Oom Lor en zijn commensaal

Mijn moeder voelde zich te goed voor haar familie, om volkomen onzinnige redenen.
Ze was de enige van al de kinderen van opa en opoe die in loondienst gewerkt had. Als veertienjarig meisje was ze nog, toen al ouderwets, dienstmeisje bij een advocaat geweest. Hij was jurist en een kopstuk van de S.D.A.P. Zo'n vooruitstrevende man liet het kind aan tafel mee-eten. Ze mocht ook met hem naar bed. Resultaat: zwangerschap.
Opa wist daar wel raad op. hij dwong de advocaat om de vrucht der zonde door een bevoegd arts weg te laten halen. Sindsdien vond mijn moeder haar familie een ordinair stelletje en haar vader kon geen goed doen want hij ging iedere maand vijftig gulden halen voor het kind dat niet gekomen was.
Dat een advocaat lid was van een arbeiderspartij was niet zo wonderlijk. Iedereen weet dat de arbeiders zelf geen partij konden oprichten die hun belangen kon dienen. Ze waren te afgestompt door ondervoeding, 12 tot 16 uur werken per dag, zeer slechte huisvesting en koning alcohol.
Er waren een paar rijke nietsnutten, die zich gingen vervelen en toen maar de verpauperde werkers gingen helpen.

Het mooiste voorbeeld vind ik Jet Roland Holst. Ze maakte de vreemdste gedichten en strijdliederen om de socialisten op te peppen tot religieuze extase. Ze ging zich ook inzetten voor de verworpenen der aard. Wat moest ze anders?
De sukkel was getrouwd met een impotente kladschilder Richard Roland Holst.
Een lange inleiding maar ik moet begrijpelijk blijven.

Jaren later kwam ik pas te voorschijn. Als nakomertje en jongste kleinkind van opa en opoe. Mijn moeder was inmiddels weduwe en leed liever honger dan zich door haar familie te laten helpen. Ik was echter dol op die mensen en zij op mij.
Mijn lievelingsoom was Oom Lor. Hij verdiende de kost als lorrenboer, was vakkundig stroper, smokkelaar en scharrelaar. Hij grabbelde vier maal zoveel bij elkaar als een fabrieksarbeider. Oom en tante waren in staat om rijk te leven.
Als ik oom mocht helpen op zijn dagelijkse ronde was ik zielsgelukkig.
Vertederd kon hij spreken over zijn commensaal, een lintworm. Deze enge parasiet stelde oom in staat om veel meer te eten dan hij anders had gekund. Dat vond oom een groot voordeel want hij at alleen maar wat hij lekker vond.

Soms dacht hij echter aan Janus, zoals hij het kreng noemde. Als hij weer een stuk van Janus verloren had. Het vieze eind kwam door zijn broekspijp op straat te liggen. Thuis ging hij er voor naar het toilet, Janus moest weer op krachten komen daarom at oom wat zijn commensaal lekker vond. Althans oom kon het alleen vermoeden. Janus zei nooit wat.

Op een goede dag stond oom op de stoep te wachten bij een rijke familie. Het wijf wilde ook wel een paar dubbeltjes verdienen door wat oude rommel aan de lompenman te verkopen. Ineens voelde oom een deel van Janus naar beneden komen.
Vlug stopte hij het forse stuk parasiet in de jaszak van een bijzonder deftige winterjas, die aan de kapstok hing.
Toen mevrouw terugkwam, maakte oom haar attent op een denkbeeldige beweging in de zak van het fraaie kledingstuk. Niets vermoedend greep het mens toe.
Krijsend gooide ze het deel van Janus op straat, de jas er achter aan en ook de lorren, die ze had willen verkopen. De deur dreunde dicht. Oom kon dus alles zonder betalen meenemen.
Thuis liet hij de buit trots aan zijn vrouw zien. Die vond het een prachtige jas. Precies de goede maat voor haar brave man. Oom greep even in de andere jaszak. Verbaasd hield hij een briefje van honderd gulden in zijn hand. Hij sprak de gedenkwaardige woorden: 'Bestaat God dan toch.'
Een heel oude herinnering, thans gruwen de mensen van de toestanden van toen.

Baden in de teil. Hoe vreselijk. Toch denk ik wel eens, als ik zo'n vetklomp zie waggelen, waarom koop je toch nergens lintwormeitjes. Zo'n gast in je dikke lijf kun je best gebruiken. De medici noemen echter een lintworm in je lichaam een ernstige aandoening. Waarom weet ik niet. Een kuur met het een of andere spul en hij verdwijnt. Weer een schepsel Gods vernietigd.

Meer lezen over oom Lor?
Lees dan mijn boek: 'Als ik me ophang breekt het touw'
Kijk op de site van www.uitgeverijdebrouwerij.nl

Schrijver: Eelt, 8 december 2011

a.renselaarsimpc.nl

Biografie van deze schrijver

Lintworm commensaal commensaal parasiet

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

2.5 met 4 stemmen 243