De trein en de Rails
Het sociale gedrag van mensen die met de trein reizen is best interessant.
Ten eerste is er het afbakenen van het territorium. Tassen worden pontificaal op de stoel naast de reiziger gezet, zodat er, alleen als iemand het persoonlijk vraagt, ruimte gemaakt wordt om samen op een tweezitsbankje van de NS verder te reizen. Negen van de tien reizigers lopen in eerste instantie nog even verder naar een tasloze stoel voordat hij of zij de eerdergenoemde taseigenaar vraagt om de zitting vrij te maken.
Ten tweede is er de behoefte aan persoonlijke ruimte. Samen met de andere reizigers bevind je je in een ruimte waarbij de kans dat een onbekende zich in jouw 'personal space' bevindt vrij groot is. In de sociale psychologie wordt personal space uitgelegd als "het gebied om iemands lichaam heen dat niet zomaar door een vreemde mag worden binnengedrongen en wanneer dit toch gebeurt, levert het een gevoel van onbehagen op". Wanneer je een treincoupé moet delen met nog 40 anderen, blijft er niet een overdaad aan ruimte over. Soms zit je zelfs met je arm of dij tegen een buurman of -vrouw aangedrukt. De meeste mensen blijven dan stoïcijns naar buiten kijken, terwijl er in feite een intieme situatie ontstaat: we laten immers alleen mensen toe in onze personal space die we heel aardig vinden! Hetzelfde geldt voor het maken van een praatje. Is de Nederlandse maatschappij nu zo erg aan het individualiseren dat alleen de 'ouden van dagen' nog rustig een babbeltje beginnen met een ieder die op de treinstoel naast hen plaats neemt? Het is boeiend om eens te letten op hoe weinig mensen, die elkaar tijdens de treinreis voor het eerst ontmoeten, daadwerkelijk aan de praat raken. Door de komst van de mobiele telefoon worden de observaties wellicht enigszins vertekend en is de kans groot dat het gezellige gebabbel afkomstig blijkt te zijn van iemand die via zijn mobi contact heeft met iemand anders.
Een voorbeeld van deze non-contactuele instelling van de meeste treinreizigers put ik uit mijn eigen treinreiservaringen. Als kind was ik altijd zeer verrukt als het buiten sneeuwde. Dat moest iedereen weten, zodat iedereen kon delen in de sneeuwvreugde. Helaas heb ik deze het-sneeuwt!-moet-je-zien!-neiging nog steeds. Vorig jaar viel de eerste sneeuw van dat jaar toen ik in de trein zat (zul je net zien...). Ik constateerde de meteorologische situatie en voelde de onbedwingbare behoefte om dit met iemand te delen. Een heer van gemiddelde leeftijd (gemiddeld is voor het gemak ergens achter in de 40) zat tegenover me in de vierzits-opstelling. Met jeugdig enthousiasme wees ik naar buiten en attendeerde de heer op de sneeuwval. "Kijk, het sneeuwt!" De man keek naar buiten, knikte en keek vervolgens zenuwachtig de coupé door, daarbij elk oogcontact met deze freak (ik dus) die hem zomaar aansprak over zoiets onbenulligs als sneeuw, zorgvuldig mijdend. Gelukkig kon het gelukkigzalige gevoel dat de neerslag veroorzaakte een opkomende teleurstelling nog voorkomen. Maar het blijft raar dat de meeste mensen in de trein liever alleen zijn, liever niet praten met andere mensen en het liefst alleen zitten (maar 1-persoonsstoelen zijn door de NS voorbehouden aan mensen die 1e klas reizen), terwijl je je juist in zo'n kleine ruimte bevindt.
Gelukkig geldt dit niet voor iedereen: als ik met de trein reis en het tijdschrift Rails van de NS zie liggen, lees ik als eerste de oproepjes van wanhopig verliefde mannen en vrouwen die dus juist wel in de trein een leuke ontmoeting hebben gehad. Soms zijn het alleen blikken die zijn uitgewisseld, soms hele levensgeschiedenissen, maar in geen van de gevallen een telefoonnummer. Zouden veel oproepers de man of vrouw waar ze naar zoeken weer vinden na zo'n oproepje? En hoe vaak blijkt de liefde wederzijds? Zouden er al Rails-baby's zijn geboren? Hoeveel Rails-huwelijken zijn er al voltrokken? Gebeurt het wel eens dat er meerdere mensen zichzelf herkennen in een oproepje? Zijn er mensen die zichzelf herkennen maar zich ook herinneren dat er een heel enge kerel hem of haar zat aan te staren tijdens een treinreis en dan dus express niet gaan reageren? Wat zou ik hier toch graag meer van willen weten. Misschien een idee voor Rails om de oproepjes van de afgelopen tien jaar eens na te zoeken op bovenstaande punten. Tot op heden zijn deze vragen en de door mij persoonlijk verzonnen antwoorden in ieder geval treinreisvullend.
Ook heb ik vaak gehoopt een oproepje voor mij te zien staan, niet zozeer omdat ik zelf een spannend oogcontact had gehad in de trein, maar alleen om het idee dat iemand mij misschien wel op een dergelijke manier heeft zitten bekijken tijdens een ritje tussen bijvoorbeeld Groningen en Zwolle. En dat er dan heel romantisch geschreven stond over een 'mysterieuze vrouw met roodbruin haar, lezend in dit en dat boek, met een bruine jas aan'. En dat ik dan meteen zou weten dat dat over mij gaat! Wat zou ik dat leuk vinden! Maar ja, als een dergelijke oproep in de Rails zou staan, dan zou ik dat dus in de trein lezen.
En met wie zou ik dat dan kunnen delen?
Precies, met helemaal niemand.
Geplaatst in de categorie: verkeer
trein
1.128
Geef je reactie op deze inzending: