Versteende emoties

,,Pa, kom je?’’… riep mijn dochter, die toen 15 jaar oud was. Haar stem scheen het vanuit een andere dimensie te komen. ,,Nog even, meissie’’ antwoordde ik bijna monotoon en bleef naar het kristalheldere smeltwater van de beek staren. Ik voelde me loom, leeg van binnen en enorm teleurgesteld. Dat ik tevens op hetzelfde moment een nerveuze opwinding voelde was ronduit paradoxaal. Naar dít moment (juli 1976) had ik immers gedurende de afgelopen 31 jaar toegeleefd.

Begin maart het jaar 1942 waren mijn broertje van drie jaar en ik, drie turven hoog van zeven jaar oud, met mijn moeder hier komen wonen. Bleekscheetjes uit de stad in een dorpje van nog geen 500 inwoners in een regio van Beieren: Ostallgäu. Een paar dagen later werden wij reeds op school geplaatst in een klas met inheemse kinderen, de klassen één, twee en drie in hetzelfde lokaal. De voertaal tijdens de lessen was het Allgäuer dialect. Na een jaar al spraken wij het bijna net zo vloeiend als de inheemsen, inclusief alle denkbare krachttermen. We waren ook gauw vertrouwd met de heuvels rondom ons dorpje en de Alpen, die op slechts 30 kilometer afstand op de meeste dagen helder en scherp aan de horizon te zien waren. In onze vrije tijd hielpen wij in de zomers de boeren met het binnenhalen van het hooi en het rapen van aardappelen nadat ze waren gerooid. Ook hoedden wij de koeien, die wij elke ochtend als in een processie naar een weiland dreven en ’s avonds weer terug naar de stallen. Geen stadsdrukte, geen industrie, maar wél in het voorjaar het concert van kwakende kikkers en padden uit de talloze poelen en het stukje moeras aldaar. In de zomer de koeienbellen en in der wintermaanden… serene witte stilte. De geur van mest en aalt was steeds alom aanwezig, die ik sinds die tijd nog steeds met welbehagen, gesloten ogen en een gevoel van herkenning opsnuif.

,,Paaa…?’’ … - Ik stak slechts mijn hand op ten teken dat ik het had gehoord...

Als in een heerlijk bedwelmende roes regen de dagen zich aaneen tot weken, maanden en jaren. Wij beleefden hier onze beste kinderjaren, tussen sappig groene weilanden. In het voorjaar waren ze bezaaid met een tapijt van gele sleutelbloemen, afgewisseld met eilandjes van vergeet-mij-nietjes en met het veel voorkomende hoefblad. Kortom, voor ons was het een paradijs op aarde. Aan al dat moois kwam medio augustus 1945 abrupt een einde. Van de ene week op de andere waren we gepakt en gereed voor vertrek, terug naar ons geboortestadje in het Ruhrgebied. Wij weenden bittere tranen bij het afscheid van de vrienden en goede bekenden – wellicht zouden wij elkaar nooit meer zien! ….

,,Paa- aa, kom nou…’’. Dat was de stem van mijn zoontje. - ,,Ik zei toch: even wachten’’ riep ik geïrriteerd met een lichte stemverheffing. Ik staarde weer naar het kabbelende water van de beek…

Tussen augustus 1945 en juli 1976 verliep mijn leven op weg naar meerderjarigheid en ouder verder zonder noemenswaardige hoogtepunten. Het huwelijk met mijn huidige echtgenote, de gezinsuitbreiding met een dochter en een zoon en mijn naturalisatie tot Nederlands staatsburger in die tussentijd vormen daarop natuurlijk wél een uitzondering.

Eindelijk: na bijna 31 jaren kon ik, nu met mijn gezin, mijn dorpje weer opzoeken. Met enthousiaste stem riep ik: ,,kijk nou, jongens, is dat niet prachtig?’’…. Stilte…. ,,Zijn dat nou de bergen, pa?’’ vroegen de kinderen met een verveelde ondertoon in hun stem. ,,Het lijkt wel een panorama van bordkarton’’ reageerde mijn vrouw in dezelfde trant. – Ik kon mijn teleurstelling nauwelijks verbergen. Deze reacties had ik niet verwacht! Toen wij het dorpje naderden, was ik ademloos en nauwelijks in staat tot praten. Het hele panorama, de hele omgeving, alles was vertrouwd en toch vreemd. Alles leek te zijn gekrompen. Er was enorm veel veranderd. Om alle mij bekende plekken op te zoeken heb ik op die dag vrouw en kinderen behoorlijk afgebeuld. Ze waren, net als ik, nu flink vermoeid. Laat in de namiddag vond ik eindelijk een plekje bij de kristalheldere beek, waar wij vroeger altijd gingen zwemmen.

Hier was werkelijk nog alles zo als vroeger – niets was er veranderd. De sappige, moerasachtige bodem voelde onder je voeten nog steeds als een opgeblazen luchtmatras; de dotterbloemen stonden, tot kniehoogte en dicht bijeen, zover het oog vanaf dit punt reikte. Je rook het moeras, nog altijd vermengd met de geur van de koeienmest. Ik sloot mijn ogen – er gebeurde niets…
Waarom voelde ik op dit moment geen ontroering, geen emotie? Dít wilde ik toch na al die jaren terugzien - dít wilde ik toch zo graag herbeleven? Mogelijk dat het aan mijn onvermogen lag om alles met de onbevangenheid van het kind van toen te zien. Misschien vormden mijn opgedane ervaringen in de jaren op weg naar volwassenheid een barrière om met dat gevoel contact te maken. Het gevoel, dat wellicht nu als een fossiel, onbereikbaar, onder diverse sedimentlagen van de tijd bedolven was. Het was zinloos, bedacht ik, om verder te graven. ,,Vroeger vingen we hier bloedzuigers, die……..’’

,,Kom nou toch…’’ zei mijn vrouw niet zonder nadruk. ,,Wij rammelen en het wordt tijd dat we gaan eten.’’ Ze had gelijk. Met een laatste blik nam ik de omgeving in mij op en toen gingen we op weg, terug naar de auto.

In het jaar 1987 bezocht ik vanuit ons vakantie-adres in de buurt, voor de laatste keer mijn dorpje: alléén. Ook deze laatste poging om iets van de emoties en gevoelens uit mijn jeugd in mij te laten genereren, haalde niets uit. Natuurlijk bestaat er een goede definitie van het begrip nostalgie. De verschillende aspecten daarvan alsmede de impact van de gevoelsbeleving is blijkbaar voor een ieder verschillend. Sedertdien ben ik al bijna weer ruim 30 jaar lang een illusie armer maar ook weer een ervaring rijker.

Tot een volgende keer.

Nostalgische jeugdhe Teleurstelling op pl Onvermogen van herbe

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

3.6 met 14 stemmen 1.296