Het weer

Toen ik een jaar of veertig was kreeg ik belangstelling het weer en de wolken te gaan bestuderen. Bij de boekhandel ‘’De Slegte’’ in Zwolle kocht ik een tweedehands weerboek met foto’s van de wolken. Verder bouwde ik een weerhut en plaatste daarin twee thermometers en een hygrometer. Thuis had ik aan de muur in de huiskamer een kwikbarometer hangen. Elke morgen om zeven uur nam ik de gegevens op van de maximum en de minimum temperatuur van het afgelopen etmaal en de huidige temperatuur, de luchtvochtigheid en de barometerstand. Avonds noteerde ik de huidige temperatuur en ook weer de luchtdruk en luchtvochtigheid, zoveel mogelijk op dezelfde tijd, zodat ik over een maand een mooi beeld kreeg hoe het weer verliep. Al die gegevens bracht ik over op een diagram.

Maar ik noteerde nog meer gegevens, namelijk een omschrijving van het weer, de windrichting en kracht en hoeveel de hemel bedekt was met wolken en van welk soort. Tenslotte ook nog de hoeveelheid neerslag die de afgelopen 24 uur was gevallen in de regenmeter. Ook bestudeerde ik de weerkaarten op de computer. ma Sinds ik op een Nieuwjaarsmorgen mijn weerhut vernield aantrof en de instrumenten verdwenen waren noteerde ik geen gegevens meer. Ik had zwaar de pest in, maar ik heb nog steeds grote belangstelling voor het weer en bekijk elke dag de gegevens van verschillende weerbureaus.

Vorige week, zaterdag, zondag en maandag hebben we prachtig weer gehad, veel zon en vrij hoge temperaturen voor de tijd van het jaar. De nachten waren koud, omdat er geen wolken waren en dus de uitstraling van de aarde de temperatuur flink liet dalen. Helaas zijn de laatste dagen weer erg fris door een ferme bries uit het noordwesten, maar gelukkig met veel zon. Het wordt hier pas echt warm als de temperatuur in Rusland flink stijgt en de oostenwind de warmte naar ons transporteert. Door het landklimaat in Rusland zal die zelfde oostenwind in de winter bittere kou naar ons brengen.
Willen we een periode van warm en zonnig weer hebben in onze zomer met het zeeklimaat, dan is het noodzakelijk, dat boven Scandinavië een hogedrukgebied komt te liggen, de wind zal dan uit het oosten komen en die brengt dan de warme lucht uit Rusland.
Ons weer wordt meestal bepaald door depressies afkomstig van de Atlantische Oceaan en die brengen meestal koel weer met bewolking en af en toe regen. Depressies zijn gebieden van lage luchtdruk en ik zal summier omschrijven hoe die ontstaan:
Depressies ontstaan op de Atlantische Oceaan op de grens van koude lucht uit het noorden en warme lucht uit het zuiden. Deze grens noemen we een front. We weten, dat warme lucht lichter is dan koude, dus wanneer die botst tegen de koude lucht, dan stijgt die warme lucht en koelt door condensatie af.

In de natuur is het zo, dat koude lucht minder waterdamp kan bevatten. Op een gegeven moment zal dan de lucht verzadigd zijn en treedt er condensatie op en die zie je als heel kleine druppeltjes en dat zijn de wolken. Omdat de lucht van de aarde opstijgt zal er aan de grond een tekort aan lucht zijn, de barometer daalt dus en de depressie is geboren. Het is natuurlijk veel ingewikkelder dan ik het beschrijf, maar dan heeft u een indruk. In onze zomer hebben we ook vaak na een warme periode onweer, een opvallend verschijnsel in de natuur. De hemel wordt plotseling donker en stortregens en bliksems maken het weerbeeld compleet. Onweer ontstaat altijd in de enorme buienwolken, namelijk de Cumulonimbus. Deze wolken ontstaan door de opstijgende warme lucht vanaf de grond naar de zeer koude bovenlucht. In zo’n wolk gaat het vreselijk tekeer door de stijgende en dalende luchtstromen met als gevolg zware regen- en hagelbuien en onweer.

Hoe ontstaat dan de bliksem in zo’n wolk? Dat komt door de enorme grote elektrische activiteit en die wordt veroorzaakt door de eerdergenoemde stijgende en dalende luchtstromen in die wolk. De top van de wolk krijgt dan een positieve elektrische lading en de onderkant een negatieve lading. Op een gegeven moment is het verschil in elektrische lading zo groot, dat er een ontlading plaatsvindt en dat is de bliksem. De temperatuur in de bliksem is erg hoog, waardoor de lucht in de bliksem sterk wordt verhit en dus uitzet en daarna weer krimpt. Dat uitzetten en krimpen van de lucht veroorzaakt geluidsgolven en dat is de donder die je hoort.
Bliksem zoekt altijd de kortste weg naar de grond, dus wanneer je alleen in een open veld bevindt, is dat zeer gevaarlijk. Het beste is je zo klein mogelijk te maken met je voeten tegen elkaar en je lijf gebukt en ook geen fiets of paraplu bij je in de buurt en zeker niet onder een boom gaan schuilen, want dat is levensgevaarlijk. Veel koeien zijn daardoor al omgekomen.

En nu maar wachten op de zomer met een periode van lekker warm weer, maar dan moet wel bij ons de normale luchtcirculatie van west naar oost veranderen van oost naar west. Zoals ik al heb geschreven moet de wind dan naar het oosten draaien, want in de zomer is de warme lucht van het landklimaat boven Rusland aanwezig. Er moet dus een blokkade komen van de depressies vanaf de Oceaan en dat kan alleen als er een hogedrukgebied ontstaat ten noorden van ons, zeg maar boven de Scandinavische landen Noorwegen, Zweden en Finland.

Dat zal heus wel een keer gebeuren de komende zomer en dat kan zelfs in September nog plaatsvinden, alleen is het dan jammer, dat de avonden weer eerder donker worden, omdat de zon ten opzichte van het noordelijk halfrond gaat dalen. Degenen die straks met vakantie gaan wens ik mooi weer, zelf ga ik in september naar Texel en genieten van de duinen, bos en de zee en lekker wandelen op het strand.

Biografie van deze schrijver

landklimaat zeeklima zeeklimaat Cumulonimbus

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

2.0 met 2 stemmen 991