het bruggetje

Het is zondag. We zijn met de auto op weg naar Base G, een Bounty-strand aan de Stille Oceaan dat in de WO II door amerikaanse troepen werd gebruikt als een landingsplaats. Picnic, vaste prik op zondag waarbij we mochten kiezen uit het strand van Base G met zijn koraalriffen, of de bergen in naar een zwembad met ijskoud bronwater, een gigantisch meer of een bergrivier waarin rotsblokken een bassin hadden gevormd. Allemaal even idyllisch, avontuurlijk en letterlijk natuurzuiver, maar het kostte mij toch vele jaren in Holland om daar achteraf het mooie van in te zien. Indertijd wist je gewoon niet beter. Volgens mijn vader was het eiland ontstaan, doordat God de wereld had geschapen en bleef zitten met een kluit aarde waar hij niets van kon maken. En die had ie toen maar weggesmeten ergens in de Grote Oceaan.

Hollandia, vlak onder de evenaar in de voormalige kolonie Ned. Nieuw-Guinea, geboren en tien jaar getogen. Het lange-termijngeheugen wordt nu actief, maar sommige beelden staan al van jongs af aan op het netvlies gebrand. Zoals de weg van ons huis naar het strand van Base G, beginnend met een stuk langs de kust even buiten de bewoonde wereld. De weg is ruw en stoffig, het is bloedheet in de auto en aan je rechterhand ligt een baai van de Grote Oceaan met het eenzame, verroeste en half gezonken wrak van een amerikaans landingsvaartuig.

Dan naderen we een bruggetje. Amper toegankelijk voor één voertuig, bijna provisorisch aangelegd zonder leuningen en verder volkomen nietszeggend. Maar juist het uitzicht vanaf dat bruggetje naar links beneemt me steevast de adem. Wat ik zie als een enorme inham van de baai wordt omringd door zwaar beboste, bijna loodrechte berghellingen. Het water heeft een spiegelend oppervlak met slechts een enkele paalwoning van papoea’s langs de kant en de aanblik van het komvormige massief is overweldigend en toch sereen. Hoog boven het water is een kabel gespannen met ronde, metalen schijven, naar het heet om vliegtuigen te waarschuwen voor de bergen. De zin ervan ontgaat mij omdat geen enkele piloot zich ooit in die bergkom zal wagen. Maar inmiddels is de auto het bruggetje alweer gepasseerd, hobbelen we verder op weg naar Base G en verdwijnt de inham uit het zicht.

Het is me nooit duidelijk geworden waarom juist dat beeld van die inham mij zo is bijgebleven. Misschien wel door het afgelegen karakter van de omgeving in een van God en alles verlaten gebied. We zijn daar ook altijd voorbij gereden zonder te stoppen, omdat er nooit iets te zoeken was. En zou het gaan om mooie plaatjes dan had je die in Hollandia voor het uitkiezen, maar ik kan me niet herinneren dat ooit aandacht werd besteed aan een mooi uitzicht. Toch staat juist die komvormige inham met zijn imposante berghellingen in mijn geheugen gegrift, opgehangen als een wandplaat aan de binnenkant van mijn hersenpan. Heimwee is zinloos, maar als ik ooit de kans kreeg zou ik toch nog even op dat bruggetje willen staan.

Tegenwoordig biedt Google Earth de mogelijkheid om per satelliet over de wereld te reizen. Ook de stad Hollandia komt opvallend gedetailleerd in beeld. Na de overdracht van Nieuw-Guinea aan Indonesië in ‘62 is de hoofdstad vooral uitgebreid en met enig zoeken ontdek ik ons huis op een helling aan de baai. De buurt is nog precies hetzelfde, maar het prachtige uitzicht over zee blijkt nu volledig te zijn geruïneerd door talloze huisjes op het water. Die stomme indonesiërs waren kennelijk nog te beroerd om oerwoud te kappen voor nieuwe woonoorden, maar ik kan het nog wel hebben.

Opnieuw volg ik de weg naar Base G, maar dan nu met de satelliet. Mijn herinnering is correct en na jaren kom ik eindelijk weer bij het bruggetje. Dan slaat de verbijstering toe; zowel de baai aan de rechterkant als die maagdelijke inham links zijn nu helemaal volgebouwd met huisjes op het water. Een mokerslag. Heiligschennis. Wie wonen daar en wat hebben zij daar in hemelsnaam te zoeken? Papoea’s kunnen het niet zijn, want die wonen al eeuwen op het eiland en zij zouden de serene sfeer van die inham altijd respecteren. Een volk met één been in het Stenen Tijdperk, maar altijd nog een volk met klasse. Het moeten dus weer die koelies zijn uit Indonesië en mijn minachting voor hen is nu buiten elke proportie. In één klap ligt het beeld aan flarden, zoals ik dat jarenlang op mijn netvlies had gekoesterd. Ik heb een hekel aan drama, maar dit doet zeer. De wandplaat in mijn hersenpan dreigt te worden verscheurd en ik moet mezelf dwingen om alles in het juiste perspectief te blijven zien.

Dan besef ik dat het gewoon zo hoort en leg me er bij neer, zij het onder protest. Je kunt niet alles houden in het leven en eigenlijk is dat ook niet nodig. De herinnering zal het verder moeten doen en ik vervolg de weg naar Base G met mijn favoriete quootje:

Don’t cry because it’s over,
just smile because it happened.

Schrijver: Max R. Hubeek, 27 januari 2009

max_hubeekyahoo.com

nieuw guinea herinne guinea herinnering

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

3.5 met 11 stemmen 576