuum met stropdas, over de leerlingen heen en zocht een slachtoffer. Het zweet brak bij mij uit als hij in mijn buurt kwam. In die tijd zaten de leerlingen met z'n tweeën naast elkaar in een bank, waarin een inktpot was aangebracht. Je leerde keurig schrijven met een pen, die je steeds moest indopen in de inktpot. Op een vrijdagmiddag sloeg mij het noodlot toe, want de meester stond voor de klas en riep keihard:
''Kees, ja jij achter in de klas, morgenochtend ben jij aan de beurt. Je mag vijf minuten praten over paarden.''

''Daar weet ik niks van, meester. Hier in Amsterdam zie je nooit geen paarden, behalve dan van de schillenboer.''
''Dan praat je daar maar over'', zei hij.
Toen was het nog zo, dat je ook op zaterdagmorgen naar school moest tot twaalf uur. Ik wist mij geen raad en was erg zenuwachtig. De meester had wel gezegd, dat ik op een papiertje enkele trefwoorden mocht schrijven en die tijdens mijn spreekbeurt mocht raadplegen. Ik was net met vakantie geweest bij ome Piet en tante Aaltje, die een boerderij hadden, dichtbij Schagen. Toen ik die zaterdag aan de beurt was had ik al een verhaal over paarden in mijn hoofd en begon aanvankelijk stotterend te spreken als volgt:

''Ik was in de vakantie een week op de boerderij van Oom Piet en Tante Aaltje en getuige van iets wat een grote indruk op mij heeft gemaakt. Het was prachtig weer en ik liep op het erf. Oom Piet kwam met een paard aanlopen en bleef op het erf staan. Even later verscheen op het erf een boer, ook met een paard en dat beest ging me tekeer, niet mooi meer. Ik zag onder de benen van het paard iets langs hangen, zeker wel dertig centimeter. Wist ik veel wat het was. Ze vertelde je nooit wat thuis. Ik dacht dat de paarden gingen vechten, want dat paard met dat ding onder zijn lijf begon als een krankzinnige te hinniken en sprong met zijn voorpoten op de rug van het andere paard. Oom Piet zei:
''Maak dat je wegkomt, Kees.''

Maar ik was zo gebiologeerd van het gebeuren, dat ik bleef staan en naar de paarden bleef kijken. Het ging zeker niet zo goed, want ik zag, dat die andere boer, dat grote stijve geval met zijn handen beetpakte en in de kont van het andere paard duwde. Jezus, dacht ik, wat is hier aan de hand. Ik keek mijn ogen uit.
Ik had alles gezien en dan is het niet zo moeilijk daarover te praten, je ziet het immers voor je. Ik dus vertellen aan de leerlingen wat ik had gezien en dat tegen stadskinderen. Wat moesten ze lachen, maar de meester riep kwaad:
''Hou op'', en ik moest mijn verhaal stoppen en in de hoek gaan staan. Ik snapte er niks van, want oom Piet had mij later verteld, dat een hengst een merrie dekt om een veulen te krijgen.